ทำความรู้จัก Frontier สื่อท้องถิ่นออนไลน์รัฐโอกลาโฮม่า ผู้กล้าชูธงตีข่าว‘สืบสวน’

เขียนวันที่

วันพุธ ที่ 25 กรกฎาคม 2561 เวลา 08:30 น.

เขียนโดย

ศุภเดช ศักดิ์ดวง

หมวดหมู่

“…ข่าวเชิงสืบสวนเป็นข่าวที่ต้องใช้ทรัพยากรทั้งด้านบุคลากร และเงินเป็นอย่างมาก และไม่มีอะไรการันตีว่า ข่าวที่ตีพิมพ์นั้นจะไม่สุ่มเสี่ยงกับคดีความ หรือไม่ได้ผลตอบแทนกลับคืนมา เป็นเหมือนทุกที่ หาโฆษณาก็ยาก ทำให้สื่อไม่ทำข่าวประเภทนี้ ประชาชนเริ่มเคยชินว่า ไม่มีข่าวประเภทนี้ก็อ่านข่าวอื่นได้ เป็นต้น…”

PIC dylan 23 7 61 1

ชิ้นงานที่ผมเขียนออกมาในช่วงมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์ทำงานข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนกับเจ้าหน้าที่รัฐ นักข่าว และนักวิชาการในสหรัฐอเมริกา หลายตอนผมเอ่ยถึงการรายงานข่าวเชิงสืบสวนขององค์กรสื่อทั้งระดับชาติ และระดับท้องถิ่นให้ฟังไปบ้างแล้ว เช่น หนังสือพิมพ์ข่าวรายสัปดาห์ Barron’s Magazine ในเครือ The Wall Street Journal การทำงานของ Real Clear Politics (RCP) เว็บไซต์การเมืองเข้มข้นที่อ้างว่าเป็นกลาง หรือการดูแลหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นชื่อดังที่เคยติด 1 ใน 10 หนังสือพิมพ์ขายดีที่สุดในสหรัฐฯอย่าง Tampa Bay Times ของสถาบัน Poynter ว่า กระบวนการทำงานของเขาทำกันอย่างไร มีวิธีคิดกันอย่างไร

และจากที่ผมเกริ่นในช่วงท้ายของตอนที่แล้วว่า คราวนี้จะเขียนถึงบทบาทของสื่อท้องถิ่นแห่งหนึ่ง ที่ทำงานข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนในรัฐโอกลาโฮม่า และผลงานแต่ละชิ้นที่พวกเขารายงาน ส่งผลกระเทือนต่อระดับรัฐบาลท้องถิ่น และสร้างความเปลี่ยนแปลงได้อย่างฉับพลัน ที่น่าสนใจคือ นักข่าวที่สังกัดองค์กรสื่อท้องถิ่นแห่งนี้มีเพียง 4 รายเท่านั้น !

พวกเขาคือใคร และทำงานกันอย่างไร ?

“พวกเราคือ Frontier สำนักข่าวออนไลน์ท้องถิ่น ที่เกิดขึ้นจากการรวมตัวของนักข่าวเบื้องต้น 4 ราย ที่ไม่พอใจการทำงานในสื่อหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นยักษ์ใหญ่ประจำรัฐโอกลาโฮม่า เนื่องจากเชื่อว่าผู้บริหารมีความสัมพันธ์กับนักการเมืองท้องถิ่น และกลุ่มนายทุน รวมถึงผู้มีอิทธิพลในพื้นที่ ปิดกั้นการทำข่าวเชิงสืบสวนของเรา”

เป็นคำยืนยันจาก Dylan Goforth Staff Writer at the Frontier หนึ่งในผู้ก่อตั้งเว็บไซต์ข่าวออนไลน์ Frontier ให้คำตอบ สำหรับเว็บไซต์ Frontier เพิ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา และเป็นองค์กรแสวงผลกำไร แต่มีรายได้จากการบริจาคทั้งหมด เฉลี่ย 2.5 แสนเหรียญสหรัฐฯ/ปี และมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ย 2.5 แสนเหรียญสหรัฐฯ/ปี นั่นหมายความว่า ไม่มีกำไร ไม่ขาดทุน อย่างไรก็ดีบางปีก็มีรายได้ และค่าใช้จ่ายแตกต่างกัน แล้วแต่สถานการณ์

เบื้องต้นพวกเราอธิบายให้ฟังก่อนว่า ข่าวเชิงสืบสวนสอบสวนท้องถิ่นในประเทศไทย มักไม่เป็นที่นิยม เนื่องจากกังวลอิทธิพลจากนักการเมืองท้องถิ่น ข้าราชการในพื้นที่ รวมถึงกลุ่มนายทุน จนเกิดความเสี่ยงอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ ก่อนถามว่า ที่นี่เป็นแบบนั้นหรือไม่

Dylan ตอบว่า มีปัญหาคล้ายกัน แต่คนละแบบ ที่นี่เจ้าของหนังสือพิมพ์ หรือสื่อ จะเป็นนักธุรกิจ มีฐานะในสังคม รู้จักกับนักการเมือง หรือข้าราชการระดับสูงในท้องถิ่น ทำให้เวลาตีพิมพ์ข่ายฉาวโฉ่ หรือข่าวคอร์รัปชั่น อาจถูกกีดกันเพราะกลัวเสียเพื่อน และนั่นคือต้นเหตุที่ทำให้เราต้องมาเปิดเว็บไซต์ เพื่อที่จะไม่ต้องมีใครเข้ามาวุ่นวาย หรือจัดการกับข้อมูล เรามีอิสระเต็มที่ในการจะตีพิมพ์อะไรก็ตาม

ส่วนโดนข่มขู่คุกคามหรือไม่ เขาตอบว่า ก็พอมีบ้าง แต่ไม่เชิงทำร้ายร่างกาย หรือฟ้องร้อง แต่เป็นการกีดกันข้อมูล หรือการไม่คุยด้วยมากกว่า ยังไม่เคยเกิดปัญหาข่มขู่ทำร้ายกันถึงขั้นเอาชีวิต

ผมซักเขาอีกว่า ปัญหาหลักของเว็บไซต์ข่าวออนไลน์คือ การสร้างความน่าเชื่อถือ โดยเฉพาะหากบางเว็บไซต์ไม่ได้มาจากกระแสหลักมาก่อน คุณสร้างความน่าเชื่อถือให้กับเว็บไซต์ได้อย่างไร Dylan ตอบว่า ตอนแรกพวกเราก็มีปัญหาเช่นกัน แต่อย่างที่บอก พวกเราทั้ง 4 ราย ต่างก็มาจากหนังสือพิมพ์ชื่อดังในรัฐโอกลาโฮม่า ประชาชนหลายราย รวมถึงนักการเมือง เจ้าหน้าที่รัฐ รู้จักเราหมด ทำให้การสร้างความน่าเชื่อถือทำได้ง่าย

ผมยกตัวอย่างว่า ปัจจุบันข่าวเชิงสืบสวนในไทย หรือแม้แต่ที่สหรัฐฯเท่าที่ไปพูดคุยกับนักข่าวหลายรายต่างยืนยันว่า คนยุคนี้ไม่นิยมอ่านข่าวสืบสวนสอบสวนอีกแล้ว แต่นิยมข่าวดราม่าที่เข้าถึงง่ายกว่า ผมถามว่า Frontier เผชิญความท้าทายแบบนี้หรือไม่

Dylan บอกว่า เราโชคดีที่ประชาชนในรัฐโอกลาโฮม่า นิยมข่าวเชิงสืบสวนมาก เพราะพวกเขาเกลียดการคอร์รัปชั่น และการตีข่าวประเภทนี้ได้รับความนิยมอย่างสูงในรัฐนี้ เพราะในประวัติศาสตร์สื่อที่ผ่านมา มีจุดหนึ่งที่เป็นยุคทองของข่าวเชิงสืบสวน แต่เมื่อไม่กี่ปีก่อนค่อย ๆ หายไป

ผมถามย้ำว่า แล้วข่าวสืบสวนที่หายไปช่วงหนึ่ง เป็นเพราะอะไร ?

เขาตอบสั้นได้ใจความ “เป็นเพราะเงินครับ”

ก่อนอธิบายว่า ข่าวเชิงสืบสวนเป็นข่าวที่ต้องใช้ทรัพยากรทั้งด้านบุคลากร และเงินเป็นอย่างมาก และไม่มีอะไรการันตีว่า ข่าวที่ตีพิมพ์นั้นจะไม่สุ่มเสี่ยงกับคดีความ หรือไม่ได้ผลตอบแทนกลับคืนมา เป็นเหมือนทุกที่ หาโฆษณาก็ยาก ทำให้สื่อไม่ทำข่าวประเภทนี้ ประชาชนเริ่มเคยชินว่า ไม่มีข่าวประเภทนี้ก็อ่านข่าวอื่นได้ เป็นต้น

“มันมีหลายปัจจัยที่ทำให้สื่อไม่ทำข่าวเชิงสืบสวน มันอาจมีอะไรลึกซึ้งในทางการเมือง มีหลายเรื่องที่ไม่เป็นข่าว บางเรื่องคนอาจรู้กันทั่ว แต่ไม่ได้รับอนุญาตจากผู้บริหารให้ทำข่าว หรือไม่มีเวลาทบทวนประเด็นข่าวที่หลั่งไหลเข้ามา มันแล้วแต่สถานการณ์”

“แต่ตอนนี้ผมเชื่อว่ามันกำลังจะกลับมาแล้ว เนื่องจากการทำงานของรัฐบาลชุดนี้ (รัฐบาล Donald Trump)” เขายืนยันพร้อมรอยยิ้ม

ระหว่างการพูดคุย Dylan เล่าให้ผมฟังเกี่ยวกับกระบวนการทำงานข่าวเชิงสืบสวนของ Frontier ส่วนใหญ่มักเน้นที่การคอร์รัปชั่นในท้องถิ่นเมือง Tulsa (หนึ่งใน County ของรัฐโอกลาโฮม่า) เป็นหลักเพราะที่ตั้งเขาอยู่ที่นี่ แต่บางข่าวขยายประเด็นไกลครอบคลุมทั้งรัฐโอกลาโฮม่าเลย ส่วนวิธีการมักได้ประเด็นมาจากแหล่งข่าว หรือมีคนเล่าให้ฟัง ก่อนไปขุดคุ้ย โดยมีการทำหนังสือขอข้อมูลกับหน่วยงานราชการ ตามกฎหมายรัฐโอกลาโฮม่าค่อนข้างเปิดกว้างให้ราชการต้องให้ข้อมูลกับประชาชน แตกต่างจากรัฐอื่นที่อาจปกปิดมากกว่านี้ แล้วแต่กฎหมายของรัฐนั้น ๆ

นับเป็นอีกสำนักข่าวออนไลน์อีกแห่งที่น่าสนใจ ทายท้ากระแสข่าวเชิงสืบสวนที่กำลังค่อย ๆ ตายไปจากโลก โดยเฉพาะในไทยที่แทบนับหัวนักข่าวที่ทำข่าวเชิงสืบสวน ‘จริง ๆ’ ได้ โดยเฉพาะข่าวเชิงสืบสวนท้องถิ่นที่วัฒนธรรมการทำงานแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ที่สำคัญเรื่องความปลอดภัยในการทำข่าวท้องถิ่นที่สหรัฐฯมีมากกว่าที่ไทยหลายเท่า

ในตอนหน้าผมจะนำเสนอหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นยักษ์ใหญ่ในรัฐโอกลาโฮม่า ที่ตีพิมพ์มานับ 100 ปีแล้ว และปัจจุบันยังคงเดินหน้าผลิตหนังสือพิมพ์เพื่อขายให้ประชาชน ท้าทายสื่อใหม่ยุคออนไลน์ อะไรทำให้มั่นใจเช่นนั้น ที่สำคัญหนังสือพิมพ์แห่งนี้เมื่อปี 2013 เพิ่งถูก Warren Buffet นักธุรกิจชื่อดังระดับโลก ‘เทคโอเวอร์’ มาอยู่ในมือ จะทำให้มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ โปรดติดตาม