- Home
- South
- เวทีวิชาการ
- นับถอยหลังงาน “ตันหยงบุหงา” เปิดพื้นที่สืบสานวัฒนธรรมมลายูปาตานี
นับถอยหลังงาน “ตันหยงบุหงา” เปิดพื้นที่สืบสานวัฒนธรรมมลายูปาตานี
เลขา เกลี้ยงเกลา
โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี (ม.อ.ปัตตานี) และองค์กรภาคี ร่วมกันจัดโครงการเปิดพื้นที่ศิลปะและวัฒนธรรม “ตันหยงบุหงา...อุทยานศิลปวัฒนธรรมมลายูปาตานี” ระหว่างวันที่ 25–27 มิ.ย.นี้ ที่หอประชุมและแสดงนิทรรศการ คณะศิลปกรรมศาสตร์ ม.อ.ปัตตานี
องค์กรภาคีที่ร่วมจัดงานคือ สถานเอกอัครราชทูตเนเธอร์แลนด์ประจำประเทศไทย มูลนิธิเอเชีย (Asia Foundation) สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดปัตตานี สภาวัฒนธรรมจังหวัดปัตตานี มูลนิธิวัฒนธรรมอิสลามภาคใต้ โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ ศูนย์พิทักษ์วัฒนธรรมภาคใต้เพื่อประชาธิปไตยจังหวัดชายแดนภาคใต้ เครือข่ายอาสาสมัครสื่อสันติภาพชายแดนใต้ และชมรมศิลปวัฒนธรรมมลายูประเทศไทย
กิจกรรมภายในงานจะเน้นเชิงวัฒนธรรม อาทิ การสาธิตวาดลายเรือกอและ การทำกริช หมอพื้นบ้าน โต๊ะบีแด ครัวมลายู เป็นต้น อันเป็นแง่งามที่สอดแทรกอยู่ในวิถีชีวิตของผู้คนในพื้นที่ นอกจากนั้นยังมีการแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับศิลปะการแสดงพื้นบ้านของชาวมลายูปัตตานี ทั้งสิละ มะโย่ง วายังกูเละ โนรา ดิเกร์ฮูลู รองเง็ง พร้อมรื่นรมย์กับเสียงไวโอลินโดย อาจารย์ขาเดร์ แวเด็ง ศิลปินแห่งชาติสาขาการแสดงพื้นบ้าน
ในภาควิชาการจะมีการนำเสนอผลงานวิชาการที่เกี่ยวข้องกับศิลปวัฒนธรรมของชาวมลายู โดยนักวิชาการชั้นนำของประเทศ อาทิ นิธิ เอียวศรีวงศ์ (ศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ชื่อดัง) ปริตตา เฉลิมเผ่า กออนันตกูล (ผู้อำนวยการศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร) ชุลีพร วิรุณหะ (คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร) นิติ ภวัครพันธุ์ (คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) ทวีศักดิ์ เผือกสม (นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์) ฯลฯ โดยมีผลงานนำเสนอในหลากมิติ เช่น ด้านวิถีชีวิตและศิลปะการแสดง ด้านสุนทรียภาพและศิลปะร่วมสมัย ด้านภาษาและวรรณกรรมมลายูปาตานี ด้านวัฒนธรรมการศึกษามลายูปาตานี และด้านประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์มลายูปาตานี
ผศ.พิเชษฐ์ เปียร์กลิ่น คณบดีคณะศิลปกรรมศาสตร์ ม.อ.ปัตตานี ในฐานะประธานจัดงาน “ตันหยงบุหงา...อุทยานศิลปวัฒนธรรมมลายูปาตานี” กล่าวว่า การจัดงานครั้งนี้เป็นการเปิดพื้นที่ทางศิลปวัฒนธรรมของชาวมลายู ให้มีการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม เพราะความสงบและสันติสุขจะเกิดขึ้นได้นั้น นอกจากท้องต้องอิ่มแล้ว ใจยังต้องอิ่มด้วย หมายถึงต้องส่งเสริมให้มีการแสดงออกซึ่งอัตลักษณ์ของตนเองอย่างมีความสุข จึงอยากเรียกร้องให้ทุกหน่วยงานหันมาให้ความสำคัญกับมิติทางวัฒนธรรมให้มากขึ้น
ขณะที่ พล.ต.ต.จำรูญ เด่นอุดม ประธานมูลนิธิวัฒนธรรมอิสลามภาคใต้ กล่าวว่า ภายในงานจะมีการเปิดพื้นที่วิชาการหลายส่วน อาทิ การอภิปรายเรื่องประวัติศาสตร์และชาติพันธุ์มลายูปัตตานีจากนักวิชาการผู้ทรงคุณวุฒิ มีการอภิปรายเรื่องภาษาและวรรณกรรมมลายูปัตตานี มี รศ.ดร.รัตติยา สาและ ผู้เชี่ยวชาญด้านวรรณคดีมลายูศึกษา เป็นผู้นำการอภิปราย จะได้ทราบเรื่องวรรณกรรมมลายูที่สูญหายไปแล้ว เช่น วรรณกรรมมลายูพลัดถิ่นที่ รศ.ดร.รัตติยา ค้นพบ ซึ่งมีจดหมายของอดีตเจ้าเมืองปัตตานีท่านหนึ่งเขียนไว้ ส่วนจะเขียนไว้ว่าอย่างไรบ้างจะเปิดเผยในงานนี้
ด้านการศึกษาของชาวมลายูปัตตานี การเรียนรู้ชีวิตประจำวันของชาวมลายูปัตตานี จาก ผศ.อับดุลเลาะ อับรู จากวิทยาลัยอิสลามศึกษา ม.อ.ปัตตานี ด้านวิถีชีวิตและศิลปะการแสดง เรียนรู้ว่าชาวมลายูมีวิถีชีวิตในการประกอบอาชีพและวัฒนธรรมการแสดงอย่างไร จาก อาจารย์บัณฑิต ไกรวิจิตร คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ม.อ.ปัตตานี และด้านสุนทรียภาพและศิลปะร่วมสมัยทั้งในอดีตและปัจจุบัน จาก ผศ.พิเชษฐ์ เปียร์กลิ่น
ประธานมูลนิธิวัฒนธรรมอิสลามภาคใต้ กล่าวอีกว่า ชื่องาน “ตันหยงบุหงา” นั้น เกิดจากการอภิปรายถกเถียงกันในคณะกรรมการ และได้ความสรุปเกี่ยวกับตำนานของดินแดนในคาบสมุทรมลายูแห่งนี้ในสมัยผู้ปกครองทรงพระนามว่า "รายากูนิง" เป็นยุคที่การค้าระหว่างประเทศรุ่งเรือง พระองค์ทรงปลูกดอกไม้ไว้เต็มสวน และได้รับการกล่าวขวัญจากพ่อค้าและนักเดินทางจากต่างแดนว่า มีความสวยงามและหลากหลาย จึงเรียกดินแดนแห่งนี้ว่า แหลมแห่งดอกไม้ ซึ่งในภาษามลายูคือ “ตันหยงบุหงา”
สันติ นิลแดง ตัวแทนจากองค์กรผู้มอบทุนสำหรับจัดงานในครั้งนี้ กล่าวว่า เงินทุนสนับสนุนการจัดงานมาจากสถานเอกอัครราชทูตเนเธอร์แลนด์ประจำประเทศไทย องค์กรพัฒนาระหว่างประเทศแห่งสหรัฐอเมริกา และมูลนิธิเอเชีย ซึ่งมีเป้าประสงค์ส่งเสริมให้ประชาชนมีสิทธิในการแสดงออกทางอัตลักษณ์และศิลปวัฒนธรรม นอกจากนั้น ยังต้องการสนับสนุนให้เกิดการถกเถียงทางวิชาการอย่างสร้างสรรค์ในประเด็นอัตลักษณ์และศิลปวัฒนธรรมมลายูปาตานี นำไปสู่การเปิดวงอภิปรายอย่างเข้มข้นในอนาคต ผลักดันให้สถาบันวิชาการท้องถิ่นทำงานร่วมกับองค์กรภาคส่วนต่างๆ แบบสหวิชาชีพ เพื่อให้มีบทบาทนำในการทำกิจกรรมร่วมกับสังคม ทั้งยังต้องการให้คนในท้องถิ่นได้มีส่วนในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของตนเองด้วย
ผู้สนใจเชิญร่วมรับชมรับฟังได้ตามอัธยาศัย...ฟรีตลอดงาน!
---------------------------------------------------------------------------------
บรรยายภาพ : บรรยากาศในการแถลงข่าวงาน "ตันหยงบุหงา...อุทยานศิลปวัฒนธรรมมลายูปาตานี" เมื่อเร็วๆ นี้