เหตุรุนแรงที่เกิดกับเด็กโดยตรง หรือมีเด็กได้รับผลกระทบ โดยเฉพาะถูก "ลูกหลง" ในสถานการณ์ความไม่สงบจังหวัดชายแดนภาคใต้ซึ่งหลายคนเรียกว่า "สถานการณ์สงคราม" นั้น ปรากฏถี่ขึ้นและมีความสูญเสียมากขึ้นอย่างน่าตกใจ

องค์การยูนิเซฟ มูลนิธิยุติธรรมเพื่อสันติภาพ และสภาที่ปรึกษาฯ ออกแถลงการณ์ร่วมประณามเหตุการณ์ฆ่าเด็ก 3 ศพที่นราธิวาส จี้ทุกฝ่ายร่วมวางมาตรการรับประกันความปลอดภัย "อังคณา" แฉรัฐไร้ยุทธศาสตร์ดูแลผู้หญิง-เด็กในพื้นที่ขัดแย้ง พบเหยื่อรุนแรงหลายรายถึงขั้นปราสาทหลอน

ไม่ว่าจะ 10 ปีหรือ 100 ปีของปัญหาความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ขึ้นอยู่กับว่าเริ่มนับตั้งแต่เมื่อไหร่ สิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ก็คือมีมิติทางประวัติศาสตร์ ชาติพันธุ์ เข้าไปเกี่ยวข้องด้วยอย่างแน่นอน

ท่ามกลางความไม่แน่นอนของกระบวนการพูดคุยสันติภาพระหว่างรัฐบาลไทยกับกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐ นำโดยขบวนการบีอาร์เอ็นกลุ่มของนายฮัสซัน ตอยิบ ว่าจะเดินหน้าต่อไปได้หรือไม่จากสถานการณ์ความวุ่นวายทางการเมืองในประเทศไทยและปัญหาขัดแย้งภายในของกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐเองนั้น

วงเสวนา 10 ปีไฟใต้ อดีตประธานเบอร์ซาตูประสานเสียงนักวิชาการมุสลิม พูดคุยดับไฟใต้เดินถูกทาง แต่อย่าให้น้ำหนัก "บีอาร์เอ็น" กลุ่มเดียว เตือนมีบางกลุ่มหาประโยชน์ ครอบงำเจ้าหน้าที่รัฐ เป็นนายหน้าค้าโครงการความมั่นคง