โยงกลุ่มทรัมป์-บ.ยักษ์ใหญ่ไทย! ICIJเปิดตัว‘พาราไดซ์เปเปอร์ส‘ฐานข้อมูลกลุ่มออฟชอร์มหัศจรรย์

‘เครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ' หรือ ไอซีไอเจ เปิดข้อมูลใหม่  ‘พาราไดซ์ เปเปอร์ส‘ จากฐานสนง.กม.กลุ่มออฟชอร์มหัศจรรย์ โยงนักการเมือง 126 ราย จาก 47 ประเทศ 'กลุ่มโดนัลด์ ทรัมป์ -เชื้อพระวงศ์- นักร้องชื่อดัง-ดาราฮอลลีวู้ด- บ.ยักษ์ใหญ่ไทยด้วย ถือครองบริษัทนอกอาณาเขตในพื้นที่พิเศษต่าง ๆ เช่น เบอร์มิวด้า มอริเชียส ฮ่องกง เป็นต้น

สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ร่วมกับ ‘เครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ’ หรือ ‘ไอซีไอเจ’ (International Consortium of Investigative Journalists: ICIJ) หนังสือพิมพ์เยอรมัน Suddeutsche Zeitung เปิดตัว ‘พาราไดซ์ เปเปอร์ส‘ รายงานข่าวตีแผ่ฐานข้อมูลสำนักกฎหมายใหญ่ หนึ่งใน ‘กลุ่มออฟชอร์มหัศจรรย์’ พบนักการเมือง เชื้อพระวงศ์ นักธุรกิจระดับโลก บริษัทยักษ์ใหญ่ ดาราฮอลลีวู้ด และบริษัทมหาชนสัญชาติไทย เป็นผู้ถือครองบริษัทนอกอาณาเขต

โดยวันนี้ (6 พ.ย.2560) สื่อมวลชน 381 คน จากองค์กรสื่อ 96 องค์กรใน 67 ประเทศร่วมรายงานข่าวเปิดเผยฐานข้อมูลสำนักกฎหมายแอปเปิลบี (Appleby) ซึ่งมีธุรกิจรับทะเบียนบริษัทนอกอาณาเขตซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่เบอร์มิวด้า

ฐานข้อมูลดังกล่าวประกอบด้วยไฟล์เอกสารจำนวน 13.4 ล้านชิ้น ครอบคลุมระยะเวลาการทำงาน 70 ปีของแอปเปิลบีนับตั้งแต่คริสตทศวรรษที่ 1950 ถึง พ.ศ. 2559 มีข้อมูลเกี่ยวกับการถือครองบริษัท มูลนิธิ ทรัสต์ ในพื้นที่นอกอาณาเขตที่จดทะเบียนก่อตั้งโดยแอปเปิลบีทั้งหมด 24,996 แห่ง โดยเฉพาะ เบอร์มิวด้า หมู่เกาะเคย์แมน หมู่เกาะบริติชเวอร์จิ้น ฐานข้อมูลนี้มีขนาด 1.4 เทอราไบท์ นับเป็นหนึ่งฐานข้อมูลขนาดใหญ่ที่สุดที่เคยถูกเผยแพร่ต่อสาธารณะมานับแต่กรณีวิกิลีกส์ ในปี 2553 และปานามา เปเปอร์ส์ (2.6 เทอราไบท์) ใน พ.ศ. 2559

ข้อมูลชี้ว่าผู้ถือครองบริษัทนอกอาณาเขตมาจากกลุ่มที่หลากหลาย เช่นพบ นักการเมือง 126 ราย จาก 47 ประเทศ เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐโดยเฉพาะกลุ่มผู้เกี่ยวข้องกับประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐอเมริกา นักธุรกิจใหญ่ เช่นนาย รูเพิร์ต เมอร์ด็อก คาร์ลอส สลิม และ จอร์จ โซรอส บริษัทยักษ์ใหญ่ระดับโลกเช่นเฟซบุ๊ก รวมทั้งนักร้องชื่อดังและดาราฮอลลีวู้ดบางราย

สำหรับประเทศไทยพบว่า มีบริษัทยักษ์ใหญ่สัญชาติไทยที่มีเครือข่ายทั้งในระดับโลกและระดับภูมิภาคจำนวนหนึ่ง เป็นผู้ถือครองบริษัทนอกอาณาเขตในพื้นที่พิเศษต่าง ๆ เช่น เบอร์มิวด้า มอริเชียส และฮ่องกง เป็นต้น

สำนักกฎหมายแอปเปิลบีก่อตั้งขึ้นที่เบอร์มิวดาภายใต้อาณานิคมอังกฤษใน พ.ศ. 2441 ในยุคต่อมาได้ขยายสาขาไปในพื้นที่นอกอาณาเขตหลายแห่ง ปัจจุบันมีพนักงานรวมราว 700 คน ถือเป็นบริษัทรับจดทะเบียนถือครองบริษัทนอกอาณาเขตที่มีชื่อเสียงที่ รู้จักกันในแวดวงว่าเป็นหนึ่งในสำนักกฎหมายที่มีอิทธิพลในวงการที่เรียกกันว่า ‘กลุ่มออฟชอร์มหัศจรรย์’ (Offshore Magic Circle)

อิทธิพลของแอปเปิลบี้ส่วนหนึ่งมาจากสายสัมพันธ์ทางการเมืองและธุรกิจที่สั่งสมมานาน โดยบางส่วนผ่านอดีตผู้ปฏิบัติงานที่ปัจจุบันเป็นนักการเมือง เจ้าหน้าที่ของรัฐ และแม้กระทั่งผู้พิพากษา นอกจากนั้น พนักงานปัจจุบันของแอปเปิลบีบางรายยังเป็นอดีตข้าราชการจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอีกด้วย

นอกจากการให้บริการจดทะเบียนถือครองบริษัทนอกอาณาเขตแล้ว แอปเปิลบียังรับบริหารบริษัทนอกอาณาเขต โดยรวมถึงการทำธุรกรรมในลักษณะต่าง ๆ หลายลักษณะ เช่นการซื้อทรัพย์สินราคาแพงเช่นเรือยอร์ชและเครื่องบินส่วนตัว หรือการวางแผนด้านภาษีที่เกี่ยวข้องกับการใช้กลไกบริษัทนอกอาณาเขตให้เป็นประโยชน์ เป็นต้น

รายงานข่าว ‘Offshore Magic Circle’ Law firm Has Record of Compliance Failures ตีพิมพ์ในเว็บไซต์ของไอซีไอเจวันนี้ระบุว่า แอปเปิลบีมีความหละหลวมเรื่องการตรวจสอบที่มาของผู้ใช้บริการ ซึ่งทำให้ไม่สามารถแน่ใจได้ว่าบริษัทนอกอาณาเขตที่ตนเองให้บริการจดทะเบียนอาจถูกใช้เป็นเครื่องมือของอาชญากรหรือนักการเมืองทุจริตหรือไม่

ข่าวชี้ว่าถึงแม้แอปเปิลบีจะใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ออกแบบมาเป็นพิเศษในการหาข้อมูลเพื่อคัดกรองลูกค้าในการปฏิบัติงานวันต่อวัน และสามารถปฏิเสธการให้บริการต่อบุคคลผู้น่าสงสัยบางราย พ.ศ. 2557 ทางการเบอร์มิวดาตรวจสอบพบว่าเอกสารเกือบครึ่งของบริษัทลูกบริษัทหนึ่งของแอปเปิลบี ขาดข้อมูลที่มาของเงินจากลูกค้าซึ่งแอปเปิลบีรับบริหารอยู่

ต่อมาในปี 2558 สำนักงานแอปเปิลบี้ที่เบอร์มิวด้าต้องจ่ายค่าปรับต่อรัฐบาลเบอร์มิวด้าฐานไม่ทำตามข้อแนะนำของทางการเรื่องการป้องกันการฟอกเงินการจ่ายค่าปรับครั้งนั้นถือเป็นข้อมูลลับของทั้งบริษัทและรัฐบาล

ไอซีไอเจได้ส่งจดหมายสอบถามรายละเอียดไปยังสำนักงานใหญ่แอปเปิลบีและเจ้าหน้าที่บริษัทที่เกี่ยวข้อง แต่ไม่ได้รับคำตอบโดยตรง อย่างไรก็ตามในวันที่ 24 ตุลาคมที่ผ่านมา แอปเปิลบีได้ออกแถลงการณ์ผ่านเว็บไซต์ www.applebyglobal.com ซึ่งเป็นเว็บไซต์ของบริษัท โดยระบุว่าไม่มีหลักฐานการกระทำผิดทั้งโดยตัวสำนักกฎหมายเองและของลูกค้าของตน และเน้นว่าแอปเปิลบีเป็นสำนักกฎหมายนอกอาณาเขตที่ให้บริการแนะนำเกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจอย่างถูกต้องตามกฎหมายแก่ลูกค้าและจะไม่ยอมให้มีการกระทำใดที่ผิดกฎหมายเกิดขึ้น

แถลงการณ์ยังกล่าวว่า หลังจากเกิดเหตุการณ์ข้อมูลรั่วไหลทางสำนักกฎหมายได้จัดการแก้ไขโดยใช้ทีมงานชั้นนำเข้าตรวจสอบ และเวลานี้มีความมั่นใจเรื่องความปลอดภัยสูงสุดของข้อมูลลูกค้าในความดูแลของตน

ที่มาของการรายงานข่าวครั้งนี้เกิดจากหนังสือพิมพ์เยอรมัน Suddeutsche Zeitung ซึ่งได้รับฐานข้อมูลแอปเปิลบีแหล่งข่าว หลังจากนั้นจึงส่งต่อไปยังเครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ ที่ทำหน้าที่ประสานงานผู้สื่อข่าวสมาชิกในประเทศต่าง ๆ รวมทั้งสำนักข่าวอิศรา เพื่อการตรวจสอบและรายงานต่อไป โดยฐานข้อมูลนี้บางส่วนผนวกเอาข้อมูลจาก เอเชียซิตี้ทรัสต์ (Asiaciti Trust) ซึ่งเป็นบริษัทรับบริการจดทะเบียนบริษัทนอกอาณาเขตที่มีสำนักงานใหญ่ในประเทศสิงคโปร์ไว้ด้วย

หนังสือพิมพ์ Suddeutsche Zeitung มีนโยบายไม่เปิดเผยแหล่งข่าวในกรณีนี้