ศาลสั่งจ่าย 5 แสนแม่ "อัสฮารี" เชื่อถูกซ้อมตาย ชี้กฎอัยการศึกไม่คุ้มครองปฏิบัติมิชอบ
ศาลปกครองสงขลาวางมาตรฐานอีกครั้ง "กฎอัยการศึก" ไม่คุ้มครองเจ้าหน้าที่ปฏิบัติมิชอบ หลังเชื่อหลักฐาน "อัสฮารี สะมะแอ" ถูกทำร้ายร่างกายระหว่างจับกุมและควบคุมตัวจนเสียชีวิตเมื่อปี 2550 ปิดตำนานอีกหนึ่งคดีละเมิดสิทธิมนุษยชนที่ครอบครัวต้องต่อสู้นานกว่า 4 ปี
เมื่อวันจันทร์ที่ 30 ม.ค.2555 ศาลปกครองสงขลาได้ออกนั่งบัลลังก์อ่านคำพิพากษาในคดีหมายเลขดำที่ 39/2553 ให้สำนักนายกรัฐมนตรีในฐานะหน่วยงานต้นสังกัดของกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) ชดใช้ค่าเสียหายทางละเมิดแก่ นางแบเดาะ สะมาแอ มารดาของ นายอัสฮารี สะมาแอ ซึ่งเสียชีวิตระหว่างถูกจับกุมและควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่ทหารเมื่อเดือน ก.ค.2550
คดีนี้ นางแบเดาะ สะมาแอ ในฐานะผู้ฟ้องคดี ได้ยื่นฟ้องกระทรวงกลาโหม กองทัพบก สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1-4 เพื่อเรียกค่าเสียหายทางละเมิด เนื่องจากเจ้าหน้าที่ในสังกัดของผู้ถูกฟ้องคดีทั้ง 4 ได้กระทำละเมิดในระหว่างการปฏิบัติหน้าที่โดยใช้อำนาจตามพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พ.ศ.2457 ควบคุมตัวนายอัสฮารี สะมาแอ บุตรชายของผู้ฟ้องคดีกับพวก และได้ซ้อมทรมานทำร้ายร่างกายในระหว่างการควบคุมตัวจนเป็นเหตุให้นายอัสฮารี สะมาแอ เสียชีวิตในเวลาต่อมา
คำพิพากษาสรุปว่า ศาลเชื่อว่าบาดแผลตามร่างกายของนายอัสฮารีไม่น่าเกิดขึ้นได้เองโดยไม่ถูกทำร้ายร่างกาย และเป็นบาดแผลที่เกิดขึ้นระหว่างถูกเจ้าหน้าที่จับกุมและควบคุมตัว จึงเห็นว่าการจับกุมและควบคุมตัวนายอัสฮารีไม่ชอบด้วยกฎหมาย
ส่วนที่ผู้ถูกฟ้องคดีอ้างว่าผู้ฟ้องคดี (มารดาของนายอัสฮารี) ไม่มีอำนาจฟ้อง เนื่องจากมาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พ.ศ.2457 บัญญัติว่า ความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นอย่างหนึ่งอย่างใดในการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ฝ่ายทหาร บุคคลจะร้องขอค่าเสียหายไม่ได้นั้น ศาลเห็นว่าบทบัญญัติดังกล่าวไม่ได้หมายความว่า หากเจ้าหน้าที่ฝ่ายทหารใช้อำนาจโดยมิชอบด้วยกฎหมายและเป็นการละเมิดต่อบุคคลอื่นแล้วจะไม่ต้องรับผิดแต่อย่างใด อีกทั้งผู้ถูกฟ้องคดีเป็นหน่วยงานของรัฐ มิใช่เจ้าหน้าที่ตามที่กฎหมายดังกล่าวกำหนดไว้ ดังนั้นจึงสามารถฟ้องคดีเรียกค่าเสียหายจากต้นสังกัดของเจ้าหน้าที่ฝ่ายทหารและตำรวจที่กระทำละเมิดได้
พิพากษาให้สำนักนายกรัฐมนตรีชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ นางแบเดาะ สะมาแอ จำนวน 500,000 บาท
ย้อนรอย 4 ปีแห่งความเจ็บช้ำ
กรณีการเสียชีวิตของนายอัสฮารี สะมะแอ สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 21 ก.ค.2550 เวลาประมาณ 11.00 น. เจ้าหน้าที่ทหารจากหน่วยเฉพาะกิจที่ 1 (จ.ยะลา) กับหน่วยเฉพาะกิจยะลา 13 และเจ้าหน้าที่ตำรวจ สภ.ปะแต อ.ยะหา จ.ยะลา ร่วมกันปิดล้อม ตรวจค้น และควบคุมตัวนายอัสฮารีกับพวก บริเวณสวนยางพารา หมู่ 5 บ้านจาเราะซีโป๊ะ ต.สะเอะ อ.กรงปินัง จ.ยะลา โดยอาศัยอำนาจตามกฎอัยการศึก
ต่อมาเวลาประมาณ 19.00 น.วันเดียวกัน เจ้าหน้าที่ได้นำตัวนายอัสฮารีส่งที่โรงพยาบาลค่ายอิงคยุทธบริหาร อ.หนองจิก จ.ปัตตานี เนื่องจากนายอัสฮารีได้รับบาดเจ็บสาหัส และแพทย์ได้ส่งตัวไปรักษาต่อยังโรงพยาบาลปัตตานี และโรงพยาบาลศูนย์ยะลาตามลำดับ โดยนายอัสฮารีได้เสียชีวิตเมื่อวันที่ 22 ก.ค.2550 เวลาประมาณ 05.20 น.ที่โรงพยาบาลศูนย์ยะลา โดยความเห็นแพทย์ระบุว่า เสียชีวิตเนื่องจากสมองบวม ตามร่างกายมีรอยฟกช้ำ
ต่อมามารดาของนายอัสฮารีและผู้ถูกควบคุมตัวรายอื่นๆ พร้อมนายอัสฮารีได้ร้องเรียนต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติว่า ถูกเจ้าหน้าที่ทำร้ายร่างกายในระหว่างการควบคุมตัวทำให้ได้รับบาดเจ็บ และเจ้าหน้าที่ได้ทำร้ายร่างกายนายอัสฮารีจนเป็นเหตุให้เสียชีวิต กระทั่งมีการทำสำนวนไต่สวนการตายโดยพนักงานอัยการ
อีกด้านหนึ่ง นางแบเดาะ สะมาแอ มารดาของนายอัสฮารีได้ฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายจากหน่วยงานต้นสังกัดของเจ้าหน้าที่ต่อศาลแพ่ง แต่เนื่องจากคดีอยู่ในเขตอำนาจของศาลปกครองสงขลา ศาลแพ่งจึงมีคำสั่งโอนคดีไปยังศาลปกครองสงขลา และศาลมีคำสั่งให้ชดใช้ค่าเสียหายทางละเมิดแก่นางแบเดาะดังกล่าว
อนึ่ง เมื่อปลายเดือน พ.ย.2554 ศาลปกครองสงขลาเพิ่งมีคำพิพากษาในคดีที่นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา (ขณะฟ้อง) 2 คนยื่นฟ้องกองทัพบกและกระทรวงกลาโหม ให้จ่ายค่าเสียหายกรณีกล่าวหาว่าถูกทหารใช้อำนาจตามกฎอัยการศึกจับกุมโดยมิชอบ มีการซ้อมทรมาน ทำให้ทรัพย์สินเสียหาย และทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียง ซึ่งศาลสั่งให้ผู้ถูกฟ้องจ่ายค่าเสียหายเป็นเงินกว่า 5 แสนบาท เนื่องจากควบคุมตัวเกินอำนาจตามกฎอัยการศึก พร้อมทั้งวางมาตรฐานว่ากฎอัยการศึกไม่ได้คุ้มครองการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่รัฐทุกกรณี โดยเฉพาะกรณีที่ปฏิบัติเกินกว่าที่กฎหมายให้อำนาจ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
อ่านประกอบ :
- ความยุติธรรมเดินช้า “คดีอัสฮารี-อิหม่ามยะผา-ไอร์ปาแย” ยังไม่เห็นแสงสว่าง!
http://www.isranews.org/south-news/Other-news/28-2009-11-14-06-19-24/1505-2010-10-23-02-25-37.html
- เกาะติดคดีละเมิดสิทธิมนุษยชน จากอิหม่ามยะผา ถึงอัสฮารี และมะยาเต็ง
http://south.isranews.org/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=4931&Itemid=86
- ประเด็นต่อประเด็น ข้อต่อสู้ของ ทบ.กับ 2 นศ.ยะลา คดีศาลปกครองสงขลาสั่งจ่ายค่าเสียหาย 5 แสน
บรรยายภาพ : ผู้เสียหายจากคดีละเมิดสิทธิมนุษยชน ทั้งอิหม่ามยะผา กาเซ็ง, ครอบครัวของนายมะยาเต็ง มะรานอ ที่หายตัวลึกลับ และมารดาของนายอัสฮารี (ภาพจากแฟ้มภาพอิศรา)