6 ปีไฟใต้...ทหารไม่เคยเลี้ยงไข้ "อนุพงษ์"เปิดใจทำไมยังระเบิดไม่หยุด!
ทีมข่าวอิศรา
โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา
พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา ผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.) ร่วมเวทีราชดำเนินเสวนาหัวข้อ "6 ปีวิกฤติชายแดนใต้ แก้ปัญหาถูกทางจริงหรือ" ซึ่งจัดโดยสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ร่วมกับโต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา เมื่อเช้าวันที่ 28 ธ.ค.ที่ผ่านมา โดย ผบ.ทบ.เปิดอกตอบหลายๆ คำถามที่ยังไม่เคยตอบที่ไหนมาก่อน...
O สถานการณ์ในพื้นที่ขณะนี้เป็นอย่างไร?
จุดประสงค์ของผู้ก่อการซึ่งมีคนอยู่จำนวนหนึ่ง คือทำผิดกฎหมายเพื่อเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครอง ศูนย์ดุลของสิ่งที่เขาทำคือประชาชนส่วนใหญ่ พวกที่ทำคือส่วนเล็ก แต่มุ่งไปที่ประชาชนส่วนใหญ่ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ทำงานสอดรับกับการเมืองระดับประเทศ ต่างประเทศ และท้องถิ่น มีกองกำลังที่ใช้ยุทธวิธีทั้งการก่อการร้าย กองโจร และการก่อความไม่สงบ
ขณะที่เป้าหมายของเราคือรักษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ให้อยู่ในราชอาณาจักรไทย นั่นคือรักษาคน 2 ล้านคนที่อยู่ในพื้นที่ ฉะนั้นจุดศูนย์ดุลทั้งของเขาและของเราตรงกัน นั่นหมายความว่าเราต้องเอาชนะจิตใจคน 2 ล้านคนให้ได้ โดยใช้การเมืองนำการทหารเข้าไปแก้ปัญหาในพื้นที่เพื่อให้ประชาชนส่วนใหญ่พึงพอใจ การเมืองจะแก้ทุกมิติ ทั้งสังคม เศรษฐกิจ การศึกษา วัฒนธรรม และสิทธิมนุษยชน
ส่วนที่มีการประเมินว่าผลงานยังไม่เป็นที่น่าพอใจ ต้องถามว่าตัวชี้วัดคืออะไร แต่การจะเอาชนะจิตใจไม่ใช่ทำได้เร็ว ผมเปรียบเทียบง่ายๆ เวลาเราอบรมลูกหลานให้เป็นคนดี เราทำได้เร็วหรือเปล่า บางคนต้องใช้เวลาทั้งชีวิต ทำกระทั่งแก่ ฉะนั้นการจะเอาชนะจิตใจไม่ใช่จบในวันเดียว
แนวทางที่ใช้คือการพัฒนา แต่เมื่อก่อนเข้าพื้นที่ไม่ได้ จึงต้องใช้ทหาร เรามีหน้าที่ดูแลประชาชน ทำให้สถานการณ์อยู่ในระดับที่การพัฒนาทางการเมืองเข้าไปได้
O ทำไมระเบิดและเหตุรุนแรงต่างๆ ยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง?
เมื่อมีคนกลุ่มหนึ่งยังก่อเหตุรุนแรงอยู่ เหตุการณ์ก็ต้องเกิด ถามว่าทหารทำอะไร...สามจังหวัดชายแดนภาคใต้มี 1,971 หมู่บ้าน เรามีฐานทหารอยู่ 700 กว่าฐาน แต่ละวันแต่ละฐานต้องทำ 3-4 ภารกิจ รวมแล้ว 2 พันกว่าภารกิจต่อวัน ซึ่งไม่รวมภารกิจหลักของทหารคืองานรักษาความปลอดภัย งานด้านการข่าว และปิดล้อมตรวจค้นจับกุม
หน้าที่หลักเราทำแค่นี้ คือดูแลรักษาความปลอดภัย เราไม่เคยใช้ปฏิบัติการทางทหารไปกวาดล้างหรือทำอะไรนอกเหนือจากนี้ ฉะนั้นที่ถามว่าทำไมยังเกิดระเบิดอยู่ ผมตอบได้แบบนี้คือจุดไหนที่เราทำได้ดี ดูแลรัดกุม ตรงนั้นก็ไม่เกิด ตรงไหนที่ไม่รัดกุมก็จะเกิด แต่มันไม่มีผลอะไรกับสถานการณ์โดยรวม เช่น ไปเผาตู้โทรศัพท์ แต่สื่อไปนับเป็น 1 จุด 2 จุด 3 จุด แล้วบอกว่าลุกเป็นไฟ ผมส่งกำลังไปดูเสาไฟฟ้าทุกต้น ตู้โทรศัพท์ทุกตู้ไม่ได้หรอก
เป้าหมายของเราคือทำให้กลุ่มผู้ก่อเหตุดึงคนส่วนใหญ่ไปไม่ได้ และไม่ใช้ความรุนแรงกับคนกลุ่มเล็ก เพราะถ้าเราใช้ เราจะเสียศูนย์ดุลทันที ต่างประเทศจะเข้ามา องค์กรต่างๆ จะเข้ามา แล้วเราจะเพลี่ยงพล้ำ
ถามว่าทำไมมันยังเกิดอยู่ ผมก็ตอบได้แบบนี้ กรุงเทพฯมีตำรวจหรือเปล่า แล้วทำไมยังมีขโมย มีข่มขืน ตรงไหนมีช่องโหว่เขาก็ทำ ตำรวจไปเฝ้าทุกป้ายรถเมล์ มันก็ไปเกิดในซอย ตรงที่เขาทำไม่ได้ เขาก็ไม่ทำ เหตุมันเกิดได้ถ้ามีคนทำ
ส่วนเรื่องสถิติความรุนแรง คุณไปหามาเลย ไม่ว่าจะสถาบันไหน สถิติลดลงแน่นอน แต่ที่เราคิดทำต่อไปก็คือ จะทำให้ลดลงกว่านี้ได้อย่างไร คำตอบก็คือต้องเพิ่มประสิทธิภาพการป้องกัน ใช้บอลลูนตรวจการณ์ ซีซีทีวี (กล้องโทรทัศน์วงจรปิด) เพื่อให้เกิดเหตุการณ์น้อยที่สุด ขณะนี้มีมาตรการควบคุมยานพาหนะ ต้องมาลงทะเบียน ติดบาร์โค้ด และจัดทำฐานข้อมูล มาตรการนี้จะเสร็จทั้งหมดช่วงต้นปีหน้า รถคันไหนไม่ติดบาร์โค้ดไม่ได้ คิดว่ามาตรการนี้จะช่วยได้ทางหนึ่ง
มาตรการที่เราทำ ยูเอ็น (องค์การสหประชาชาติ) โอไอซี (องค์การการประชุมชาติอิสลาม) หรือจะองค์กรไหนก็ตามตำหนิเราไม่ได้ เพราะเราไม่มีละเมิด ไม่มีนโยบายให้ละเมิด ใครทำคนนั้นต้องรับโทษ เหมือนอยู่กรุงเทพฯ ทำที่กรุงเทพฯก็ต้องรับโทษเหมือนกัน ทั้งหมดนี้คือภารกิจด้านความมั่นคง จะประเมินว่ายังไม่พึงพอใจก็ประเมินได้ แต่บอกได้ว่าคงไม่จบเร็ว ถ้ามีคนทำก็จะเกิดอยู่ ผมทำอะไรเขาไม่ได้ ฆ่าก็ไม่ได้ ถ้ากวาดล้างเลยน่าจะหยุดได้ แต่เราทำไม่ได้ ต้องจับตามกฎหมายอย่างเดียว
ทุกวันนี้ใช้นิติวิทยาศาสตร์ก็ยังร้องกันอยู่ว่าจับเขาได้อย่างไร แต่ที่กรุงเทพฯแค่กล่าวหากันก็จับได้แล้ว ถูกแจ้งข้อหาข่มขืน แค่ไปด้อมๆ มองๆ บ้านเขายังโดนจับ ยิ่งถ้ามีรอยขีดข่วนตามตัวก็เสร็จเลย แต่ภาคใต้ทำอย่างนั้นไม่ได้ ผมบอกได้เลยว่าทุกรัฐบาลไม่มีใครทำนอกกรอบนี้
ล่าสุดมีคนเสนอกล่องใหม่มาอีก บอกว่าถ้าให้ปกครองตนเองแล้วจะจบ ผมยังไม่รู้รายละเอียดว่าเป็นอย่างไร บอกว่าคุยแล้วจะหยุด ถามว่าคุยกับใคร ประเทศของเราไม่มีปัญหาเรื่องศาสนา ที่นี่มุสลิมได้เป็น ผบ.ทบ. ได้เป็นประธานรัฐสภา ประเทศไทยรวมทุกเชื้อชาติชัดเจนตั้งแต่เพลงชาติท่อนแรกแล้ว
ปฏิบัติการทางทหารเราทำได้แค่นี้ ทุกคนบอกว่าต้องใช้การเมืองไปแก้ก็ต้องประเมินที่การเมือง การเมืองทำให้ระเบิดมันหยุดได้...ทุกคนพูดแบบนี้ แต่เวลาตั้งคำถามกลับวนมาถามทหารว่าระเบิดได้อย่างไร
O คดีกรือเซะ ตากใบ และกราดยิงในมัสยิดไอร์ปาแย ยังเป็นเงื่อนไขเรื่องความไม่เป็นธรรมอยู่ จะแก้อย่างไร?
เหตุการณ์กรือเซะ มีการก่อเหตุยิงเจ้าหน้าที่รัฐที่ด่านตรวจกรือเซะ แล้วหนีเข้าไปหลบในมัสยิด พวกเขาไม่ยอมต่ออำนาจรัฐไม่ว่าจะทำอย่างไรก็แล้วแต่ สุดท้ายจึงต้องตัดสินใจ เท่าที่ผมทราบในส่วนของคดีจบไปแล้ว
ส่วนตากใบ เป็นการโดนจับหลังจากการชุมนุมประท้วง เราก็จับเขาเหมือนกับคนอื่นๆ ไม่ว่าจะที่ไหนๆ ก็ตาม ยังไม่ได้ไปฆ่าไปแกงอะไรเลย ส่วนเรื่องจะได้ประกันตัวหรืออะไรเป็นอีกเรื่องหนึ่ง สำหรับคดีตากใบฟ้องอาญาได้หรือไม่ผมไม่แน่ใจ ส่วนคดีไอร์ปาแย เชื่อว่าคนที่ทำและถูกออกหมายจับไม่ได้อยู่ในพื้นที่แล้ว แต่ก็ไม่อยากพูดอย่างนั้น เดี๋ยวจะไปเขียนข่าวออกมาอีกแบบหนึ่ง
O มีการตั้งข้อสังเกตว่า สถานการณ์รุนแรงที่ยืดเยื้อเป็นเพราะมีการเลี้ยงไข้ เนื่องจากรัฐบาลทุ่มงบประมาณก้อนใหญ่ลงไปในพื้นที่หรือไม่ โดยเฉพาะงบพัฒนา 6.3 หมื่นล้านบาท?
(ย้อนถาม) งบ 6.3 หมื่นล้านลงไปหรือยัง งบก้อนนี้ใช้ถึงปี 2555 ปีแรกใช้แค่ 1.8 หมื่นล้าน เริ่มใช้เดือน ต.ค. ถึงวันนี้ยังลงไปไม่เท่าไหร่เลย ที่สำคัญเมื่อเงินลงไปแล้ว จะไปทำอะไรตามใจไม่ได้ มันมีงวดงาน มีขั้นตอน งบทั้งหมดไม่ได้ลงไปสายทหาร แต่ลงไปในสายคณะกรรมการรัฐมนตรีพัฒนาพื้นที่พิเศษ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ หรือ รชต. โดยมีกระทรวง ทบวง กรมต่างๆ เป็นคนถืองบประมาณ ทหารไม่ได้ถือ ได้แต่เบิกเบี้ยเลี้ยง งบเดินทางและทำกิจกรรมกับชาวบ้านเท่านั้น
ฉะนั้นเรื่องเลี้ยงไข้ไม่มีหรอกครับ ท่านไม่เข้าใจ คนทำต่ำทรามมาก ไม่พูดถึงคนที่คิดนะ
O การประชุมโอไอซีในปีหน้า มีโอกาสที่ปัญหาสามจังหวัดใต้จะถูกหยิบยกขึ้นพิจารณาหรือไม่?
(ย้อนถาม) ท่านรู้หรือเปล่าว่าที่ผ่านมาเขาทำกันอย่างไร ที่ผ่านมาเขาล็อบบี้มาเลย์ อินโดฯ และประเทศในตะวันออกกลางว่าไม่ให้เอาเรื่องของเราเข้า แต่ปีนี้เราเปลี่ยนวิธีการ พาต่างประเทศให้มาเห็นเนื้องานจริงในพื้นที่ว่าเราทำอย่างนี้ พาไปดูถึงเนื้อใน ให้เห็นว่ามันไม่ใช่เรื่องทางศาสนา ไม่มีการกดขี่ข่มเหง ถ้าคิดว่าการแก้ปัญหากรอบนี้ยังไม่ดี ก็ต้องบอกมาว่ากรอบไหนดีกว่านี้ ขอให้บอกผมมา
O ความเป็นไปได้ที่จะเปิดเจรจากับกลุ่มก่อความไม่สงบ?
ที่ผ่านมาเวลาผมพูดเรื่องนี้ด้านหนึ่ง ก็มีการเอาไปเขียนว่า ผบ.ทบ.ปฏิเสธการเจรจา ซึ่งไม่ใช่ ผมแค่อธิบายว่าเราไม่สามารถเจรจากับคนที่กระทำผิดกฎหมายได้ อำนาจหน้าที่ของทหารไม่ได้มีช่องให้ทำได้เลย แม้แต่รัฐสภาผมยังไม่รู้ว่าจะทำได้หรือเปล่า
อีกเรื่องหนึ่งคือการยกเลิก พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ (การประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรงในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ตามพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548) ความเห็นของผมคือสถานการณ์อย่างนี้ใช้ยาแรงขนาดนี้ดีกว่า ทั้งมาตรการสืบสวนจับกุมและป้องกัน การดำเนินคดีก็เป็นสิ่งสำคัญ หากเขาทำแล้วไม่ผิด หรือไม่เห็นผลว่าจะถูกลงโทษ เขาก็จะทำไปเรื่อยๆ
--------------------------------------------
ขอบคุณภาพประกอบจากศูนย์ภาพเนชั่น