เวทีสาธารณะ "แต่งตั้งขรก.ไม่เป็นธรรม ปัญหาใหญ่ระดับชาติ"

พงศ์โพยม วาศภูติ ชี้สิ่งที่น่ากลัวของการตอบแทน-แต่งตั้งให้เลื่อนชั้นแบบติดจรวด เป็นการแสดงอำนาจทางการเมืองให้ ขรก.เห็น หวั่นสุดท้ายไม่มีใครรักษากติกาบ้านเมือง ด้านพล.อ.สมเจตน์ ฉะโชคร้ายประเทศไทยมีนักการเมืองไม่ดี ตั้งขรก.มหาดไทยล้มเหลวสิ้นเชิง

วานนี้ (9 ก.ย.) สหเครือข่ายภาคประชาชน จัดเวทีสาธารณะ เรื่อง "แต่งตั้งข้าราชการไม่เป็นธรรม เป็นปัญหาสำคัญของชาติ" ณ ห้องประชุม 709 ตึกบี ชั้น 7 สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ศูนย์ราชการฯ ถ.แจ้งวัฒนะ กรุงเทพมหานคร โดยศ.อมรา พงศาพิชญ์ ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กล่าวเปิดงาน มีอดีตข้าราชการระดับสูง อดีตนายทหาร ผู้ทรงคุณวุฒิ และประชาชนเข้าร่วมให้ประเด็นความเห็นจำนวนมาก

ช่วงแรกนายอุดร ตันติสุนทร ประธานสหเครือข่ายภาคประชาชน และประธานเครือข่ายธรรมาภิบาล กล่าวว่า เรื่องสำคัญของชาติวันนี้ไม่มีเรื่องอะไรทำความเสียหายให้กับประเทศชาติเท่ากับการแต่งตั้งข้าราชการระดับสูงที่ไม่เป็นธรรม จนมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ ต่อต้านอย่างกว้างขวาง แต่ปรากฏว่า คณะรัฐมนตรี ยังเพิกเฉย ปล่อยปละละเลย และให้ความเห็นชอบให้ดำเนินการต่อไปได้ ถือเป็นการใช้อำนาจทางปกครองที่ขัดต่อหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี และไม่ได้เป็นไปตามนโยบายที่รัฐบาลชุดนี้ได้แถลงต่อรัฐสภาเมื่อเข้ารับหน้าที่

ประธานสหเครือข่ายภาคประชาชน กล่าวว่า เรื่องคอรัปชั่นวันนี้ไม่ต้องพูดแล้วเพราะได้กระจายไปทั่วประเทศ และยับยั้งไม่อยู่ ซึ่งเกิดจากอำนาจการแต่งตั้งข้าราชการที่ไม่เป็นธรรม ดังนั้นเป็นภารกิจของประชาชนที่ต้องแนะนำรัฐบาลให้ปฏิบัติ และทุกกระทรวงควรมีคณะกรรมการจริยธรรมขึ้นมาในกระทรวงของตัวเอง เพื่อปกป้องสิทธิของข้าราชการ

ขณะที่นายพงศ์โพยม วาศภูติ อดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย กล่าวถึงรัฐบาลชุดปัจจุบันที่เป็นรัฐบาลผสม โดยได้ตั้งข้อสังเกตถึงการแบ่งการดูแลรับผิดชอบกระทรวงต่างๆ ออกเป็นพรรคต่างๆ ว่า ในส่วนของกระทรวงมหาดไทย เรื่องการรักษาความสงบเรียบร้อยและมั่นคงภายใน ถูกมอบให้พรรคภูมิใจไทยดูแล เป็นเรื่องแปลกแทนที่จะเป็นพรรคประชาธิปัตย์ที่เป็นแกนนำหลัก จัดตั้งรัฐบาลจะดูแลเอง กลับยอมให้พรรคอื่น

“ต้องยอมรับว่ากระทรวงมหาดไทย เป็นกระทรวงที่ดูแลทุกข์สุขของประชาชนมานานนับร้อยปี มีเครือข่ายเป็นฐานรากลงไปถึงทุกตารางนิ้วของประเทศไทย ในระดับตำบล หมู่บ้าน อำเภอ จังหวัด และยังดูแลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกรูปแบบ ปัญหาของกระทรวงมหาดไทย หากมีปัญหาจะกระทบกระเทือนชีวิตความเป็นอยู่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้”

อดีตปลัด มท. กล่าวอีกว่า การบริหารงานบุคคล การแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการในกระทรวงสำคัญ เช่น กระทรวงมหาดไทย หรือสำนักงานตำรวจแห่งชาตินั้น มีความสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนมาก ผู้ว่าราชการจังหวัด นายอำเภอ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ทำงานให้ทุกกระทรวง ทบวง กรม และมีอำนาจ หากข้าราชการถูกครอบงำโดยนักการเมืองที่เอาผลประโยชน์จากแต่งตั้ง โยกย้ายมาเป็นสิ่งล่อใจ หรือมาสร้างความกลัว หรือเลื่อนชั้นแบบติดจรวด แบบผิดปกติ จะมีผลกระทบต่อประชาชน

“สิ่งที่น่ากลัวการตอบแทน หรือการแต่งตั้งอย่างผิดปกติ เป็นการแสดงอำนาจทางการเมืองให้ข้าราชการได้เห็น ใครก็ตามอยากก้าวกระโดดแบบนี้ต้องเข้าหา ใครไม่สนใจจะเป็นอีกฝ่ายหนึ่ง การตอบแทนที่ผิดปกตินี้ ต่อไปนี้ข้าราชการก็จะไม่รักษากติกาของบ้านเมือง ความถูกต้องตามระเบียบกฎหมาย และผลประโยชน์ของบ้านเมือง หรือของประชาชนได้อีกต่อไป”นายพงศ์โพยม กล่าว และมีข้อเสนอ ในระยะยาวจำเป็นต้องแก้ไขกฎหมายและจัดความสัมพันธ์ระหว่างข้าราชการการเมืองและข้าราชการประจำใหม่

ส่วนพล.อ.สมเจตน์ บุญถนอม อดีตประธานที่ปรึกษากระทรวงกลาโหม และประธานเครือข่ายสยามสามัคคี กล่าวถึงการปรับย้ายข้าราชการกระทรวงมหาดไทย 2 ครั้งที่ผ่านมา ถือว่าเป็นความล้มเหลว ทั้งๆ ที่เป็นองค์กรสำคัญและใกล้ชิดประชาชน แม้ว่านักการเมืองกับข้าราชการ ความสัมพันธ์ไม่สามารถจะเปลี่ยนแปลงไปได้ เพราะทางการเมืองวางนโยบาย ข้าราชการสนองนโยบาย ต้องสอดคล้องกัน แต่ประเทศไทยโชคร้ายที่เรามีนักการเมืองไม่ดี มาเป็นผู้นำ ดังนั้นจึงต้องมีระบบการคานอำนาจ โดยให้องค์กรอื่นๆ หรืออดีตข้าราชการ ออกมาปกป้องและเฝ้าดูการแต่งตั้งโยกย้ายเป็นให้เป็นไปด้วยความชอบธรรมเหมือนเป็นกระจกส่องให้ประชาชน

ด้านดร.ปราโมทย์ นาครทรรพ นักวิชาการอิสระ กล่าวว่า กระทรวงมหาดไทยมีความสำคัญต่อปกติสุขและความจำเริญของบ้านเมือง ในชีวิตประจำวันของคนไทยต้องสัมผัสกับบริการและการบำบัดทุกข์บำรุงสุขของกระทรวงนี้ ซึ่งหากกระทรวงมหาดไทยเป็นต้นแบบของการเป็น "เครื่องมือ" นักการเมือง ปฏิบัติตามคำสั่ง เพื่อผลประโยชน์ของนักการเมือง ก็อย่าไปฝันถึงการปฏิรูป

“ต่อให้ชื่ออานันท์ คูณ 20 ต่อให้ชื่อประเวศ คูณ 50 หากข้าราชการประจำของเราไม่กลับเข้าไปอยู่ในซอง แล้วเป็นข้าราชการประจำที่ปฏิบัติตามหน้าที่ ตามระเบียบกฎหมาย ผู้บังคับบัญชาใดสั่งไม่ชอบด้วยกฎหมาย มีสิทธิที่คัดค้านได้ ก็อย่าไปฝันถึงการปฏิรูป และสิ่งที่สังคมต้องตระหนัก คือการขีดเส้นแบ่งอย่างเคร่งครัดระหว่างข้าราชการประจำ กับนักการเมือง เมืองไทยไม่พูดถึง ไม่คิด ทำให้ไม่มีมาตรฐาน”

นักวิชาการอิสระ กล่าวอีกว่า การแต่งตั้งข้าราชการที่ไม่เป็นธรรม เมื่อคนเสนอหน้าด้าน นายกรัฐมนตรีหน้าบาง ทั้งสองคนร่วมกันทำลายระบอบประชาธิปไตย ทำให้กฎเกณฑ์เสียหาย ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความประมาทเลินเล่อ และไม่ควรมาอ้างยกให้ไปแล้วแทรกแซงไม่ได้ อย่างไรก็ตามนักการเมืองจะคอรัปชั่นไม่ได้เลย ถ้าข้าราชการประจำไม่ทำด้วย ปัญหายิ่งใหญ่ของบ้านเรา คือ รัฐบาล คิด พูดตั้งกฎเหล็ก แต่ไม่ได้ทำ คือ เรื่องคอรัปชั่น เกิดขึ้นได้ เพราะไม่ได้มีการขีดเส้นแบ่งระหว่างข้าราชการประจำกับข้าราชการการเมือง ต่างคนก็ต่างติดสินบนและเอื้อประโยชน์กัน

“การคอรัปชั่นอำนาจ เป็นต้นน้ำ ต้นลำธาร ต้นเหตุของการคอรัปชั่น คดโกงบ้านเมือง การคอรัปชั่นอำนาจเกิดขึ้นจากอำนาจทางการเมืองที่ได้มาไม่ถูกครรลอง เมื่อตัวเองหางด้วนก็บังคับให้คนอื่นหางด้วนด้วย เมืองไทยก็เป็นเมืองที่ทั้งนักการเมือง ข้าราชการประจำหางด้วน ปัญหานี้ไม่ใช่ปัญหาบ้านเมืองเท่านั้น แต่กระทบไปถึงลูกหลานของเราทุกคน หากแก้ไขไม่ได้ก็จะกลายเป็นปัญหาโลกแตก”

นพ.นิรันดร์ พิทักษ์วัชระ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ในฐานะประธานอนุกรรมการสิทธิพลเมืองการเมือง กล่าวถึงการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการไม่เป็นธรรม ถือเป็นการละเมิดสิทธิ 2 ส่วน คือ 1.ละเมิดสิทธิศักดิ์ศรีความเป็นข้าราชการ เป็นคนที่มีภาระหน้าที่ทำงานให้กับประชาชน ชาติ 2. หากละเมิดสิทธิข้าราชการแล้ว เท่ากับละเมิดสิทธิประชาชนด้วย หมายความว่า ข้าราชการที่แต่งตั้งขึ้น ไม่ถือประชาชนเป็นใหญ่ เจ้านายก็จะเป็นนักการเมือง ไม่เห็นหัวประชาชน

“จากการไปพบปะประชาชนทั่วประเทศ พบว่า ข้าราชการรับใช้นักการเมืองและไม่เคยเห็นหัวประชาชน การละเมิดของสังคมไทย คือการปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการโดยมิชอบรับใช้นักการเมือง ตรงนี้เป็นวงจรอุบาทว์ของระบบราชการ หากไม่ทำลายตรงนี้คิดว่า บ้านเมืองจะมีปัญหา”

นพ.นิรันดร์ กล่าวด้วยว่า ระบบการเมืองวันนี้ไม่เหมือนสมัยก่อน เป็นระบบการเมืองแบบกินรวบ นักธุรกิจการเมือง บวกข้าราชการระดับสูง ดังนั้นต้องทำลายวงจรอุบาทว์ ด้วย 1. สร้างจิตสำนึกความเป็นข้าราชการ ปกป้องศักดิ์ศรีของข้าราชการ คือ ความเป็นอิสระ ทำงานรับใช้ประชาชน ทำประโยชน์ให้ประชาชนตามกฎหมายที่ถืออยู่ 2. ประชาชนถูกละเมิดสิทธิ์ทั่วแผ่นดินยังลุกขึ้นมาตรวจสอบ ข้าราชการก็ต้องลุกขึ้นมาตรวจสอบ เหมือนภาคประชาชนที่ไม่อยู่เฉย ลุกขึ้นฟ้องศาลปกครองคดีอาญากับนักการเมืองที่ทุจริต ข้าราชการไม่ควรปล่อยให้บ้านเมืองเป็นแบบนี้ เพราะถือเป็นการทำลายการปฏิรูป ทำให้สังคมลุกขึ้นมาตรวจสอบ ไม่เป็นเบี้ยรองบ่อนของนักการเมืองอีกต่อไป

อย่างไรก็ตาม ช่วงท้ายมีการออก (ร่าง) แถลงการณ์ 5 ข้อ ของสหเครือข่ายภาคประชาชนจากการจัดเวทีสาธารณะครั้งนี้ โดยให้ผู้ร่วมประชุมได้พิจารณาประเด็นปัญหา การแต่งตั้งข้าราชการไม่เป็นธรรมเป็นปัญหาสำคัญของชาติ ทั้งนี้ ที่ประชุม เห็นว่า ควรมีการปรับแก้ร่างแถลงการณ์ไม่ควรเน้นเฉพาะกรณีที่เกิดขึ้นในกระทรวงมหาดไทยหรือวงการตำรวจเท่านั้น และมีมติเอกฉันท์ขอให้ผู้เสียหาย สมาคมราชการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องและสื่อมวลชน ร่วมกันเรียกร้องจนกว่ารัฐบาลจะยอมรับที่จะคืนความยุติธรรมและความถูกต้องให้แก่ข้าราชการและระบบราชการ