ทำข่าวฆาตกรรมอย่างไร..ไม่ให้เลือดสาด(ซ้ำ)

เหตุสลดกรณีที่มีมือปืนกราดยิงเข้าไปโรงภาพยนตร์นอกเมืองออโรร่า รัฐโคโลราโด สหรัฐอเมริกา ทำให้มีผู้เสียชีวิต 14 คน บาดเจ็บอย่างน้อย 50 คน ระหว่างการฉายรอบปฐมทัศน์ ภาพยนตร์เรื่องแบทแมน ภาค The Dark Knight Rises เมื่อวันศุกร์ที่ 20 ก.ค.ที่ผ่านมา

แม้เหตุการณ์ดังกล่าวจะสร้างอารมณ์สะเทือนขวัญไปทั่วโลก แต่ก็มีสิ่งเล็กๆ ที่น่าชื่นชม และควรเก็บมาใช้ในประเทศไทยได้ นั่นคือการทำหน้าที่ของสื่อสหรัฐฯ

ลองสมมุติดูเล่นๆ ว่า หากเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นในประเทศไทย สิ่งที่คุณจะได้เห็นบนแผงหนังสือพิมพ์วันถัดไปคืออะไร?

แต่สิ่งที่ นสพ.สหรัฐฯ นำเสนอ กลับมีแต่ ภาพญาติผู้สูญเสียกอดคอกันร้องไห้, ภาพปืนหล่นในที่เกิดเหตุแต่ไม่มีเลือดสาด, ภาพเชือกกั้นที่เกิดเหตุสีเหลืองของตำรวจ ฯลฯ

อีกแง่คิดจากกรณีดังกล่าว ที่สื่อไทยน่าจะหยิบมาใช้ได้ ก็คือข้อเขียนของ นายอัล ทอมป์กิ้น ที่ปรึกษาสถานีโทรทัศน์และสำนักข่าวหลายแห่งในสหรัฐฯ เรื่อง “7 tips for covering the Colorado theater shooting” หรือ “หลักการ 7 ข้อในการทำข่าวการกราดยิง(ในโรงหนัง)ที่โคโรลาโด้” ซึ่ง อ.วรัชญ์ ครุจิต จากคณะนิเทศศาสตร์ ม.ศรีปทุม ได้แปลและเรียบเรียงไว้ “สำนักข่าวอิศรา” เห็นว่าน่าสนใจ จึงขออนุญาตนำมาเผยแพร่ต่อ

โดยสิ่งที่ควรปฏิบัติทั้ง 7 ข้อ มีดังนี้

1. อย่าใช้ชื่อสถานที่เป็นตัวแทนเหตุการณ์ เช่นการเรียกกว่า "การสังหารหมู่ที่ออโรร่า" เพราะชื่อเมืองจะติดภาพลักษณ์นั้นไปตลอด ซึ่งไม่เป็นธรรมกับเมืองที่กำลังเศร้าสลด (กรณีเทียบเคียงของไทย น่าจะเป็น "คนบาปพรหมพิราม" ซึ่งตอนหลังเปลี่ยนเป็น คืนบาป แต่ก็ไม่ได้ช่วยเท่าไหร่)

2. อย่าสรุปอะไรง่ายๆ เช่นโทษหนัง เพลง วีดีโอเกม ว่าเป็นสาเหตุ

3. อย่าเหมารวมตามแบบแผนเดิมๆ ว่าฆาตกรสังหารหมู่ต้องมีลักษณะแบบนั้นแบบนี้ ว่าต้องมีอะไรมากระตุ้นให้ขาดผึง

4. อย่าหาทางแก้ไขง่ายๆ เช่นเรียกร้องให้เพิ่มการรักษาความปลอดภัยในโรงหนัง ต้องให้โอกาสทุกฝ่ายได้แสดงความคิดเห็น ไม่ว่าจะเป็น ฝ่ายที่เห็นด้วยกับการควบคุมปืน และฝ่ายต่อต้าน

5. มองภาพรวม ปีที่แล้วมีการขายตั๋วหนังทั้งหมด 1.23 พันล้านใบ การฆาตกรรมที่มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 5 คน เป็นกรณีที่เกิดขึ้นน้อยกว่า 1%

6. อย่าเป็นผู้สร้างชื่อเสียงให้ฆาตกร หลีกเลี่ยงการใช้คำขยายพร่ำเพรื่อ เช่น ความโหดร้าย น่าสะพรึงกลัว ซึ่งจะยิ่งไปเพิ่มแรงจูงใจให้ผู้ที่ฝันว่าจะกระทำการแบบนี้บ้าง ยึดความจริง ให้อารมณ์มาจากการสัมภาษณ์ ไม่จำเป็นต้องเพิ่มดีกรีพาดหัวหรือเนื้อหาข่าว เรื่องนี้ก็น่าตื่นตระหนกพออยู่แล้ว

7. ระวังข่าวอื่นๆที่ถูกละเลยไป เมื่อมีข่าวนี้ขึ้นมา ข่าวอื่นที่สำคัญอาจตกจากกระแสไปได้ง่ายๆ เช่น ข่าวสงครามกลางเมืองในซีเรีย การเลือกตั้งในอเมริกา ยังมีข่าวที่สำคัญอื่นๆที่ต้องการได้รับการเผยแพร่อีกมาก