โฉมหน้า “ส.ค.1 -วิสุงคามสีมา” ที่“บางชัน”

ข้อมูลจาก “พระ” หลักฐานประวัติศาสตร์ “ส.ค.1-วิสุงคามสีมา” ที่มาของ“วัดบางชัน” จ.จันทบุรี กลางพื้นที่ปัญหาพิพาทชาวบ้าน-รัฐ ระบุออก 2498 ครอบครองอยู่อาศัยปี 2413

ในการสัมมนาสาธารณะ กรณีปัญหาหมู่บ้านบางชัน ณ ปากน้ำเวฬุ หมู่บ้านโรงไม้ ต.บางชัน อ.ขลุง จ.จันทบุรี ระหว่างชาวบ้าน กับหน่วยงานภาครัฐในพื้นที่ และนักวิชาการ จัดโดยผู้เข้าอบรมหลักสูตรการบริหารการสื่อสารมวลชนระดับสูง (บสส.) รุ่นที่ 5 สถาบันอิศรา มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2557 ที่ผ่านมา ประเด็นหนึ่งที่ถูกหยิบยกขึ้นมาพูดคุยคือ กรณีไม่มีเอกสารสิทธิในที่ดินทำกิน เนื่องจากพื้ที่ดังกล่าวอยู่ในเขตป่าสงวนหวงห้าม ขณะที่ชาวบ้านอ้างว่าทำมาหากินตั้งแต่บรรพบุรุษกว่าศตวรรษ

3 ชั่วโมงของการเสวนาในครั้งนี้ไม่ว่าบทสรุปจากจะนำไปสู่แผนปฏิบัติการและแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรมหรือไม่?

กระนั้น มีหลักฐานอย่างน้อย 2 ชิ้นที่สำนักข่าวอิศราได้จากการสนทนาในช่วงสั้นๆ กับพระครูรังสรรค์ วิหารคุณ เจ้าอาวาสวัดบางชัน อ.ขลุง คือ แบบแจ้งการครอบครองที่ดิน (ส.ค.1) ของวัดบางชัน และ หนังสือพระราชทานอนุญาตให้จัดตั้งวัดบางชัน (วิสุงคามสีมา)

หลักฐานชิ้นแรก ส.ค.1 ระบุเลขที่ 43 ตำแหน่งที่ดิน หมู่ที่ 2 ต.บางชัน อ.ขลุง จ.จันทบุรี ออกเมื่อ 29 พฤษภาคม 2489 เจ้าของที่ดิน กระทรวงวัฒนธรรม (สถานที่ตั้งวัดบางชัน) เนื้อที่ 5 ไร่ ทิศเหนือ จดป่าโกงกาง ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก ระบุติดคลองบางชัน “ครอบครองและอย่าอาศัยมาตั้งแต่ พ.ศ.2413”

ชิ้นที่สอง (วิสุงคามสีมา) เป็นกระดาษแผ่นเดียวพื้นที่สีเหลือง ตัวหนังสือสีดำ ระบุว่าพระราชทาน “ตั้งแต่วันที่ ๑๙ พฤษภาคม รัตนโกสินทรศก ๓๑ ๑๑๗ พระพุทธสาสนกาล ๒๔๔๑”

พระครูรังสรรค์ วิหารคุณ เจ้าอาวาสวัดบางชัน เปิดเผย“สำนักข่าวอิศรา”ว่า หลักฐานทั้งสองชิ้นได้รับมอบมาจากเจ้าอาวาสรูปก่อนที่มรณภาพไปแล้ว

สำหรับวิสุงคามสีมานั้น เจ้าอาวาสวัดบางชันชี้ให้ดูพร้อมบอกว่า “โยมเห็นไหมตอนท้ายของหนังสือเขียนภาษาขอม”

พระครูรังสรรค์บอกว่า ปัญหาหลักๆของชาวบ้านบางชัน คือเรื่องเอกสารสิทธิในที่อยู่อาศัยและที่ทำกินกับการก่อสร้างสะพานเชื่อมแต่ละบ้านของชาวบ้านที่ไม่สามารถทำได้ ในช่วงที่ผ่านมามีเจ้าหน้าที่เข้ามาพูดคุยกับชาวบ้านเพื่อแก้ไขปัญหาหลายครั้ง เพียงรับปากแต่สุดท้ายก็ไม่สามารถแก้ไขอะไรได้มากนัก

เจ้าอาวาสวัดบางชันกล่าวสั้นๆว่า สิ่งที่เหมือนกันอย่างหนึ่งก็คือ “คำพูดของเจ้าหน้าที่รัฐแต่ละคนเชื่อถือไม่ได้”

ทั้งนี้ พระครูรังสรรค์ วิหารคุณ เกิดและเติบโตที่บางชัน อายุปัจจุบัน 66 พรรษา บวชมาแล้ว 46 พรรษา

เป็นหลักฐานที่บอก“ความเป็นมา”ของวัดและชุมชนได้อย่างสำคัญ

(ดูหลักฐานประกอบ)