เปิดนวนิยายอมตะ ‘ข้างหลังภาพ’ สู่บรอดเวย์ ‘BEHIND THE PAINTING’
ต้นสัปดาห์ที่ผ่านมา ‘กองทุนศรีบูรพา’ ที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อรำลึกและเผยแพร่เกียรติประวัติของ ‘กุหลาบ สายประดิษฐ์’ นักคิด นักเขียน นักหนังสือพิมพ์ ตลอดจนถึงนักประชาธิปไตย และยังได้รับการยกย่องจากองค์การยูเนสโกให้เป็นบุคคลสำคัญของโลก ได้มอบรางวัลศรีบูรพาแก่ ‘วรรณา สวัสดิ์ศรี’ หรือนามปากกา ‘ศรีดาวเรือง’ กรรมกรวรรณกรรมผู้โลดแล่นในวงการนานร่วม 40 ปี นับเป็นคนที่ 29 แล้วที่ได้รับรางวัลนี้
ซึ่งเมื่อพูดถึง ‘กุหลาบ สายประดิษฐ์’ เชื่อว่านอกจากชีวิตที่ล้มลุกคลุกคลาน ผจญกับอำนาจระบอบทางการเมืองที่เปลี่ยนแปลงตามกาลสมัย จนสุดท้ายต้องลี้ภัยในช่วงบั้นปลายชีวิตไปอาศัยที่ประเทศจีนจนลมหายใจสุดท้าย
แต่สำหรับเกียรติประวัติด้านงานวรรณกรรมนั้น นับได้ว่ายังตราตรึงอยู่ในหัวใจคนไทยนักอ่านหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นกาพย์ กลอน เรื่องสั้น นวนิยาย เรื่องแปล ล้วนแสดงถึงเอกลักษณ์ประจำกายที่ถูกถ่ายทอดผ่านปลายปากกาอันแหลมคม กับนามปากกาที่หลากหลาย เช่น ดาราลอย, ส.ป.ด.กุหลาบ, แม่โกสุมภ์, หมอต๋อง, นายบำเรอ, อุบาสก หรือหนูศรี
ทั้งนี้ หากแวะเวียนศึกษาเฉพาะหมวดนวนิยาย ‘กุหลาบ สายประดิษฐ์’ เริ่มต้นเขียนเมื่อปี 2467-2500 มีทั้งหมด 24 เรื่อง เช่น ลูกผู้ชาย, ปราบพยศ, สงครามชีวิต, จนกว่าเราจะพบกันอีก, แลไปข้างหน้า แต่เรื่องที่หลายคนคุ้นเคยผ่านตัวอักษร แผ่นฟิล์ม และจอแก้ว บ่อยครั้ง และถูกยกให้เป็นวรรณกรรมเก่าและหายาก จากคณะกรรมการอำนวยการอนุรักษ์มรดกไทย เมื่อปี 2537
คงหนีไม่พ้นนวนิยายอมตะนิรันดร์กาล ‘ข้างหลังภาพ’ กับนามปากกา ‘ศรีบูรพา’
จนกระทั่ง 3 วันล่วงไปแล้ว นับแต่ข้าพเจ้าได้นำภาพนั้นมาแขวนไว้ในห้องทำงาน ปรีดิ์จึงได้สังเกตเห็น หล่อนไม่ได้ตื่นเต้นอะไรนัก นอกจากจะมาหยุดยืนพินิจอยู่ครู่หนึ่ง แล้วก็หันมาทางข้าพเจ้า ถามว่า “นี่ภาพที่ไหนคะ-มิตาเกะ?”
ประโยคพรรณนาเริ่มต้นให้จินตนาการถึงเรื่องราวที่จะเกิดขึ้น แน่นอน ‘มิตาเกะ’ จึงเป็นแลนมาร์คสำคัญสำหรับเรื่องราวความรักที่ไม่สมดังปรารถนาของหม่อมราชวงศ์กีรติที่แอบมีรักให้กับนพพร ความผูกพันของทั้งสองคนค่อย ๆ เริ่มก่อตัวขึ้นที่ประเทศญี่ปุ่น แต่หล่อนมิอาจพูดออกมาให้เหมือนดังใจคิดได้ อย่างไรก็ดี เหตุการณ์ความรักความผูกพันได้เกิดขึ้นที่ ‘มิตาเกะ’ แต่สุดท้ายก็ต้องจบลงที่นั่นเช่นกัน
“ภาพนั้นดูเป็นภาพธรรมดาอย่างที่สุด” แต่สำหรับข้าพเจ้า และข้าพเจ้าคนเดียวเท่านั้นที่จะมีความเห็นตรงข้ามกับคนเหล่านั้น ข้าพเจ้าผู้รู้ดีว่า ‘ข้างหลังภาพนั้นมีชีวิต’ และเป็นชีวิตที่ตราตรึงอยู่บนดวงใจของข้าพเจ้า...
ภาพวาดลำธารที่ไหลผ่านเชิงเขาถูกติดไว้ที่ห้องทำงานของนพพร เขายังระลึกถึงความหลังครั้งก่อนเก่า ความหลงในรักของวัยหนุ่มที่ต้องทำให้สตรีวัยกลางคนต้องสิ้นใจจากโลกนี้ด้วยความผิดหวัง
“ผู้เขียนได้เขียนภาพนั้นด้วยชีวิต มิใช่โดยไม่เอาใจใส่เลย...”
หม่อมราชวงศ์กีรติรอการกลับมาของเขา หากแต่เมื่อสำเร็จการศึกษาที่ญี่ปุ่นครั้งนี้จากผู้ชายที่หลงในรักกลับเหลือเพียงความรู้สึกที่มีต่อหล่อนอย่างพี่สาวเท่านั้น ซึ่งคงไม่สำคัญและพาสู่โศกนาฏกรรมรักได้เท่ากับการรับรู้ว่าผู้ชายที่ตนเองเฝ้ารอต้องแต่งงานกับหญิงอื่น
สุดท้าย วัณโรคได้คร่าชีวิตหม่อมราชวงศ์กีรติผู้ยึดมั่นในรักไปอย่างไม่มีวันกลับ แต่ก่อนลาลับหล่อนได้ฝากภาพที่วาดขึ้นด้วยฝีมือตนเอง แม้จะไม่สวยงามแต่แฝงไปด้วยเรื่องราวมากมายในห้วงเวลานั้นที่คิดว่าหล่อนคงมีความสุขที่สุด
“นี่เป็นภาพที่ฉันได้วาดขึ้นด้วยฝีมือของฉันเอง ภายหลังที่ฉันกลับจากญี่ปุ่น ฉันขอมอบภาพนี้ให้เป็นของขวัญในการแต่งงานของเธอ”
ข้าพเจ้ารับมาพินิจดูด้วยความสนใจ ภาพนั้นวาดด้วยสีน้ำ แสดงถึงภาพลำธารที่ไหลผ่านเชิงเขาแห่งหนึ่ง ซึ่งมีต้นไม้ใหญ่ขึ้นอยู่หนาทึบตามลาดเขา...ไกลออกไปบนหินก้อนใหญ่ก้อนหนึ่ง อยู่ต่ำลงไปจนเกือบติดลำธาร แสดงภาพของคนสองคนนั่งอยู่...ตอนล่างของมุมหนึ่งเขียนไว้ด้วยตัวหนังสือเล็ก ๆ ว่า ‘มิตาเกะ’
“ฝีมือไม่ดีดอกนพพร แต่ว่ามีชีวิตและดวงใจอยู่ในภาพนั้น...” เมื่อข้าพเจ้าเงยหน้าขึ้นสบตาเธอ เธอจึงถามว่า
“จำได้ไหม นพพร ว่ามีอะไรเกิดขึ้นที่นั่น”
...“ความรักของผมเกิดขึ้นที่นั่น” ข้าพเจ้าตอบ
“ความรักของเรา นพพร” พูดแล้วเธอหลับตา และพูดต่อไปอย่างแผ่วเบาเหลือเกิน
“ความรักของเธอเกิดที่นั่น และก็ตายที่นั่น แต่ของอีกคนหนึ่งยังรุ่งโรจน์อยู่ในร่างที่กำลังจะแตกดับ”
และแล้วอีก 7 วันต่อมา หม่อมราชวงศ์กีรติใกล้สิ้นใจ เธอขอดินสอกับกระดาษ เพื่อเขียนสื่อความในใจครั้งสุดท้ายต่อนพพร
“ฉันตายโดยปราศจากคนที่รักฉัน แต่ฉันก็อิ่มใจว่า ฉันมีคนที่ฉันรัก”
เชื่อเหลือเกินว่า หากใครได้สัมผัสในรสอักษรที่สื่อสารเป็นอารมณ์ของความรู้สึกจากปลายปากกาของ ‘ศรีบูรพา’ แล้ว ตั้งใจอ่านดี ๆ น้ำตาจะไหลออกมาอย่างไม่รู้ตัว
เเทบไม่ต้องนึกเลยว่า เมื่อถูกถ่ายทอดเป็นละครบรอดเวย์ ในชื่อเรื่อง BEHIND THE PAINTING จะเศร้าในรสรักเพียงใดหนอ
หม่อมราชวงศ์กีรติ-นพพร .
twitter:@jibjoyisranews
Email: [email protected]