ตรวจ รง.ยังไง-สอบทุจริตไหม? 4ปมที่ยังไม่เคลียร์จากอธิบดีกรมโรงงานกรณีขยะอิเล็กฯ

เขียนวันที่

วันเสาร์ ที่ 16 มิถุนายน 2561 เวลา 11:38 น.

เขียนโดย

isranews

หมวดหมู่

Tags

อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม | ขยะอิเล็กทรอนิกส์ | สตช. | กรมโรงงานอุตสาหกรรม | กรมศุลกากร

“…ประเด็นการจ่ายเงินให้กับเจ้าหน้าที่รัฐเพื่ออำนวยความสะดวกเหล่านี้ แม้อธิบดีกรมโรงงานฯยืนยันว่า ไม่ต้องการให้พูดเหมารวมเรื่องนี้ แต่ถ้าหากต้องการแสดงความบริสุทธิ์ใจ และจริงจังในการปราบปรามการทุจริตอย่างแท้จริง อย่างน้อยควรตั้งคณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงเรื่องนี้หรือไม่ เพราะปรากฏข้อเท็จจริงแล้วว่า มีการจ่ายเงินให้กับเจ้าหน้าที่รัฐเหล่านี้อย่างน้อยตู้คอนเทนเนอร์ละหลักแสนบาท…”

PIC elecccc 16 6 61 1

ประเทศไทย กลายเป็น ‘ศูนย์กลาง’ ที่ทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์-พลาสติก แห่งใหม่ของโลก จากการตีข่าวของสื่อดังประเทศจีนในห้วงเดือนที่ผ่านมา

นับเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบรายล่าสุดจากนโยบายของประเทศจีนเมื่อปี 2561 ที่ออกมาตรการเข้มงวดห้ามนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์-พลาสติกอย่าเด็ดขาด หากนำเข้าถือว่ามีโทษรุนแรง และดำเนินการเอาผิดพวกลักลอบไปแล้วกว่า 248 คดี ส่งผลให้ขยะอิเล็กทรอนิกส์-พลาสติกในโลกอุตสาหกรรม โดยเฉพาะจากทวีปยุโรป และเอเชีย หลั่งไหลเข้ามาสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะที่ไทย กัมพูชา ลาว และฟิลิปปินส์ (อ่านประกอบ : ฉาวทั่วโลก!สื่อแดนมังกรตีข่าวไทยศูนย์กลางทิ้งขยะอิเล็กฯแห่งใหม่-ผลกระทบหลังจีนเข้ม)

ข้อเท็จจริงที่สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ตรวจสอบพบคือ ขบวนการข้ามชาติที่ลักลอบนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์-พลาสติกเข้าไทย เกิดขึ้นโดยมีกลุ่มเอกชน ‘คนจีน’ เป็นผู้ก่อตั้งบริษัท หรือซื้อต่อโรงงานจากคนไทยเพื่อดำเนินการ โดยยื่นขอใบอนุญาตจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อดำเนินกิจการนี้ ก่อนจะนำเข้าขยะดังกล่าวมา อย่างไรก็ดีบริษัทตัวเองไม่มีประสิทธิภาพมากพอที่จะดำเนินการ จึงกระจายขยะต่อให้กับโรงงานในเครือข่ายกำจัดทิ้งแทน
ข้อมูลทางลับ ระบุว่า กลุ่มเอกชนเหล่านี้ได้จ่ายเงินให้กับเจ้าหน้าที่รัฐเพื่ออำนวยความสะดวกด้วย โดยตกตู้คอนเทนเนอร์ละหลักแสนบาท (อ่านประกอบ : 6ปมเงื่อน!ขบวนการข้ามชาติลอบนำเข้าขยะอิเล็กฯ-ผลประโยชน์พันล.เข้ากระเป๋าใคร?)

เมื่อวันที่ 15 มิ.ย. 2561 ที่ผ่านมา สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ได้สัมภาษณ์นายมงคล พฤกษ์วัฒนา อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม หัวเรือใหญ่ในการบริหารจัดการดูแลขั้นตอนการนำเข้า และการเปิดโรงงานอุตสาหกรรมเพื่อกำจัดขยะอิเล็กทรอนิกส์เหล่านี้ ท่ามกลางการตั้งข้อสงสัยของสังคมต่อกรมโรงงานฯว่า ปฏิเสธความรับผิดชอบเรื่องนี้ไม่ได้ ? (อ่านประกอบ : “เราไม่ปฏิเสธความรับผิดชอบ” อธิบดีกรมโรงงานฯ แจงปมลักลอบนำเข้า E-waste ยันอนุญาตถูกต้อง)

สรุปสาระสำคัญจากคำตอบของนายมงคล ในประเด็นขบวนการข้ามชาติลอบนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ ได้ดังนี้

1.เชื่อว่า ใบอนุญาตที่ออกให้กับโรงงานที่เกี่ยวข้องกับการนำเข้าชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ ไม่มีทางผิด ทำตามกฎหมายทุกอย่าง มีการเข้าไปตรวจสอบระบบในทุกโรงงาน หากยังดำเนินไม่ครบตามเกณฑ์ คือต้องมีระบบจัดการกากของเสีย และการออกแบบระบบให้ปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม ไม่สามารถเปิดโรงงานได้

2.การลักลอบตั้งโรงงานผิดกฎหมาย กรมโรงงานฯไม่ได้มีหน้าที่ดูแล ดังนั้นจึงไม่มีทางทราบได้ เพราะมีคนทำผิดกฎหมายเยอะแยะไปหมด แต่ถ้าเป็นโรงงานฯที่ขอใบอนุญาตถูกกฎหมาย จึงจะมีหน้าที่เข้าไปกำกับดูแล อย่างไรก็ดียืนยันว่า ไม่ได้ปฏิเสธความรับผิดชอบ

3.กรมโรงงานฯดำเนินการตรวจสอบโรงงานต่าง ๆ ประมาณ 3 หมื่นแห่ง/ปี จากทั้งหมดประมาณ 8 หมื่นแห่ง เนื่องด้วยข้อจำกัดทางทรัพยากรบุคคล และงบประมาณ

4.การลักลอบนำเข้า เกี่ยวโยงกับปมทุจริตหรือระดับล่างหรือไม่นั้น ยืนยันว่า บังคับใช้กฎหมายทุกฉบับ อย่าบอกว่าทุจริต พูดเหมารวมไม่ได้ แต่กระทรวงอุตสาหกรรมมีนโยบายอย่างชัดเจนที่จะจัดการเด็ดขาด แต่ต้องช่วยกันดูแลและป้องกัน

5.เอกชนที่ได้รับใบอนุญาตนำเข้าชิ้นส่วนดังกล่าวมี 7 โรงงาน จากทั้งหมด 148 โรงงาน สั่งปิดแล้ว 5 แห่ง เหลือ 2 แห่ง

หากพิจารณาจากข้อเท็จจริงในการตอบข้อซักถามของสำนักข่าวอิศราในประเด็นเกี่ยวกับการเจ้าหน้าที่รัฐอาจมีส่วนพัวพันกับขบวนการข้ามชาติลอบนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ จะพบว่า

หนึ่ง อธิบดีกรมโรงงานฯ ยังไม่ยืนยันอย่างชัดเจนว่า ตกลงแล้วกระบวนการเข้าไปตรวจสอบโรงงานต่าง ๆ ที่ขอใบอนุญาตนำเข้าทั้งหมดนั้น ดำเนินการอย่างไร มีใครเข้าไปเกี่ยวข้องในกระบวนการบ้าง แม้จะระบุในภาพรวมว่า ให้เจ้าหน้าที่เข้าไปดูแลตรวจตราขั้นตอนทั้งหมดแล้ว แต่ข้อเท็จจริงที่ตรวจสอบ พบว่า โรงงานหลายแห่งยังอาจเรียกได้ว่า เข้าขั้นมาตรฐาน หรือสามารถดำเนินการกำจัดขยะอิเล็กทรอนิกส์ได้ทั้งหมด หากเทียบกับโควตานำเข้าที่ได้นับหมื่นตัน

สอง มีอย่างน้อย 3 โรงงาน ได้แก่ บริษัท เจ.พี.เอส.เมทัลกรุ๊ป อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด บริษัท ไวโรกรีน (ไทยแลนด์) จำกัด และบริษัท โอ.จี.ไอ. จำกัด ที่ข้อมูลจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สตช.) ระบุว่า มียอดนำเข้าก้าวกระโดด จากเดิมนำเข้าแค่ 400-700 ตัน/ปี แต่ช่วงปี 2560-2561 กลับมียอดนำเข้ากว่าหลักหมื่นตัน

ข้อเท็จจริงส่วนนี้ กรมโรงงานฯ ได้เข้าไปตรวจสอบโรงงานเหล่านี้ว่ามีประสิทธิภาพนำเข้าขยะจำนวนมหาศาล ก่อนที่จะอนุญาตขยายโควตาให้หลายเท่าจากเดิมหรือไม่

สาม ประเด็นการจ่ายเงินให้กับเจ้าหน้าที่รัฐเพื่ออำนวยความสะดวกเหล่านี้ แม้อธิบดีกรมโรงงานฯยืนยันว่า ไม่ต้องการให้พูดเหมารวมเรื่องนี้ แต่ถ้าหากต้องการแสดงความบริสุทธิ์ใจ และจริงจังในการปราบปรามการทุจริตอย่างแท้จริง อย่างน้อยควรตั้งคณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงเรื่องนี้หรือไม่ เพราะปรากฏข้อเท็จจริงแล้วว่า มีการจ่ายเงินให้กับเจ้าหน้าที่รัฐเหล่านี้อย่างน้อยตู้คอนเทนเนอร์ละหลักแสนบาท

สี่ ปรากฏข้อเท็จจริงว่า ขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่กระจายกันอยู่หลายโรงงานขณะนี้ มาจากเอกชนบางแห่งใน 7 โรงงานที่ได้รับโควตานำเข้าจากกรมโรงงานฯ เท่ากับว่า เอกชนบางแห่งใน 7 โรงงานที่ได้รับโควตา อาจไม่มีศักยภาพเพียงพอที่จะทำงานได้จริง จึงต้องกระจายขยะให้กับโรงงานในเครือข่าย

จึงย้อนกลับไปสู่ข้อสงสัยตอนต้นว่า ตกลงแล้วเจ้าหน้าที่กรมโรงงานฯได้ตรวจสอบประสิทธิภาพของโรงงานแต่ละแห่งที่ได้รับใบอนุญาตอย่างถี่ถ้วนหรือไม่

นี่คือ 4 ข้อเท็จจริงที่ ‘ยังไม่เคลียร์’ จากคำตอบของอธิบดีกรมโรงงานฯ

ปัจจุบันคณะทำงานร่วม 3 ฝ่าย ได้แก่ สตช. กรมโรงงานฯ และกรมศุลกากร กำลังดำเนินการสืบสวนขยายผลเรื่องนี้ และตรวจสอบเจ้าหน้าที่รัฐที่อาจเกี่ยวข้องกับการทุจริตปล่อยปละละเลยให้เกิดขบวนการข้ามชาติเหล่านี้ เบื้องต้นพบว่ามีอย่างน้อย 2 หน่วยงานจากกรมโรงงานฯที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ เจ้าหน้าที่ในสำนักเศรษฐกิจอุตสาหกรรมระหว่างประเทศ ที่มีหน้าที่ออกใบอนุญาตนำเข้า และเจ้าหน้าที่ในกลุ่มจัดการกากอุตสาหกรรมระหว่างประเทศ ที่มีหน้าที่ตรวจสอบโรงงานที่ขอใบอนุญาต

ท้ายสุดจะมีเจ้าหน้าที่รัฐรายใดเกี่ยวข้องบ้าง คงต้องรอวัดผลงานจากคณะทำงานร่วมฯกันต่อไป