แรงงานข้ามชาติ เสนอรัฐแก้ กม.ประกันสังคม ชี้นายหน้าเกาะ ก.แรงงานหาประโยชน์

เวทีวันแรงงานข้ามชาติสากล จี้รัฐแก้ กม.ประกันสังคม ครอบคลุมแรงงานต่างด้าว-คนทำงานบ้าน-ประมง ขยายเวลาพิสูจน์สัญชาติ เผยระบบนายหน้าเกาะเกี่ยว ก.แรงงานหาประโยชน์ สปส.เสนอตั้งกองทุนประกันสังคมอาเซียน

วันที่ 16 ธ.ค.55  คณะกรรมการจัดงานวันแรงงานข้ามชาติสากล ธันวาคม 2555 ประกอบด้วย เครือข่ายปฏิบัติการเพื่อแรงงานข้ามชาติ (ANM)เครือข่ายด้านประชากรข้ามชาติ (MWG) แผนพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงาน คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย สมาพันธ์แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ และกลุ่มสหภาพแรงงานย่านอ้อมน้อยฯ รังสิตฯ สระบุรี และภาคตะวันออกกว่า 200 คน  ร่วมกันจัดงานเดินรณรงค์ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยพร้อมทั้งแถลงข้อเรียกร้องเพื่อให้รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสิทธิของแรงงานข้ามชาติ โดยเครือข่ายแรงงานข้ามชาติได้เดินขบวนรณรงค์จากอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยไปยังอนุสรณ์สถาน14ตุลา เพื่อยื่นข้อเรียกร้องถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน ผ่านนายอนุสรณ์ ไกรวัตนุสสรณ์ ผู้ช่วย รมว.แรงงาน

นายบัณฑิต แป้นวิเศษ ผู้ประสานงานคณะทำงานจัดงานวันแรงงานข้ามชาติสากล อ่านข้อเรียกร้องว่า 1. รัฐบาลไทยต้องแก้กฎหมายประกันสังคมเพื่อให้แรงงานข้ามชาติที่ผ่านการพิสูจน์สัญชาติแล้วมีสิทธิเข้าถึงประกันสังคมอย่างเป็นธรรม 2.รัฐบาลทบทวนนโยบายส่งกลับแรงงานข้ามชาติ หลังวันที่ 14 ธ.ค.2555 เนื่องจากจะมีแรงงานข้ามชาติที่ต้องถูกผลักดันส่งกลับประเทศ เพราะไม่สามารถขึ้นทะเบียนพิสูจน์สัญชาติได้ทันตามกำหนด 3.ขอให้รัฐบาลไทยแก้ไขคุ้มครองแรงงาน ให้เพิ่มการคุ้มครองแรงงานข้ามชาติและแรงงานไทยที่มีอาชีพทำงานตามบ้าน และงานประมง เนื่องจากแรงงานเหล่านี้เป็นงานที่ต้องทำงานหนัก มีชั่วโมงการทำงานยาวนานและเป็นงานสกปรก 

และยังมีการจัดเสวนา”วิสัชนา การเข้าถึงประกันสังคมที่เป็นธรรมของแรงงานข้ามชาติในอาเซียน”โดยนายแล ดิลกวิทยรัตน์    นักวิชาการแรงงาน มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์ กล่าวว่ากฎหมายประกันสังคมก็เหมือนกับเสื้อผ้า พอตัดออกมาแล้วโตขึ้นก็ใส่ไม่ได้ เป็นการออกมาเพื่อตอบโจทย์เมื่อ 20-30 ปีที่แล้วและใช้บังคับกับโรงงานไม่ใช่บังคับกับแรงงานทุกคน แต่ปัจจุบันนำมาบังคับใช้กับทุกคนที่เป็นนายจ้าง ไม่ได้คิดถึงลูกจ้างที่เป็นแรงงานข้ามชาติ ลูกจ้างที่ไม่ได้อยู่ในประเทศไทยเป็นเวลานาน ทำให้เกิดความไม่เป็นธรรม

“ปัญหาเรื่องแรงงานข้ามชาติที่เกิดขึ้นเป็นปัญหาของนายจ้างและรัฐไทย หากหาทางแก้ไม่ได้จะเกิดผลกระทบหนักโดยเฉพาะในสถานการณ์ความต้องการแรงงานที่มีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ หากยังจัดระบบไม่ได้ เศรษฐกิจจะพัง ในขณะเดียวกันเมื่อนำแรงงานข้ามชาติมาทำงาน ก็ต้องมีความยุติธรรมให้เขา ไม่ใช่เพียงเรื่องสวัสดิการสังคมแต่ต้องครอบคลุมทุกเรื่อง ต้องปรับทัศนคติของข้าราชการที่ปัจจุบันคิดเพียงเขาจะเข้ามาแย่งงาน จะต้องหาวิธีให้แรงงานข้ามชาติอยู่กับเราได้ หากเขาจะไปก็ต้องรู้ เพื่อไม่ให้กระทบต่อระบบเศรษฐกิจ”

นายนคร มาฉิม ส.ส.พิษณุโลก พรรคประชาธิปัตย์ กล่าวว่าเพื่อการแก้ปัญหาที่เป็นระบบ หากองค์กรใดมีรายละเอียดเชิงลึกว่าผู้ใช้แรงงานถูกเอารัดเอาเปรียบไม่ได้รับความเป็นธรรมไม่สามารถเข้าถึงสิทธิที่พึงมีพึงได้ ขอให้ส่งรายละเอียดมาที่ศูนย์ประสานงานเครือข่ายฯ จะรวบรวมเพื่อตั้งกระทู้ถามต่อนายกรัฐมนตรี และ รมว.แรงงาน เพื่อให้รัฐบาลนำไปสู่กระบวนการแก้ไขอย่างจริงจัง อีกประเด็นที่น่าเป็นห่วงคือกองทุนเงินสมทบประกันสังคมซึ่งในระยะยาวจะลดลง เนื่องจากต้องนำไปใช้เป็นสวัสดิการให้ผู้สูงอายุ เป็นการบ้านที่รัฐจะต้องหาทางแก้ไข

นายกรชัย แก้วมหาวงศ์  ผู้อำนวยการสภาองค์การนายจ้างแห่งประเทศไทย  กล่าวว่าจำนวนของแรงงานที่เข้าสู่ระบบประกันสังคมตรวจสอบยาก ต้องอาศัยราชการ ซึ่งในฐานะนายจ้างก็ส่งเสริมการปฏิบัติตามกฎหมายแรงงาน สิทธิคุ้มครองแรงงานอย่างเต็มที่ ได้ทำงานร่วมกับองค์กรแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) มานานทำให้ทราบปัญหาว่าค่าใช้จ่ายในการทำใบอนุญาตทำงาน(work permit) ในหลายประเทศสูงมากต่างจากไทย ซึ่งส่วนใหญ่จะมีปัญหาเพียงเรื่องค่าใช้จ่ายและกระบวนการที่ยุ่งยาก ทำให้เกิดปัญหาหลบหนีเข้าเมือง ซึ่งเมื่อการเข้ามาทำงานไม่ถูกต้องก็ส่งผลต่อการเข้าสู่ระบบประกันสังคม

นายนันท์ ออประเสริฐ  รองประธานหอการค้าจังหวัดสมุทรสาคร  กล่าวว่าไทยก้ปัญหาแรงงานข้ามชาติไม่ตรงจุด ทำให้ปัญหาการค้ามนุษย์ในประเทศของจะยิ่งเพิ่มมากขึ้นจนส่งผลให้สหรัฐจัดลำดับบัญชีการค้ามนุษย์ไทยเลวร้ายกว่าครั้งที่ผ่านมา จะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจประเทศ ซึ่งสาเหตุที่แรงงานข้ามชาติไม่ได้รับความเป็นธรรม หน่วยงานที่มีปัญหาคือส่วนราชการที่ไม่มีตัวแทนทางอ้อม ตัวแทนทางอ้อมกลับถูกแทนที่ด้วยระบบนายหน้าที่ทั้งถูกกฎหมายและไม่ถูกกฎหมาย บิดเบือนกลไกทำให้แรงงานไม่ได้รับความเป็นธรรม เวลาติดต่อหน่วยงานราชการต้องยอมรับความจริงว่านายจ้างส่วนมากจะต้องติดต่อผ่านระบบนายหน้า หากจะแก้ให้ตรงจุดต้องแก้ที่ระบบนายหน้า ตรงนี้

นายพร้อมบุญ พานิชภักดิ์  ผู้อำนวยการมูลนิธิรักษ์ไทย กล่าวว่าเครือข่ายนายหน้าทำให้ราคาในการพิสูจน์สัญชาติแรงงานข้ามชาติเพิ่มขึ้นเท่าตัว เป็นเครือข่ายของระบบที่ทำงานข้ามไปมาระหว่างสองประเทศ ทั้งนี้แรงงานข้ามชาติที่อยู่ในประเทศต้นทางและต้องเดินทางมาประเทศปลายทางอย่างไทยเพื่อเข้ามาทำงานนั้นเขายังได้รับข้อมูลที่บกพร่องอย่างมาก ถ้าไทยไม่สามารถทำตรงนี้ได้ก็ไม่สามารถแก้ปัญหาได้ ทั้งนี้กระบวนการนายหน้าเกี่ยวข้องโดยตรงกับภาครัฐ โดยเฉพาะกระทรวงแรงงานจำเป็นที่ต้องนำเรื่องนี้ขึ้นมาบนโต๊ะ เพราะปัจจุบันยกเป็นเรื่องที่คลุมเครือ ซ่อนเร้น และเป็นเรื่องของอำนาจอิทธิพล

นายเสถียร ทันพรหม ประธานเครือข่ายปฏิบัติการเพื่อแรงงานข้ามชาติ (ANM) กล่าวว่าปัญหาการเข้าถึงสิทธิประโยชน์ทดแทนตามกฏหมายประกันสังคมของแรงงานข้ามชาติมี 7 กรณี 1.กรณีประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยอันมิใช่เนื่องจากการทำงาน ผู้ประกันตนไม่ว่าสัญชาติใดควรเข้าถึงการรักษาพยาบาลทันที ต้องไม่มีเงื่อนไขเวลากำกับว่าต้องส่งเงินสมทบมาแล้ว 3 เดือน  2.กรณีคลอดบุตร แรงงานข้ามชาติที่มีทะเบียนสมรสจากประเทศต้นทางและแรงงานที่อยู่กินกันฉันท์สามีภรรยา ย่อมเข้าถึงสิทธินี้ได้  3.กรณีทุพพลภาพหากทำการโอนเงินเข้าบัญชีธนาคาร แรงงานที่เข้าไม่ถึงบริการเงินฝากหรือธนาคารจะมีวิธีในการจัดงานเงินตรงส่วนนี้ได้อย่างไ รเพราะบางคนก็มาจากพื้นที่ห่างไกล 4.กรณีตาย ทายาทของแรงงานข้ามชาติจะเข้าถึงเงินสงเคราะห์ได้ในรูปแบบไหนอย่างไรบ้าง เพราะหลักเกณฑ์ในเรื่องนี้ก็ไม่ชัด 5.กรณีสงเคราะห์บุตร  แรงงานข้ามชาติอยู่ในประเทศไทยได้แค่ 4 ปี แต่บุตรมีสิทธิได้รับเงินสงเคราะห์จนถึง

6 ปี เมื่อต้องสิ้นสุดการประกันตน แรงงานข้ามชาติจะมีสิทธิรับเงินสงเคราะห์บุตรต่อเนื่องได้หรือไม่ ถ้าต้องเดินทางกลับประเทศต้นทาง  6.กรณีชราภาพ เงื่อนไขที่แรงงานจะไดบำนาญชราภาพต้องเข้า 3 องค์ประกอบคือ ส่งเงินสมทบไม่น้อยกว่า 180 เดือน หรือ 15 ปี อายุขั้นต่ำ55 ปี และออกจากกงาน แต่ปัญหาของแรงงานข้ามชาติคือแรงงานทำงานได้แค่ 4 ปี ก็ต้องออกจากงานแล้วเขาจะได้รับเงินสมทบในเรื่องนี้ได้อย่างไร  7.กรณีว่างงาน แรงงานข้ามชาติที่สิ้นสุดการเป็นลูกจ้างต้องถูกส่งกลับประเทศต้นทางหรือต้องหานายจ้างใหม่ให้ได้ภายใน 7-15 วัน ถ้านายจ้างเลิกจ้างเพราะไมใช่ความผิดของลูกจ้าง แรงงานจะเข้าถึงบริการจัดหางาน การพัฒนาฝีมือแรงงานหรือเงินทดแทนการขาดรายได้ได้อย่างไร ถ้าต้องรีบหานายจ้างใหม่โดยเร็วหรือต้องถูกส่งกลับ ปัญหาเหล่านี้เป็นสิ่งที่แรงงานข้ามชาติต้องพบเจอและไม่มีความชัดเจน ประกันสังคมต้องทบทวนสิทธิต่างๆเหลานี้ให้สอดคล้องกับแรงงานข้ามชาติ

นายอารักษ์ พรหมณี รองเลขาธิการสำนักงานประกันสังคม กล่าวว่าระบบประกันสังคมเป็นการออกแบบเพื่อคนไทย แรงงานไทย ดังนั้นสิทธิประโยชน์ต่างๆจึงเกื้อหนุนแรงงานไทยเป็นหลัก และมีระบบครบถ้วนทั้ง 7 สิทธิประโยชน์  ทั้งกรณีภาคบังคับและสมัครใจ แต่ในความจริงแรงงานทุกคนเป็นมนุษย์จำเป็นต้องได้รับสิทธิเท่าเทียมกันหมด วันนี้ปัญหาที่แรงงานข้ามชาติติดขัดในการเข้าถึงระบบคือ แรงงานส่วนใหญ่มีแต่ชื่อที่ไม่มีนามสกุล การให้เลขในการแสดงตน และไทยยังคำนึงถึงเรื่องของความมั่นคงและการแย่งชิงทรัพยากร ทัศนคติส่วนใหญ่ยังมองมุมนี้อยู่ นอกจากนี้การนำเข้าแรงงานต่างด้าว แรงงานข้ามชาติ จะพูดเรื่องของการหางานก่อน แล้วค่อยพูดเรื่องประกันสังคมก่อน ซึ่งความเป็นจริงนายจ้างจะต้องมาขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคมก่อน จ่ายเงินมัดจำ จากนั้นจึงไปขึ้นทะเบียนเพื่อขอแรงงาน

“ควรจัดตั้งกองทุนประกันสังคมแรงงานอาเซียน เป็นการรวมตัวกันให้แรงงานได้รับสิทธิประโยชน์ มีกลไกระบบดูแล เป็นกองทุนที่ตั้งขึ้นในหลายๆประเทศที่มีผลประโยชน์ร่วมกัน นอกจากนี้ควรมีการรวมตัวของสมาคมวิชาชีพต่างๆเพื่อรับรองให้การทำงานของแรงงานถูกกฎหมาย มีระบบกำกับดูแลตนเองได้ อย่างไรก็ตามการแก้ปัญหาเบื้องต้น กระทรวงแรงงานกำลังแก้กฎหมายแรงงานข้ามชาติให้รับเงินคืนได้เมื่อกลับประเทศ และจากนี้จะเชิญในหลากหลายภาคส่วนเข้ามาหารือให้เกิดความเป็นธรรมต่อไป” นายอารักษ์กล่าว .