นพ.ประเวศ ย้ำชัดต้องเอาความยุติธรรม-ความเป็นธรรม มาเป็นอุดมการณ์ของชาติ

ประธาน คสป. ระบุ คิดจะปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม ต้องคำนึงถึงความยุติธรรมชุมชน ตั้งคลินิกยุติธรรม กระจายไปให้ถึงตำบล  และทำให้กระบวนการยุติธรรมมีความโปร่งใส

วันที่  30 สิงหาคม กระทรวงยุติธรรม สำนักงานกิจการยุติธรรม จัดการประชุมวิชาการระดับชาติว่าด้วยงานยุติธรรม ครั้งที่ 9 เรื่อง “การขับเคลื่อนพลังสังคมสู่การพัฒนากระบวนการยุติธรรมที่ยั่งยืน” (Public Involvement in  Sustainable Development of the Justice System) ระหว่าง 30-31 สิงหาคม 2554 ที่ศูนย์การประชุมอิมแพ็ค เมืองทองธานี จังหวัดนนทบุรี โดยมี พล.ต.อ.ประชา พรหมนอก รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เป็นประธานในพิธีเปิด และมอบโล่เกียรติคุณแก่บุคคล องค์กร และหน่วยงานที่ทำคุณประโยชน์ให้กระบวนการยุติธรรม รวมทั้งมอบรางวัลโครงการประกวดหนังสั้นในหัวข้อ ร้อยเรื่องราวความยุติธรรม สำหรับกลุ่มเยาวชนในระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป

จากนั้น ศ.นพ.ประเวศ วะสี ประธานคณะกรรมการสมัชชาปฏิรูป ปาฐกถาพิเศษ เรื่อง “กระบวนการยุติธรรมกับการปฏิรูปความเป็นธรรม”  ตอนหนึ่งว่า ความยุติธรรม กับความเป็นธรรม ควรเป็นอุดมการณ์สูงสุดของสังคม แต่ที่ผ่านมาเรามักไปให้ความสำคัญกับสิ่งอื่น เช่น เงินทอง อำนาจ ขณะเดียวกันการที่ประเทศไทยปกครองด้วยอำนาจรวมศูนย์ ก็ไปขัดแย้งกับท้องถิ่น จนทำให้สังคมขาดเป็นธรรม

“ดังนั้นการปฏิรูปเพื่อสร้างความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำ จึงต้อง  1.การปฏิรูปโครงสร้างอำนาจ ให้ชุมชน ท้องถิ่น จังหวัดจัดการตนเอง ซึ่งเป็นมากกว่าการกระจายอำนาจ  2.ปฏิรูปการจัดการทรัพยากร กระจายที่ดินสู่ชุมชน เพื่อให้ชุมชนมีสิทธิ์ใช้ที่ดินอย่างยั่งยืน  3.ปฏิรูประบบภาษีและสวัสดิการสังคม  4.ปฏิรูประบบเศรษฐกิจ ให้คนมีงานทำ ให้มีความเท่าเทียมของรายได้ ซึ่งไม่ใช่การเติบโตทางเศรษฐกิจแต่เพียงอย่างเดียว 5.ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม โดยเริ่มต้นปฏิรูปแนวคิดกฎหมาย “เป็น ของ โดย และ” เพื่อประชาชน อีกทั้งเป็นเครื่องมือของประชาชนเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างเป็นธรรม เพิ่มอำนาจทางกฎหมายให้คนจน (Legal empowerment of the poor)”

ศ.นพ.ประเวศ กล่าวเพิ่มเติมด้วยว่า การปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม ต้องคำนึงถึงความยุติธรรมชุมชน มีการจัดตั้งกองทุนยุติธรรมและความเป็นธรรม มีคลินิกยุติธรรม กระจายไปให้ถึงระดับตำบล  และทำให้กระบวนการยุติธรรมมีความโปร่งใสด้วย

“การตัดสินคดีโดยคำนึงถึงความเป็นธรรม ควรมีการตั้งสถาบันวิจัยและพัฒนาระบบความยุติธรรมขึ้นมา เพื่อนำความรู้ไปสู่สาธารณชน” ประธาน คสป. กล่าว และว่า  ยามวิกฤติเราต้องรวมตัวเพื่อให้ก้าวล่วงวิกฤติการณ์ให้ได้ เราไม่มีทางเลือก ฉะนั้นต้องนำเอาความยุติธรรมและความเป็นธรรม มาเป็นอุดมการณ์ของชาติ โดยโจทย์ใหญ่ในการสร้างความยุติธรรมและความเป็นธรรมด้วยสันติวิธี  “สร้างความยุติธรรมของคนทั้งมวล และทั้งมวล เพื่อความยุติธรรม”