โทรทัศน์รัฐสภา เปลี่ยนโลโก้ กับความอ่อนไหวทางการเมืองเรื่องสี
การออกแบบทางศิลปะนั้น เป็นเรื่องละเอียดอ่อนมาก
สำหรับนักออกแบบกราฟิก โลโก้ ตราสัญลักษณ์สินค้า หน่วยงาน องค์กร คงเข้าใจว่า "ทุกสี/ทุกเส้นสาย/ทุกลาย/ทุกตัวอักษร" ล้วนเป้นองค์ประกอบศิลป์ที่มีส่วนต่อการออกแบบ "ภาพลักษณ์และตัวตนของหน่วยงาน/องค์กรนั้นๆ"
ความหมายของตราสัญลักษณ์ต่างๆ ล้วนถูกกำหนดความหมายโดยเจ้าขององค์กร และผู้เห็นตราสารนั้นต้องถอดรหัสได้ตรงกับที่ผู้ออกแบบ/เจ้าของต้องการ
การออกแบบโลโก้นั้น สำคัญมาก เพราะโลโก้หน่วยงานสะท้อนภาพลักษณ์ความหมายขององค์กรที่จะต้องสื่อสารกับผู้พบเห็น
หลายๆ โลโก้นั้น มีมูลค่ามหาศาล เพราะมันหมายถึง BRAND IMAGE
ปกติโลโก้ตราสัญลักษณ์สถานีโทรทัศนืนั้น จะใช้สีเดียว หรือ หลายสี ก้มีปรากฎให้เห็นอยู่เนืองๆ แต่โดยมาก พื้นฐานการออกแบบโลโก้โทรทัศน์ จะใช้สีแดง เขียว น้ำเงิน (Red Green Blue) เช่น โลโก้ช่อง 3 5 7
แต่ที่ใช้โทนสีเด่นสีเดียว ก็เช่น สีส้ม ของไทยพีบีเอส หรือสีม่วงเข้มของโมเดิร์นไน์ทีวี หรือ สีม่วงของ NBT หรือสีแดงดำ ของเอเอสทีวี สีเทา/ขาว ของสปริงนิวส์
ที่สวย เช่น ใช้หลายๆ สีในแบบของ VOICE TV ซึ่งมีสีครบทุกสี!
หรือช่องทีวีอย่างซีเอ็นเอ็น ซีซีทีวี ก็ใช้โทสรแดง หรือดำ ในการสร้างโลโก้
ว่าที่จริง การใช้สีเดียว หรือหลายสีนั้น ก็ไม่ค่อยเป็นประเด็นเท่าไรนัก เพราะขึ้นอยู่กับรูปแบบขององค์กรนั้นๆ ต่างหาก
(เคยมีคนล้อเล่นว่า สีส้มของไทยพีบีเอสนั้น มาจาก สีแดง ผสมกับสีเหลือง ออกมาเป็นสีส้ม) ซึ่งก็ตีความหมายสนุกๆ ไปได้ แต่แท้ที่จริง สีส้มของไทยพีบีเอส หมายถึง "อรุณรุ่ง" สีของดวงตะวัน/อาทิตย์ นั่นเอง
การที่สถานีวิทยุโทรทัศน์รัฐสภา เปลี่ยนโลโก้จากเดิม ที่เป็นรูปพานสีทองเหลือง และมีตัว P สีแดง มาเป็น รูปพานเฉยๆ (เป็นขีดแดงๆ สี่ขีด) นั้น ต้องบอกว่า "ก็สวยดี" เพราะดูโฉมใหม่ โฉบเฉี่ยว - ว่าแต่ "เหตุผลของการเปลี่ยนคืออะไร?"
เบื่ออันเดิม เปลี่ยนอันใหม่ เพราะอะไร
เหตุผลเชิงสัญลักษณ์คืออะไร เหตุผลเชิงการเปลี่ยนแปลงคืออะไร?
เพราะการเปลี่ยนตราสัญลักษณ์องค์กร โดยปกติทั่วไปในทฤษฏีสื่อสารมวลชน นั่นหมายถึง องค์กรมีความเปลี่ยนแปลงภายใน เช่น คณะผู้บริหาร วัฒนธรรม ระบบคิดขององค์กร หรือบางองค์กร ต้องการนำองค์กรไปสู่ตลาด/ระบบสังคมอีกแบบ อีกสมัย
วิทยุรัฐสภา ถือว่า มิใช่ กิจการส่วนตัวของรัฐบาล แต่เป็นองค์การของรัฐ (state) ในที่นี้ คือ "ตัวแทนความหมายเชิงสัญลักษณ์ของรัฐสภาไทย" (thailand state)
ว่าที่จริง จะใช้สีขาว แดง น้ำเงิน ก็อาจจะดู "น่ารักน่าชม" และชวนคิดชวนชมมากกว่าด้วยซ้ำไป
แต่การนำสัญลักษณ์รูปพานแว่นฟ้า โดยใช้สีแดงแต่เพียงอย่างเดียว มันก็ทำให้ผู้ชม ผู้คน อดคิดไปไม่ได้ว่า นี่เป็นการแสดงความหมายเชิงสัญลักษณ์ทางการเมืองของกลุ่มก้อนเดียวเท่านั้น
รัฐสภา ใช้สีแดง โดยอ้างว่าเป็นสีแดงมารูน เป็นสีเชิงสัญลักษณ์ ของเป็นสีประจำสำนักงานเลขาธิการสภาฯ ?
เป็นเหตุผลที่ใช้ได้ แต่ใช้ด้อยมากเมื่อต้องตอบคำถามคนส่วนมากว่า "ทำไมไม่ใช้สีเดิม หรือสีแทนสัญลักษณ์ประเทศไทย"
ซึ่งอาจกลายเป็นประเด็นที่ "ไม่ระมัดระวังอย่างรอบรู้" ต่อความอ่อนไหวทางการเมืองเรื่องสี
และนั่นยิ่งทำให้ "ฝ่ายจับจ้องมอง" สามารถใช้ประเด็นนี้มากล่าวหาในสิ่งที่หวังคิดอยู่แล้วว่า "รัฐสภาไม่ดำรงอย่างอิสระทางการเมือง" (ซึ่งสถานการณ์ปัจจุบันทากงารเมือง ก็เป็นเช่นนั้นอยู่)
เช่นนั้นแล้ว เรื่องนี้จะนำสู่อะไรต่อไป?
แน่นอนว่า ฝ่ายสีการเมืองต่างๆ ย่อมเอามาเป็นประเด็นขัดแย้งโดยไม่จำเป็น
ผมว่าคนคิด คนทำ คนออกแบบ คนเปลี่ยน คนอนุญาต "ไม่คิดรอบคอบ" เท่าใดนักในเรื่องนี้
พลอยๆ อาจจะเป็นคนหัวการเมืองเลือกข้างเลือกสีเลือกเอาใจเอนเอียงไปในทางใดทางหนึ่งแล้วด้วยซ้ำไป
ความไม่คิดรอบคอบนี้ ยังสะท้อน "ความคิดลึกๆ ที่ซ่อนเร้นอยู่ภายใน" เช่นเดียวกัน!
เป็นความหมายเชิงสัญลักษณ์ที่ใครต่อใคร ก็มีสิทธิที่จะถอดรหัสความหมายซ่อนเร้นได้ไม่ยากนัก!
ขอบคุณบทความและที่มาภาพจาก https://www.facebook.com/time.chuastapanasiri