จับตา "คสช.-สนช.-สปช." สานหรือดับฝัน “กฎหมายภาคประชาชน”
ต้องจับตาว่านับจากนี้ เสียงของประชาชนจะดังเข้าไปถึงสภานิติบัญญัติแห่งชาติและสภาปฏิรูปแห่งชาติหรือไม่ เพื่อพิสูจน์ว่าถึงที่สุดแล้ว ทั้ง 2 สภานี้ จะรับฟังและเปิดพื้นที่ให้ร่างกฎหมายของภาคประชาชน สอดแทรกเข้าไปหยัดยืนได้มากน้อยเพียงใด
ภายหลังการเปิดประชุมของสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติเริ่มต้นขึ้น รวมทั้งเวทีรณรงค์ให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในสภาปฏิรูปแห่งชาติที่แถลงโดย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้า คสช. ก็ผ่านพ้นไปแล้วอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2557 ที่ผ่านมา จึงกล่าวได้ว่าขณะนี้ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่กระบวนการร่างรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 และพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ-ร่างกฎหมายสำคัญหลายฉบับอย่างเป็นทางการ
สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ได้ทำหน้าที่ติดตามกระบวนการทำงานของ สนช.และ สปช. เพื่อตรวจสอบว่าร่างกฎหมายที่ถูกเสนอ เข้าชื่อ และขับเคลื่อนรณรงค์โดยเครือข่ายภาคประชาชน มีฉบับใดได้รับความเห็นชอบจาก คสช. ที่เสนอให้ สนช. พิจารณาหรือไม่
ขณะที่นายไพโรจน์ พลเพชร คณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย ให้สัมภาษณ์ยืนยันสำนักข่าวอิศราว่า จากการตรวจสอบของคณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย ร่างกฎหมายทั้ง 38 ฉบับที่ คสช. เห็นชอบให้ สนช. พิจารณา ไม่มีร่างกฎหมายใดที่เสนอโดยภาคประชาชน
แม้จะมี 4 ฉบับที่มีชื่อเดียวกันกับร่างกฎหมายของประชาชน แต่ก็เป็นร่างของกระทรวงที่เกี่ยวข้องในเรื่องนั้นๆ ในรัฐบาลที่ผ่านมา ไม่ได้เป็นกฎหมายที่เสนอโดยประชาชนอย่างแท้จริง
นอกจากนั้น คณะกรรมการปฏิรูปกฎหมายรายนี้ ยังระบุด้วยว่า แม้แต่ร่างกฎหมายของประชาชนที่ถูกตีตกไป ก็ควรได้รับการทบทวน ให้ความสำคัญและนำมาพิจารณาด้วย
สำนักข่าวอิศรา ได้สรุปข้อมูลร่างกฎหมายของภาคประชาชนที่ถูกตีตกไปในรัฐบาลชุดก่อนๆ เทียบเคียงกับร่างกฎหมายทั้ง 38 ฉบับที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ เสนอให้ สนช. พิจารณา ซึ่งปรากฏว่า ก็ยังคงไม่มีการหยิบร่างกฎหมายของภาคประชาชนมาพิจารณาเช่นกัน
ร่างกฎหมายที่ คสช.เสนอต่อ สนช.พิจารณา
1.ร่างพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที่...) พ.ศ.....(มท)
2.ร่างพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที่...) พ.ศ....(ยธ.)
3.ร่างพระราชบัญญัติการเดินอากาศ (ฉบับที่...) พ.ศ....
4.ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดบางประการต่อการเดินอากาศ พ.ศ....
5.ร่างพระราชบัญญัติศุลกากร (ฉบับที่...) พ.ศ...
6.ร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมพระราชกำหนด พิกัดอัตราศุลกากร พ.ศ. 2530 (ฉบับที่...) พ.ศ....
7.ร่างพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับที่....) พ.ศ....
8.ร่างพระราชบัญญัติวิชาชีพเภสัชกรรม (ฉบับที่...) พ.ศ....
9.ร่างพระราชบัญญัติการกีฬาแห่งประเทศไทย พ.ศ....
10.ร่างพระราชบัญญัติความเท่าเทียมระหว่างเพศ พ.ศ...
11.ร่างพระราชบัญญัติป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ...
12.ร่างพระราชบัญญัติรถยนต์ (ฉบับที่...) พ.ศ….
13.ร่างพระราชบัญญัติรับขนคนโดยสารและสัมภาระทางถนนระหว่างประเทศ พ.ศ...
14.ร่างพระราชบัญญัติโรคระบาดสัตว์ พ.ศ...
15.ร่างพระราชบัญญัติการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง พ.ศ. ...
16.ร่างพระราชบัญญัติการกลับไปใช้สิทธิในบำเหน็จบำนาญตามพระราชบัญญัติบำเหน็จบำนาญข้าราชการพ.ศ.2494 พ.ศ. ...
17.ร่างพระราชบัญญัติกองอาสารักษาดินแดน (ฉบับที่..) พ.ศ. ...
18.ร่างพระราชบัญญัติประกันสังคม (ฉบับที่..) พ.ศ. ...
19.ร่างพระราชบัญญัติกองทุนพัฒนาระบบสถาบันการเงินเฉพาะกิจ พ.ศ. ...
20.ร่างพระราชบัญญัติธุรกิจสถาบันการเงิน (ฉบับที่..) พ.ศ. ...
21.ร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมพระราชกำหนดนิติบุคคลเฉพาะกิจเพื่อการเปลี่ยนแปลงสินทรัพย์เป็นหลักทรัพย์พ.ศ.2540 พ.ศ. ...
22.ร่างพระราชบัญญัติยกเลิกพระราชบัญญัติการชลประทานราษฎร์ พ.ศ.2482 พ.ศ. ...
23.ร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลรัษฎากร (ฉบับที่..) พ.ศ. ...
24.ร่างพระบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ฉบับที่..) พ.ศ. ...
25.ร่างพระราชบัญญัติการขนส่งทางบก (ฉบับที่..) พ.ศ. ...
26.ร่างพระราชบัญญัติสวนป่า พ.ศ. ...
27.ร่างพระราชบัญญัติกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์พ.ศ. .....
28.ร่างพระราชบัญญัติการถวายความปลอดภัย พ.ศ. ......
29.ร่างพระราชบัญญัติการรับขนทางอากาศระหว่างประเทศ พ.ศ. .....
30.ร่างพระราชบัญญัติควบคุมคุณภาพอาหารสัตว์ พ.ศ. ....
31.ร่างพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. .....
32.ร่างพระราชบัญญัติจัดรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. ....
33.ร่างพระราชบัญญัติประกันชีวิต (ฉบับที่ ...) พ.ศ. ....
34.ร่างพระราชบัญญัติประกันวินาศภัย (ฉบับที่ ...) พ.ศ. ....
35.ร่างพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ...) พ.ศ. ....
36.ร่างพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามสิ่งยั่วยุพฤติกรรมอันตราย พ.ศ. ....
37.ร่างพระราชบัญญัติมาตราชั่งตวงวัด (ฉบับ ..) พ.ศ. ....
38.ร่างพระราชบัญญัติสัตว์เพื่องานทางวิทยาศาสตร์ พ.ศ. ....
ร่างกฎหมายภาคประชาชนที่ถูกมองข้าม
ข้อมูลจากรายงานประกอบการประชุมเวทีสาธารณะ “บทเรียน 16 ปี สิทธิประชาธิปไตยทางตรงในการเข้าชื่อเสนอฎหมายของประชาชน” ที่บันทึกกฎหมายภาคประชาชนนับตั้งแต่รัฐธรรมนูญปี 2540 ซึ่งมีการรับรองสิทธิของประชาชนในการเสนอร่างกฎหมาย กระทั่งรัฐธรรมนูญปี 2550 แก้ไขให้การเสนอร่างกฎหมายโดยประชาชนทำได้ง่ายขึ้น โดยแก้ไขจำนวนเข้าชื่อจากเดิม 50,000 คน เป็น 10,000 คน พบว่า มีการระบุสถานภาพของร่างกฎหมายภาคประชาชนแต่ละฉบับหลังจากเสนอต่อสภาผู้แทนราษฎรไว้ว่าในจำนวนร่างกฎหมายฉบับประชาชนที่มีทั้งสิ้น 85 ฉบับนั้น ในจำนวนนี้ ร่างกฎหมายที่ตกไป มี 32 ฉบับ, ร่างกฎหมายที่รอลงมติในสภาผู้แทนราษฎร หลังผ่านการพิจารณาของคณะกรรมาธิการร่วมสองสภา มี 3 ฉบับ, ร่างกฎหมายที่บังคับใช้มีเพียง 5 ฉบับ และร่างกฎหมายที่อยู่ในกระบวนการของสภาผู้แทนราษฎรมีทั้งสิ้น 24 ฉบับ ส่วนร่างกฎหมายที่อยู่ระหว่างการยกร่างและรวบรวมรายชื่อมี 20 ฉบับ
ตัวอย่างร่างกฎหมายภาคประชาชนที่ตกไปทั้ง 32 ฉบับ อาทิ
ร่าง พ.ร.บ. ป่าชุมชน พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 28 ก.พ. 2542 ผู้เสนอคือ นายจรัล ขาสัก กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 52,698 คน
ร่าง พ.ร.บ. จัดตั้งจังหวัดภูเวียง
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 17 พ.ย. 2546 ผู้เสนอคือ นายประดิษฐ์พงษ์ แดงอ่อน กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 56,030 คน
ร่าง พ.ร.บ. สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 27 พ.ค. 2547 ผู้เสนอคือ นายพลเดช ปิ่นประทีป กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 150,000 คน
ร่าง พ.ร.บ. วิชาชีพการสาธารณสุขชุมชน
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 14 ก.ย. 2548 ผู้เสนอคือ นายไพฑูรย์ สมแก้ว กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 167,101 คน
ร่าง พ.ร.บ. สภาเกษตรกรแห่งชาติ พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 25 ธ.ค. 2542 ผู้เสนอคือ นายพรม ติชาวัน กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 64,368 คน
ร่าง พ.ร.บ. สภาเกษตรกรแห่งชาติ พ.ศ. …..
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 9 มิ.ย.2542 ผู้เสนอคือ นายอุบลศักดิ์ บัวหลวงงาม กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 25,366 คน
ร่าง พ.ร.บ. กองทุนหมู่บ้านแห่งชาติ พ.ศ. …..
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 8 ส.ค. 2542 ผู้เสนอคือ นายสุวิทย์ คุณกิตติ กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 36,748 คน
ร่าง พ.ร.บ. ธนาคารหมู่บ้าน พ.ศ. …..
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 9 ต.ค.2543 ผู้เสนอคือ นายเงิน ไชยศิวามงคล กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 9,831 คน
ร่าง พ.ร.บ. จดแจ้งการผลิตและจำหน่ายเหล้าพื้นบ้าน ฉบับประชาชน พ.ศ. …..
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 14 ตุลาคม 2545 ผู้เสนอคือ นายอุดม สมประสงค์ กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 18,899 คน
ร่าง พ.ร.บ. จัดตั้งจังหวัดชุมแพ พ.ศ. …..
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 27 พ.ค. 2546 ผู้เสนอคือ นายชีวิน ชายชีวินลิขิต กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 3,205 คน
ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยแก้ไขเพิ่มเติม ( ฉบับที่…)
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 25 ม.ค. 2555 ผู้เสนอคือ นายยอดเยี่ยม ศรีมันตะ
ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยแก้ไขเพิ่มเติม ( ฉบับที่…)
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 1 ก.พ. 2555 ผู้เสนอคือ นายนิรันดร์ ด่านไพบูรณ์
ร่าง พ.ร.บ. ป้องกันการทารุณกรรมและจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 28 ม.ค. 2554 ผู้เสนอคือ นายเกียรติยศ โรเจอร์
ร่าง พ.ร.บ. ระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ( ฉบับที่…) พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 6 มี.ค. 2555 ผู้เสนอคือ นายชาญ คำภิระแปง
ร่าง พ.ร.บ. แก้ไข เพิ่มเติม ประมวลกฎหมายอาญา ( ฉบับที่…) พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 29 พ.ค. 2555 ผู้เสนอคือ นายชาญวิทย์ เกษตรศิริ กับประชาชนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง จำนวน 30,383 คน
ร่าง พ.ร.บ. เงินเดือนข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. …
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 29 ต.ค. 2546 ผู้เสนอคือ นายถวิล น้อยเขียว กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง จำนวน 54,520 คน
ร่าง พ.ร.บ. สถาบันกำนันผู้ใหญ่บ้าน พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 3 ต.ค. 2551 ผู้เสนอคือ นายสมศักดิ์ ไพศาลสัจธรรม กับประชาชนผู้มีสิทธเลือกตั้ง จำนวน 10,028 คน
ร่าง พ.ร.บ. หลักประกันชราภาพแห่งชาติ พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 9 มี.ค. 2553 ผู้เสนอคือ นางสาวสุรีรัตน์ ตรีมรรคา กับประชาชนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง จำนวน 19,819 คน
ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยแก้ไขเพิ่มเติม ( ฉบับที่…) พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 8 พ.ค. 2553 ผู้เสนอคือ นายเหวง โตจิราการ และประชาชน 71,543 คน
ร่าง พรบ ประกันสังคม ( ฉบับที่… ) พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 24 พ.ย. 2553 ผู้เสนอคือ นางสาววิไลวรรณ แซ่เตีย กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง จำนวน 14,264 คน
ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยแก้ไขเพิ่มเติม ( ฉบับที่…) พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 9 พ.ค. 2555 ผู้เสนอคือ นางธิดา ถาวรเศรษฐ และประชาชน 71,543 คน
ร่าง พ.ร.บ. หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 26 มี.ค. 2544 ผู้เสนอคือ นางระกาวินทร์ ลีชนะวานิชพันธ์ กับประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง จำนวน 52,837 คน
ร่าง พ.ร.บ. วิธีพิจารณาคดีผู้บริโภค ( ฉบับที่…) พ.ศ. ….
วันที่ยื่นต่อรัฐสภา 13 พ.ย. 2555 ผู้เสนอคือ นายสัมพันธ์ คมฤทธิ์
ร่าง พ.ร.บ. การประมง พ.ศ. …. ผู้เสนอคือ นายวิโชติศักดิ์ รณรงค์ไพรี ภาคประชาชนรวบรวมรายชื่อไม่ครบตามที่กฎหมายกำหนด จึงไม่ได้เสนอร่างกฎหมายดังกล่าวต่อรัฐสภา แต่ประชาชนผู้เข้าชื่อเสนอกฎหมายได้นำเสนอเนื้อหากับกรรมาธิการ
“ที่ทาง” ของ “ร่างกฎหมายภาคประชาชน” หลัง 22 พ.ค. 2557
นายไพโรจน์ พลเพชร คณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย กล่าวถึงสถานะของร่างกฎหมายภาคประชาชนต่อการเข้าสู่การพิจารณาของ สนช. ที่แต่งตั้ง โดยคสช.ว่า รัฐไม่ควรปฏิเสธร่างกฎหมายของประชาชน แม้แต่ร่างกฎหมายที่ถูกตีตกไปหรือร่างที่ประชาชนมีสิทธิ์เข้าชื่อ ก็ควรได้รับสิทธิในการพิจารณา
นายไพโรจน์กล่าวด้วยว่า คปก. พร้อมติดตามกระบวนการพิจารณาร่างกฎหมาย ของ สนช. โดยตลอด เนื่องจาก คปก. เห็นว่าไม่ควรฏิเสธร่างกฎหมายของภาค ประชาชนไม่ว่าฉบับที่ถูกตีตกไปแล้ว หรือแม้แต่เรื่องการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย เพราะประชาชนควรมีสิทธิเข้าชื่อเสนอกฎหมาย เนื่องจากกฎหมายการเข้าชื่อที่เป็นกฎหมายลูกนั้นยังคงอยู่
แม้รัฐธรรมนูญฉบับเดิมจะถูกยกเลิกไป แต่รัฐธรรมนูญชั่วคราวฉบับนี้ในมาตรา 4 ก็บัญญัติไว้ว่า “ภายใต้บังคับบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาค บรรดาที่ชนชาวไทยเคยได้รับการคุ้มครองตามประเพณีการปกครองประเทศไทยในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขและตามพันธกรณีระหว่างประเทศที่ประเทศไทยมีอยู่แล้ว ย่อมได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญนี้“
"เพราะฉะนั้น จึงเห็นว่าควรพิจารณาร่างกฎหมายของภาคประชาชน และควรเปิดให้ประชาชนสามารถเข้าชื่อเสนอกฎหมายได้ เพราะเป็นวิถีทางตามที่รัฐธรรมนูญ เป็นวิถีทางประชาธิปไตยที่เคยมีอยู่" นายไพโรจน์ระบุ
จุดยืนภาคประชาชน ตรวจสอบคู่ขนาน สนช.-สปช.
นายไพโรจน์กล่าวด้วยว่า ร่างกฎหมายทั้ง 38 ฉบับที่ คสช. เห็นชอบให้ สนช. พิจารณานี้ คปก. เคยให้ความเห็นต่อรัฐบาลก่อนไปแล้ว แต่เมื่อจะมีการพิจารณาโดย สนช. คปก. ก็จะพิจารณาอีกครั้ง แต่อาจจะเลือกมาพิจารณาเฉพาะฉบับที่เห็นว่าจะกระทบกับประชาชนจำนวนมาก โดยมีร่างกฎหมายอย่างน้อย 3 ฉบับ ที่ คปก. จะนำมาพิจารณาแน่นอน คือร่างพระราชบัญญัติประกันสังคม (ฉบับที่..) , ร่างพระราชบัญญัติกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ และร่างพระราชบัญญัติความเท่าเทียมระหว่างเพศ (พ.ศ...)
"กฎหมาย 3 ฉบับ นี้ เราจะพิจารณาและเสนอความเห็นแน่นอน เพราะตอนนี้เรายังไม่เห็นร่างสุดท้ายที่เข้าไปในสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ว่าจริงๆ แล้วมีเนื้อหาเป็นอย่างไร เพื่อดูว่าเราจะเสนอความเห็นอย่างไร ตอนนี้ อยู่ในขั้นตอนที่เรากำลังดำเนินการขอร่างกฎหมายเหล่านี้จาก คสช. เพื่อพิจารณา และเสนอความเห็นตามบทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย คาดว่าสัปดาห์หน้าก็คงจะได้มา ส่วนสาเหตุที่เราจะพิจารณาร่างกฎหมาย 3 ฉบับนี้ เพราะเป็นร่างกฎหมายชื่อเดียวกับที่ประชาชนเสนอมาที่ คปก. ทั้ง 3 ฉับบ เราเคยให้ความเห็นมาแล้วตั้งแต่ต้น เพียงแต่ตอนนี้ ร่างกฎหมาย 3 ฉบับนี้ ที่เข้าสู่การพิจารณา ไม่ใช่ร่างฉบับที่มาจากประชาชน เนื้อหาจะต่างไปจากภาคประชาชนอย่างแน่นอน เราต้องขอนำมาพิจารณาใหม่ทั้งหมด ว่าจะกระทบสิทธิ เพิ่มสิทธิหรือจำกัดสิทธิประชาชนมากขึ้นหรือไม่ อย่างไร” นายไพโรจน์ ระบุ
ขณะที่ องค์กรเครือข่ายภาคประชาชนทั้งด้านทรัพยากรธรรมชาติและด้านสิทธิมนุษยชน อาทิ นายศรีสุวรรณ จรรยา นายกสมาคมต่อต้านสภาวะดลกร้อน นางสาวเยาวลักษณ์ อนุพันธ์ ทนายความศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน และนางสาวพรเพ็ญ คงขจรเกียรติ ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรม ให้สัมภาษณ์ยืนยันสำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ในแนวทางที่สอดคล้องกันว่าจะไม่ขอเข้าไปมีส่วนร่วมใดๆ ในสภาปฏิรูป โดยจะวางบทบาทของตนเองและองค์กรไว้ในฐานะประชาชนคนหนึ่ง ที่ทำหน้าที่ตรวจสอบกระบวนการทำงานของรัฐ
นางสาวเยาวลักษณ์ กล่าวย้ำว่าด้วยในความเห็นส่วนตน การจะเสนอร่างกฎหมายใดจากภาคประชาชนในขณะนี้ ตนเห็นว่าควรเสนอหรือผลักดันเมื่อประเทศเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยหรือเมื่อมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ตราบใดที่ยังไม่มีรัฐบาลที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง ก็จะไม่ขอเข้าไปมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนหรือเสนอกฎหมายใด แต่จะทำหน้าที่ตรวจสอบการออกกฎหมายและการบังคับใช้กฎหมายของรัฐต่อไป
ขณะที่ สมาชิก สนช. ที่เป็นตัวแทนภาคเกษตรกรอย่างนายกิตติศักดิ์ รัตนวราหะ ประธานเครือข่ายชาวนา และตัวแทนนักวิชาการด้านทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม อย่าง ศ.ดร.สนิท อักษรแก้ว กรรมการมูลนิธิสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย กล่าวกับสำนักข่าวอิศรา ภายหลังการประชุม สนช. เมื่อวันที่ 8 ส.ค.ที่ผ่านมาว่าจะพยายามผลักดัน ร่างกฎหมายที่เป็นประโยชน์แก่ประชาชนอย่างเต็มที่
ส่วนนายไพโรจน์ กล่าวถึงบทบาทของสภาปฏิรูปหรือ สปช. ต่อการส่งเสริมร่างกฎหมายภาคประชาชนว่าสปช. มีสิทธิ์ เสนอกฎหมายได้ด้วยแต่ก็ต้องผ่านไปที่ สนช. พิจารณาเป็นลำดับสุดท้าย ขณะที่ ช่องทางปกติ ของคณะกรรมการปฏิรูปกฎหมายที่กฎหมายให้อำนาจไว้ คือ คปก. สามารถเสนอร่างกฎหมายต่อ สนช.ได้โดยตรง หรือเสนอผ่าน สปช. ไปยัง สนช. ก็ได้เช่นกัน และโดยปกติแล้ว กฎหมายใดที่เข้าสู่การพิจารณาของ สนช. คปก. ก็ต้องมีหน้าที่ให้ความเห็นได้ทุกฉบับ
นายไพโรจน์กล่าวทิ้งท้ายถึงความกังวลต่อการเข้าชื่อเสนอกฎหมายของภาคประชาชน โดยยอมรับว่า เมื่อมีการยึดอำนาจรัฐประหาร กระบวนการพิจารณาร่างกฎหมายของภาคประชาชนก็ชะงักไป
"เมื่อสภาถูกยุบไปแล้ว ปัจจุบัน ประชาชนยังเข้าชื่อเสนอกฎหมายได้หรือไม่ ตอนนี้ก็มีการถกเถียงกันในประเด็นนี้ และอาจจะมีการลองใช้สิทธิตามกระบวนการดังกล่าว ซึ่งโดยส่วนตัวแล้ว แม้คปก.จะสามารถเสนอร่างกฎหมายต่อ สนช. ได้ แต่ผมเองยังสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชน ด้วยการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย ซึ่งเป็นวิถีทางตามแนวทางประชาธิปไตย" นายไพโรจน์ระบุ
…
จากนี้ ต้องรอดูว่า เสียงของประชาชน จะดังเข้าไปถึงสภานิติบัญญัติแห่งชาติและสภาปฏิรูปแห่งชาติ ที่ใกล้จะมีขึ้น ว่าถึงที่สุดแล้ว ทั้ง 2 สภานี้ จะรับฟังและเปิดพื้นที่ให้ร่างกฎหมายของภาคประชาชน สอดแทรกเข้าไปหยัดยืนได้หรือไม่
( อ่านประกอบ : ไพโรจน์ พลเพชร : ผ่าวิกฤตร่างกม. ภาคประชาชนที่ถูกลืม ในอุ้งมือ"คสช." )
( "สนช."ตัวเล็กๆ ทำอะไรเพื่อชาติได้บ้าง? ท่ามกลางวงล้อมสายทหารพรึบ )
ภาพประกอบจาก : www.thairath.co.th