ฉายภาพการศึกษาไทย บ่อเกิดแห่งความทุกข์ยากของแผ่นดิน
หมอประเวศผลักดันแนวคิด “การศึกษารักษาทุกโรค” ซัดระบบการศึกษาไทย ต้นเหตุความเจ็บป่วยเรื้อรังของสังคม ยันรอไม่ได้ต้องนำการศึกษาออกจากกระถาง เปลี่ยนแนวคิดที่เอาวิชาเป็นตัวตั้ง เชื่อจิตตปัญญาศึกษาเป็นทางรอด 
ศ.นพ.ประเวศ กล่าวถึงระบบการศึกษาของไทยว่า เป็นบ่อเกิดแห่งความทุกข์ยากของแผ่นดิน เห็นได้จากพ่อแม่ต้องดิ้นรนส่งลูกเรียนพิเศษทั้งแผ่นดิน หรือเข้ามหาวิทยาลัยไม่ได้ก็ฆ่าตัวตาย ซึ่งหากการศึกษาดีจริง ต้องแก้ปัญหาได้ทุกชนิด เรียกว่า การศึกษารักษาทุกโรค (Education Cure All) แก้ปัญหาความยากจน รักษาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ ส่วนมหาวิทยาลัยก็ควรสนับสนุนชุมชนท้องถิ่นให้แข็งแรง พยายามทำงานแก้ไขปัญหาทุกชนิด ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม สุขภาพ
“ท่องแต่วิชา แก้ปัญหาเหล่านี้ไม่ได้ ถ้ามหาวิทยาลัยช่วยกันทำทุกจังหวัด 1 มหาวิทยาลัย 1 จังหวัด เป็นหัวจักรทางปัญญา จะสามารถแก้ไขปัญหาความยากจน สิ่งแวดล้อม และปัญหาสังคมได้หมด” กรรมการสภามหาวิทยาลัยมหิดล กล่าว และว่า ระบบการศึกษาใหม่ ต้องนำการศึกษาออกจากกระถาง เปิดพื้นที่ออกไปให้กว้าง ไม่ควรคิดว่าการศึกษาต้องอยู่ที่กระทรวงศึกษาธิการ คณะศึกษาศาสตร์ คณะครุศาสตร์ โรงเรียน อย่างเดียว ต้องคิดว่า การเรียนรู้เป็นของมนุษย์ทั้งหมด
ศ.นพ.ประเวศ กล่าวว่า ระบบการศึกษาตั้งแต่อนุบาลถึงมหาวิทยาลัย เป็นเครื่องมือทำลายศีลธรรมพื้นฐานทางสังคม พัฒนาประชาธิปไตย ความยุติธรรมไม่ได้ ทำให้เราไม่เคารพคน ฉะนั้นการปฏิรูปการศึกษาคงไม่ใช่เป็นการปรับเล็ก ปรับน้อย เพราะปัญหาใหญ่กว่านั้น คงต้องปรับกระบวนทรรศน์ใหม่ จากที่เอาวิชาเป็นตัวตั้ง ไปสู่การศึกษาที่เอาชีวิตและการอยู่ร่วมกันเป็นตัวตั้ง วันนี้จะรอโครงสร้างเป็นทางการไม่ได้ อาจารย์มหาวิทยาลัย ต้องใช้กลไกไม่เป็นทางการมารวมกลุ่ม ตั้งคำถามกระบวนการเรียนรู้ที่ดีที่สุดของมนุษย์คืออะไร ตอบโจทย์ตรงนี้ และหวังว่า มหาวิทยาลัยต่างๆ จะสนับสนุนให้มีกลุ่มต่างๆ เกิดขึ้น จนกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญ
“จิตตปัญญาศึกษา เป็นไปเพื่อปฏิวัติจิตสำนึก เป็นทางรอดของมนุษย์ พัฒนาจิตใจ เมื่อเดือนตุลาคม ผมเขียนจดหมายถึงพ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีว่า คุณเป็นคนมีศักยภาพสูงควรทำอะไรที่ใหญ่กว่านี้ ทำทำไมเรื่องเล็ก เรื่องใหญ่มนุษย์ที่กำลังวิกฤตเรื่องจิตสำนึก เป็นทางออกที่สวยงามที่สุด” ศ.นพ.ประเวศ กล่าว และว่า เวลามีความขัดแย้งต้องหาทางออกอย่างมีเกียรติให้คน เรื่องจิตสำนึกใหม่ของมวลมนุษย์ ขอส่งทวิตเตอร์ไปอีกครั้งว่า มาทำเรื่องจิตสำนึกใหม่ ช่วยมนุษย์ได้ทั้งโลก เช่น ไปหาเกาะสักเกาะ เรียกว่า New Consciousness Island เกาะนี้ไม่มีอาชญากรรม ทำเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงโดยเฉพาะ เรื่องสันติภาพ จัดสัมมนาเรื่องจิตสำนึกใหม่
ทั้งนี้ รศ.ดร. อนุชาติ พวงสำลี ผู้อำนวยการศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวถึง “จิตตปัญญาศึกษา” ว่า เป็นหนึ่งในแนวคิด และแนวปฏิบัติที่กำลังได้รับความสนใจอย่างแพร่หลายในสังคมปัจจุบัน โดยมีจุดเน้นที่มุ่งให้มนุษย์หันกลับมาใส่ใจกับการพัฒนาคุณภาพความเป็นมนุษย์ของตนผ่านกระบวนการเรียนรู้ที่เกิดจากการใคร่ครวญภายในจิตใจ และการแสดงออกต่อความสัมพันธ์กับโลกภายนอก ซึ่งจะเป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับการเผชิญภาวะวิกฤตในสังคมสมัยใหม่ที่เต็มไปด้วยความสลับซับซ้อน