กฎหมายไทยไม่ได้แย่ แต่นักกม. มีปัญหา “คณิต”ฝากมหาวิทยาลัยทบทวนการสอน

ประธาน คปก. เผยต้องปฏิรูปทั้งตัวกม. การบังคับใช้ การเรียนการสอน และกระบวนการยุติธรรม แก้ข้อกล่าวหา 2 มาตรฐาน ชี้ ศาลอาญาระหว่างประเทศ เกิดขึ้นได้ ลงนามรับรองธรรมนูญกรุงโรมแล้ว รอให้สัตยาบัน

วันที่ 18 สิงหาคม ณ ห้องลาเวนเดอร์ รร.รามาการ์เด้นส์ กรุงเทพฯ ศ.ดร.คณิต ณ นคร ประธานคณะกรรมการปฏิรูปกฎหมาย (คปก.) และประธานคณะกรรมการตรวจสอบและค้นหาความจริงเพื่อการปรองดองแห่งชาติ (คอป.)  กล่าวในงานสัมมนาวิชาการ เรื่อง “ศาลอาญาระหว่างประเทศกับสังคมไทย : จากวิวาทะทางการเมืองสู่นโยบายแห่งรัฐ” ซึ่งจัดโดยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ตอนหนึ่งว่า ขณะนี้เรามีองค์กรปฏิรูปกฎหมาย ที่มีเป้าหมายทั้งการปฏิรูปตัวกฎหมาย ปฏิรูปการบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งเป็นเรื่องใหญ่ที่ต้องคิดอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการปฏิรูปการเรียนการสอนกฎหมาย ที่ต้องให้ความสำคัญ

ศ.ดร.คณิต กล่าวว่า ทุกวันนี้กฎหมายบ้านเราไม่ได้แย่ แต่นักกฎหมายมีปัญหา จึงต้องทบทวนว่าการเรียนการสอนเป็นไปอย่างถูกต้องหรือไม่ และการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม เนื่องจากระบบกฎหมายไทยมีความไขว้เขว ซึ่งหากมีกระบวนการยุติธรรมที่ดีก็จะเสริมสร้างการพัฒนาประเทศ และสร้างประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายที่ปัจจุบันนี้อ่อนด้อยลงมาก อีกทั้งยังถูกมองว่าการบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่าง 2 มาตรฐาน หรือ 3 มาตรฐานอยู่เสมอ เมื่อสามารถสร้างกระบวนการยุติธรรมให้มีประสิทธิภาพ ปัญหาต่างๆ เช่น การคอร์รัปชั่นจะลดน้อยลงได้ เช่น กรณีประเทศญี่ปุ่น

ส่วนการจะแก้ปัญหานักกฎหมาย หรือทบทวนการเรียนการสอนด้านกฎหมายนั้น ประธาน คปก. กล่าวต่อว่า  ภาระหน้าที่หลักจึงตกเป็นของมหาวิทยาลัย ต้องตั้งให้เป็นเรื่องใหญ่ เรื่องสำคัญที่ต้องเร่งแก้ไข เพราะส่งผลต่อกระบวนการกฎหมายในประเทศไทย ปัจจุบันนี้การเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย เรียกได้ว่า “ไม่มีอิทธิฤทธิ์เพียงพอ” ในการจัดการเรื่องเหล่านี้ได้

ทั้งนี้ ศ.ดร.คณิต กล่าวถึงรายละเอียดและความคืบหน้าเรื่อง “ศาลอาญาระหว่างประเทศ” (International Criminal Court หรือ ICC) ว่า ได้มีการลงนามในรัฐธรรมนูญกรุงโรมแล้วเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2543 ขณะนี้เหลือเพียงขั้นตอนที่จะให้รัฐสภาให้สัตยาบัน เพื่อให้ประเทศไทยเป็นภาคีสมาชิกของธรรมนูญได้โดยสมบูรณ์

"ในฐานะที่เราเป็นสมาชิกสหประชาชาติ จึงมีหน้าที่ต้องปฏิบัติตาม และดำเนินการตามธรรมนูญกรุงโรม ไม่อย่างนั้นเมื่อมีคดีอาชญากรรมร้ายแรง ซึ่งส่งผลกระทบต่อประชาคมระหว่างประเทศ ประเทศอื่นๆ อาจเข้ามาแทรกแซง และทำให้เกิดสภาพคล้ายอดีต คือ “สภาพนอกอาณาเขต” ได้ ผมไม่เห็นว่า มีความยุ่งยากใดที่จะทำให้ศาลอาญาระหว่างประเทศเกิดขึ้นไม่ได้ ขณะนี้ไทยได้ลงนามรับรองธรรมนูญแห่งกรุงโรม ว่าด้วยศาลอาญาระหว่างประเทศแล้ว ซึ่งเท่ากับว่า เรายอมรับการมีพันธกรณีทางใจ"

อย่างไรก็ตาม ในช่วงท้าย ศ.ดร.คณิต ให้สัมภาษณ์ถึงความคืบหน้าการทำงานของ คอป. กับรัฐบาลชุดใหม่ว่า การทำงานของ คอป. ขึ้นอยู่กับประชาชนเป็นหลัก โดยมีความเชื่อมั่นว่า ถ้าสิ่งที่ทำเป็นผลดีต่อส่วนรวม ประชาชนก็คงผลักดันให้เราทำงานต่อไป

“ในระยะนี้ผมต้องห่างจากการเมือง เพราะการเมืองสมัยนี้ใกล้มากก็ร้อน ห่างมากก็หนาว ต้องคิดว่าอยู่ตรงไหนจึงจะพอดี และเรารู้อยู่แล้วตั้งแต่จัดตั้ง คอป. ขึ้นมาว่าจะมีการเปลี่ยนรัฐบาล ดังนั้น ต่อให้เปลี่ยนรัฐบาลก็ไม่มีผลต่อการทำงาน เพราะการทำงานของเราขึ้นอยู่กับประชาชน”