- Home
- Thaireform
- ในกระแส
- คนไทยอ่านน้อย “เนาวรัตน์” ยันต้นเหตุปะทะทางความคิด
คนไทยอ่านน้อย “เนาวรัตน์” ยันต้นเหตุปะทะทางความคิด
ศิลปินแห่งชาติ ชี้ยิ่งมาถึงยุคดิจิตอล ยิ่งอ่านหนังสือน้อยลง เล่นเฟชบุค อ่านแต่ “จอ” ไม่อ่าน “ใจ” ตกเป็นเหยื่อ เทคโนโลยี ทำให้สังคมความคิดไม่เข้มแข็ง อ่อนแอ กะพร่องกะแพร่ง ถูกบทบาทความเชื่อเข้ามาครอบงำ จึงเกิดการปะทะทุกรูปแบบ
วันที่ 15 มกราคม สำนักพิมพ์สุขภาพใจ จัดกิจกรรม สนทนาธรรม “ร้อยคน ร้อยธรรม ร้อยห้าปีพุทธทาส” รู้จักงานท่านพุทธทาส ผ่านการพูดคุย กับ "เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์" ศิลปินแห่งชาติ แก้วกวีศรีรัตนโกสินทร์ ณ ชั้น 1 โถงกิจกรรม หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ สวนวชิรเบญทัศ (สวนรถไฟ)
นายเนาวรัตน์ กล่าวตอนหนึ่งว่า ปัจจุบันสังคมไทย อยู่ในช่วงการปะทะกันระหว่างสังคม 2 แบบ 1.สังคมความความเชื่อ และ 2.คือสังคมความคิด โดยความเชื่อ มาจากการเชื่อฟัง เนื่องจากสังคมไทยมีพื้นฐานแบบนั้น เราอยู่สังคมพูด สังคมอุปถัมภ์ ฉะนั้นการพูดกับการฟัง ได้ก่อให้เกิดความเชื่อ แม้กระทั่งคนพูดหากพูดมากๆ ก็จะเชื่อสิ่งที่ตนพูด คนฟังมากๆ ก็จะเชื่อ ดังนั้นสังคมของเรามีพื้นฐานที่แน่นหนามาในเรื่องความเชื่อ
ส่วนความคิด ศิลปินแห่งชาติ กล่าวว่า มาจากการอ่าน คิดอ่าน ซึ่งเริ่มตั้งแต่รัชกาลที่ 5 มีวิชาการอ่านหนังสือ จนมาถึงปัจจุบันพื้นฐานการอ่านของเราก็ยังล้มเหลว
"การอ่านหนังสือ คือการอ่านความคิดของคนอื่น ซึ่งความคิดไม่ได้เกิดจากการอ่านหนังสืออย่างเดียว ต้องฟังแล้วนำมาคิดด้วย จริงหรือไม่ หมั่นสอบถาม แต่คนทุกวันนี้ฟังแต่ไม่คิด เชื่อเลย เพราะเขาบอกให้เชื่อ ผู้มีความอำนาจบอกให้เชื่อ"
นายเนาวรัตน์ กล่าวถึงสังคมความคิด ต้องอ่าน ฟัง ทบทวน และนำมาศึกษา ซึ่งความคิดกับการอ่านโตมาไม่พร้อมกัน กลายเป็นสังคมความเชื่อมีบทบาทมากในสังคมไทย เห็นได้จากสถิติการอ่านหนังสือของคนไทย ปีละกี่บรรทัด แสดงว่า คนไทยอ่านหนังสือน้อย เลยทำให้ความคิดของคนไม่เข้มแข็ง ถูกบทบาทความเชื่อเข้ามาครอบงำ จึงเกิดการปะทะแบบทุกวันนี้ ขณะที่นักวิชาการส่วนใหญ่ก็จบการศึกษามาจากเมืองนอก เป็นพวกอหังกาคับฟ้า อัตตาคับตน มีกับดักทางความคิด ดังนั้น สังคมความคิดของเราจึงกะพร่องกะแพร่ง กระโผกกระเผก
"ยิ่งมาถึงยุคดิจิตอล ยิ่งอ่านหนังสือน้อยลงไปใหญ่ เล่นแต่เฟชบุค อ่านแต่จอ ไม่อ่านใจ ตกเป็นเหยื่อของเทคโนโลยีสมัยใหม่ ทำให้สังคมความคิดยิ่งไม่เข้มแข็งและอ่อนแอ ปะทะกับสังคมความเชื่อที่เข้มแข็งกว่า" ศิลปินแห่งชาติ กล่าว และว่า ความขัดแย้งทั้งหลายเกิดจากการปะทะกันของวัฒนธรรม 2 แบบนี้ ทางแก้ คือ การอ่านหนังสือ กระทรวงศึกษาธิการต้องส่งเสริมให้เด็กรักการอ่าน ประกวดอ่านหนังสือ เพราะในศาสนาอิสลามยังประกวดอ่านอัลกุรอ่าน ทำไมหนังสือพระธรรม ภาษาบาลี หรือหนังสือตัวกูของกูก็ได้ เช่น ให้นายกรัฐมนตรี หรือนักการเมืองอ่านออกอากาศ ทางสถานีโทรทัศน์ วันละหน้า
ศิลปินแห่งชาติ กล่าวด้วยว่า อยากให้มีการส่งเสริมการอ่านหนังสือจนเป็นนิสัย ความคิดกับความเชื่อ ท่านพุทธทาสว่า เหมือนศรัทธา ปัญญา เหมือนวัวเทียมเกวียน ตัวหนึ่งเป็นศรัทธา ตัวหนึ่งเป็นปัญญา ตัวใดตัวหนึ่งจะนำไม่ได้ ศรัทธานำปัญหา ก็จะงมงายเรื่องไสยศาสตร์ ปัญญานำศรัทธา ก็ขัดแย้งกันไปหมด ทั้งหมดนี้ความเชื่อและความคิดต้องไปพร้อมๆ กัน
จากนั้น ในฐานะประธานคณะกรรมการเครือข่ายศิลปินเพื่อการปฏิรูป ในกรรมการสมัชชาปฏิรูป นายเนาวรัตน์ กล่าวกับศูนย์ข้อมูลปฏิรูปประเทศถึงความคืบหน้าการดำเนินงานว่า ขณะนี้ทางเครือข่ายศิลปินฯ ได้มีการจัดประชุมสมัชชาในระดับภูมิภาค โดยในภาคกลาง และภาคใต้ได้ดำเนินการเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ส่วนเวทีต่อไปจะจัดขึ้นในภาคใต้ และภาคเหนือ ซึ่งจากการระดมความคิดเห็น ในเบื้องต้นพบว่า ศิลปินกลุ่มต่างๆ อาทิ กลุ่มนักเขียน ทัศนศิลป์ ดนตรี ละคร ฯ ได้มีการเสนอต้นแบบความต้องการของแต่ละกลุ่มเข้ามาแล้ว
“ยกตัวอย่างข้อเสนอที่ได้รับ เช่น ต้องการให้มีเวทีวัฒนธรรมเพิ่มขึ้นในทุกจังหวัด รวมทั้งมีการจัดสรรงบประมาณ เพื่อใช้ในการจัดกิจกรรมประจำ โดยในเวทีวัฒนธรรม จะต้องมีการจัดกิจกรรมที่เป็นของดีประจำจังหวัด ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไป เพื่อยกระดับงานด้านศิลปวัฒนธรรม ขณะเดียวกันงานด้านหนังสือ ก็มีข้อเสนอว่า จะทำอย่างไรให้มีกิจกรรมการอ่านในหมู่ประชาชนเพิ่มขึ้น”
นายเนาวรัตน์ กล่าวด้วยว่า ข้อเสนอในแต่ละด้านทั้งหมด จะนำมาคั้นเป็นประเด็นหลัก และนำเสนอต่อไปยังเวทีสมัชชาฯกลางเดือนกุมภาพันธ์นี้