"คปก." เร่งทำข้อเสนอถึง รบ.ยิ่งลักษณ์ ชี้แนวทางเดินหน้า พ.ร.บ.ทรัพยากร-สิ่งแวดล้อม
“คปก.” จัดเวทีระดมความคิดเห็น-ซักถาม ปชช. ร่าง พ.ร.บ.ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมฉบับใด ควรแก้ไขเพิ่มเติม เผย หลังได้ข้อสรุปเสนอ รบ.ยิ่งลักษณ์ สานต่อทันที
วันที่ 16 สิงหาคม คณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย (คปก.) จัดโครงการสัมมนารับฟังความคิดเห็นการปฏิรูปกฎหมาย ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับร่างพระราชบัญญัติด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งขณะนี้อยู่ในสภาเพื่อรอการพิจารณา
นายไพโรจน์ พลเพชร กรรมการปฏิรูปกฎหมาย กล่าวว่า ร่างพระราชบัญญัติด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ค้างการพิจารณา มีจำนวน 11 ฉบับ โดยมีกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทรัพยากรที่ดินจำนวน 4 ฉบับ การจัดการทรัพยากรน้ำ 2 ฉบับ ทรัพยากรชายฝั่ง 2 ฉบับ และกฎหมายสิ่งแวดล้อมจำนวน 3 ฉบับ ซึ่งจากการรับฟังความคิดเห็นดังกล่าว สามารถสรุปข้อเสนอเพื่อแก้ไขปรับปรุงกฎหมายได้ดังนี้
- เรื่องการเกษตร เครือข่ายเกษตรกรเสนอให้มีการแก้ไขปรับปรุง พ.ร.บ.พันธุ์พืช พ.ศ.2518 เนื่องจากเห็นว่าเป็นการจำกัดสิทธิของประชาชนในการเพาะพันธุ์พืชด้วยตนเอง ทั้งที่เกษตรกรมีความรู้ความสามารถ แต่กฎหมายฉบับดังกล่าวกลับมีแนวโน้มเอื้อประโยชน์ให้กับบริษัทขนาดใหญ่มากกว่า ขณะเดียวกันมีการเสนอให้มีออกกฎหมายเพิ่มเติมว่าด้วยเกษตรยั่งยืน เพราะที่ผ่านมาหน่วยงานซึ่งดูแลเรื่องเกษตรยั่งยืนมีขนาดเล็ก ไม่มีกำลังในการสนับสนุนมากพอ
นอกจากนี้ยังเสนอให้ออกกฎหมายว่าด้วยเกษตรพันธสัญญา เพื่อสร้างความเป็นธรรมให้กับเกษตรกรรายย่อยที่มักเสียเปรียบ เมื่อเข้าสู่ระบบเกษตรพันธสัญญา
- ที่ดิน มีการเสนอให้ศึกษากฎหมายภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ.... ว่ามีการเก็บภาษีในอัตราก้าวหน้าหรือไม่ พร้อมทั้งเสนอให้ร่าง พ.ร.บ.โฉนดชุมชน เพื่อรับรองสิทธิร่วมของชุมชนในการจัดการทรัพยากรที่ดิน และร่าง พ.ร.บ. ธนาคารที่ดิน เพื่อเป็นหลักประกันในการจัดสรรที่ดินให้กับผู้ไร้ที่ทำกิน
- กฎหมายเกี่ยวกับน้ำ ซึ่งขณะนี้อยู่ในสภาฯ จำนวน 2 ฉบับ จะต้องมีการทบทวนและร่างใหม่ โดยให้ความสำคัญกับภาคประชาชนมากขึ้น เนื่องจากส่วนหนึ่งมีความกังวลว่า น้ำจะถูกนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์ จนเกษตรกรเข้าไม่ถึงการใช้ประโยชน์
- เรื่องทรัพยากรชายฝั่ง หลักการสำคัญที่ต้องการปรับปรุงคือ รับรองสิทธิชุมชนชายฝั่งให้เข้ามามีส่วนร่วมในการรักษาและใช้ประโยชน์ โดยทางเครือข่ายและผู้มีส่วนได้เสียด้านทรัพยากรชายฝั่งจะมีการเข้าชื่อเสนอกฎหมายต่อไป
-กฎหมายสิ่งแวดล้อม มีการเสนอให้ปรับปรุง พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ.2535 ทั้งฉบับ โดยเฉพาะเรื่องกระบวนการจัดทำแบบประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (Environmental Impact Assessment: EIA) ซึ่งส่วนใหญ่มีข้อเสนอให้จัดตั้งหน่วยงานกลางขึ้นมา เพื่อให้การจัดทำ EIA มีความเป็นอิสระจากเจ้าของบริษัท รวมทั้งต้องมีการติดตามด้วยว่า มีการปฏิบัติตาม EIA จริงหรือไม่ นอกจากนี้เสนอให้จัดตั้งกองทุนสิ่งแวดล้อม เพื่อเยียวยา ประกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
ส่วนเรื่องกฎหมายโลกร้อนก็มีข้อเสนอเฉพาะหน้าให้ทบทวนมาตรการบริหาร เช่น คดีที่ค้างอยู่ หากเห็นว่าชุมชนลุกขึ้นมาปกป้องธรรมชาติก็ควรให้มีการประกันตัว ในระยะยาวเห็นว่า ควรมีการจัดตั้งศาลที่พิจารณาคดีทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะ รวมทั้งมีกระบวนการพิจารณาคดีในลักษณะไต่สวน เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่าย
- เรื่องเหมืองแร่ เสนอให้ปรับปรุง พ.ร.บ.แร่ เปิดพื้นที่ให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเรื่องการให้สัมปทาน อีกทั้งจะต้องศึกษาผลกระทบต่อชุมชน การติดตามเยียวยา รวมทั้งค่าสัมปทานที่คุ้มค่าต่อการใช้ทรัพยากร
นายไพโรจน์ กล่าวต่อว่า หลังจากรับฟังความคิดเห็นเป็นที่เรียบร้อย ทาง คปก.จะเจาะลึกในรายละเอียดกฎหมายแต่ละฉบับ ซึ่งบางฉบับอาจร่วมกับภาคประชาชนร่างขึ้นใหม่ หรือบางฉบับภาคประชาชนอาจต้องไปเข้าชื่อเสนอกฎหมายด้วยตนเอง แต่ทั้งนี้ คณะกรรมการปฏิรูปคาดว่าจะจัดทำข้อเสนอต่อรัฐบาลให้แล้วเสร็จ ทันระยะเวลา 60 วันที่รัฐบาลต้องแถลงต่อรัฐสภาว่า กฎหมายที่ค้างอยู่ฉบับใดจะพิจารณาต่อ ซึ่งหากกฎหมายใดเป็นการเสนอโดยภาคประชาชน หรือเป็นกฎหมายที่ให้ประโยชน์แก่ประชาชน คปก.จะเสนอให้รัฐบาลยืนยันและเดินหน้าต่อไปแน่นอน
ทั้งนี้ ผู้สื่อข่าวรายงานด้วยว่า ในการประชุมครั้งนี้ ทาง คปก. มีการหารือถึงแนวทางการประสานความร่วมมือกับเครือข่ายต่างๆ ซึ่งผู้เข้าร่วมส่วนใหญ่มีความยินดีที่จะเข้าร่วมแลกเปลี่ยนในประเด็นเฉพาะด้าน เพื่อสะท้อนปัญหาและความต้องการที่แท้จริง
สำหรับร่างพระราชบัญญัติด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ค้างการพิจารณา จำนวน 11 ฉบับมีดังนี้
1.ร่างพระราชบัญญัติการบริหารจัดการที่ดินสงวนหวงห้ามของรัฐ พ.ศ....
2.ร่างพระราชบัญญัติคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ....
3.ร่างพระราชบัญญัติการจัดสรรที่ดิน (ฉบับที่...) พ.ศ....
4.ร่างพระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ....
5.ร่างพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ....
6.ร่างพระราชบัญญัตินโยบายและการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ พ.ศ....
7.ร่างพระราชบัญญัติการประมง พ.ศ....
8.ร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พ.ศ....
9.ร่างพระราชบัญญัติองค์การด้านสิ่งแวดล้อมทรัพยากรธรรมชาติและสุขภาพ พ.ศ....
10.ร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ....
11.ร่างพระราชบัญญัติความรับผิดทางแพ่งเพื่อความเสียหายจากมลพิษน้ำมันและวัตถุอันตราย พ.ศ....