ความจริงเรื่อง "ข้าว เงิน ชาวนา - ผลกระทบของนโยบายจำนำข้าว"

ข้อมูลจาก : TDRI Factsheet

สรุปประเด็นนโยบายจำนำข้าว

• ไม่ได้ช่วยชาวนายากจนแต่กลับช่วยชาวนาทีฐานะปานกลางและร่ำรวย

• ทำให้รัฐขาดทุนกว่า 112,521 แสนล้านบาทหรือคิดเป็นร้อยละ 31.7— 38.2 ของงบการลงทุนประเทศในปี 2554/2555

• ส่งผลต่อคุณภาพข้าวไทยในระยะยาวและทำลายอุตสาหกรรมข้าวไทยที่เคยมีความสามารถในการแข่งขันสูง

ผลดีผลเสียของการจำนำข้าวทุกเมล็ด

1) เป็นนโยบายที่ไม่ได้ช่วยชาวนายากจน แต่กลับช่วยชาวนาฐานะปานกลางและร่ำรวย

• นโยบายจำนำข้าวเอาคนจนเป็นข้ออ้างในการหาเสียง เพราะสิ่งที่คิดเสมอมาในสังคมไทยคือ 'ชาวนายากจน' แต่ปัจจุบันชาวนาทุกคนไม่ได้เป็นคนยากจน และคนยากจนทุกคนก็ไม่ได้มีอาชีพชาวนา

• ชาวนาไทยที่จัดว่าเป็นผู้มีฐานะยากจนมีจำนวนประมาณ 7.7 ล้านคน แต่ชาวนาที่มีฐานะปานกลางและร่ำรวยนั้นมีอยู่ถึง 9.9 ล้านคน

• ผู้ได้รับประโยชน์แท้จริง คือชาวนารายใหญ่ที่มีที่ดินทำกินเป็นของตัวเอง หรือผู้รับซื้อข้าวจากชาวนารายย่อยมาจำนำ เพราะรัฐบาลรับจำนำข้าวทุกเมล็ด ดังนั้น ประโยชน์จึงไม่ตกถึงมือชาวนายากจนอย่างที่รัฐบาลอ้าง เงินจำนวนกว่า 3 แสนล้านบาทส่วนใหญ่ทีรัฐบาลจะต้องใช้ในโครงการนี้จะตกไปอยู่กับชาวนาฐานะปานกลาง/รวย โรงสีและกลุ่มธุรกิจต่างๆ ซึ่งเป็นการแก้ปัญหาที่ไม่ตรงจุดและจะก่อให้เกิดผลกระทบด้านอื่นๆ ในตลาดข้าวไทยต่อมา

2) เป็นนโยบายที่ทำให้รัฐขาดทุนกว่า 112,521 แสนล้านบาทหรือคิดเป็นร้อยละ 31.7 – 38.2 ของงบการลงทุนประเทศในปี 2554/2555

• นโยบายนี้เพิ่มรายได้ให้กับชาวนา โดยชาวนาที่เข้าโครงการจะได้รับประโยชน์จากส่วนต่างระหว่าง 'ราคาจำนำ' (ที่รัฐบาลตั้งไว้ สูงกว่าราคาตลาดโลกกว่า 30%) และ 'ราคาตลาด' – ทั้งนี้ งานวิจัยของ TDRI ระบุว่านโยบายนี้จะเพิ่มรายได้ แก่ชาวนาเป็นจำนวนเงิน 72,712 ล้านบาท แต่กว่า 80% ของเงินเหล่านี้ก็ตกไปอยู่กับชาวนาฐานะปานกลางและยากจน

• ตัวเลขศึกษาจากงบกำไรขาดทุนโดยย่อระบุว่า โครงการนี้จะทำให้ รัฐขาดทุนกว่า 112,521 ล้านบาท

• ถ้าหากราคาข้าวลดลง รัฐบาลจะขาดทุนเพิ่มขึ้น ประมาณร้อยละ 31.7 – 38.2 ของงบลงทุนของประเทศ การขาดทุนที่เกิดขึ้นคือการสูญเสียของเงินภาษีประชาชนที่รัฐนำไปใช้ กับเฉพาะชาวนาฐานะดี โรงสีและกลุ่มธุรกิจ ซึ่งยังไม่รวมถึงผลกระทบและการทุจริตที่อาจเกิดขึ้นได้ ถ้าโรงสีบางแห่งลักลอบนำข้าวจากประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาสวมสิทธิข้าวไทย

3) เป็นนโยบายที่จะส่งผลต่อคุณภาพข้าวไทยในระยะยาว

• นโยบายนี้ซื้อข้าวทุกเมล็ดโดยไม่คำนึงถึงคุณภาพ ซึ่งจะส่งผลกระทบให้ชาวนาเร่งเพิ่มปริมาณของข้าวเปลือก โดยไม่คำนึงถึงคุณภาพของข้าวเป็นหลัก เพราะรัฐบาลสนใจเพียงความชื้นและสิ่งเจือปนในข้าวเท่านั้น

• ทั้งนี้ นโยบายจะทำให้ไทยสูญเสียตลาดส่งออกข้าวนึ่งที่ไทยครองตลาดเป็นอันดับหนึ่งอยู่ เพราะการจำนำจะกำหนดให้ โรงสีแปรสภาพข้าวเปลือกภายใน 7 วัน ทำให้โรงสีและผู้ส่งออกไม่สามารถซื้อข้าวเปลือกมาทำข้าวนึ่ง

• เนื่องจากรัฐไม่มีความสามารถในการขายข้าวเท่าพ่อค้าส่งออก (เพราะไม่มีความเชี่ยวชาญในด้านนี้) ข้าวจะถูกเก็บไว้ในโกดังเป็นเวลานาน เพื่อรอราคาให้สูงขึ้น จุดนี้จะทำให้ข้าวหมดความหอมและกลายเป็นข้าวแข็ง กลายเป็นข้าวคุณภาพต่ำไม่สามารถแข่งขันกับข้าวคุณภาพสูงจากประเทศคู่แข่งอื่น เช่น เวียดนามและอินเดียในตลาดโลกได้

• โดยสรุปแล้ว รัฐบาลกำลังทำลายระบบเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมข้าวและทำลายความสามารถในการแข่งขันของข้าวไทยในตลาดโลก

ผลประโยชน์การจำนำข้าวตกอยู่กับใคร