แพทย์ชนบทดีเด่นเผยแนวคิด สร้างระบบสธ.ให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตท้องถิ่น

ผอ.รพ.สมเด็จพระยุพราชด่านซ้าย  เน้นย้ำการเรียนรู้และเข้าใจท้องถิ่นอย่างคนใน คือหัวใจของการพัฒนา  ยันอยากเห็นคนเก่ง เข้าไปอยู่ในพื้นที่ที่ขาดโอกาสบ้าง ร่วมเรียนรู้-อยู่ร่วมกัน ในช่วงหนึ่งของชีวิต

วันที่ 21 กันยายน สำนักงานรองคณบดีฝ่ายวิชาการ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล จัดการบรรยายปาฐกถาอุดม โปษะกฤษณะ  เรื่อง "การเรียนรู้และเข้าใจท้องถิ่นอย่างคนใน คือหัวใจของการพัฒนา” โดย นพ.ภักดี  สืบนุการณ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชด่านซ้าย ผู้ได้รับการคัดเลือกเป็นแพทย์ดีเด่นในชนบทประจำปี 2553  ณ ห้องประชุมตรีเพชร อาคาร 100  ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ ชั้น 15

นพ.ภักดี กล่าวถึงการทำงานที่ รพ.สมเด็จพระยุพราชด่านซ้าย  22 ปี ได้ใช้เวลาอยู่กับคนในชุมชน ทำให้รับรู้ถึงปัญหา และถือเป็นการเรียนรู้ความเป็นชุมชนที่สัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติ มีระบบการดูแลสุขภาพกันเองภายในท้องถิ่น

"การทำงานในโรงพยาบาลท้องถิ่น มีทั้งปัญหา และความท้าทาย  อย่างเช่นที่ อ.ด่านซ้าย จ.เลย พบปัญหาในเรื่องของระบบการผลิตอาหารที่ไม่ยั่งยืน ป่าไม้ถูกทำลายเนื่องจากชาวบ้านปลูกข้าวโพดกันมาก  ถือเป็นการทำลายป่าอีกทางหนึ่ง จนกระทั่งเกิดความไม่มั่นคงทางอาหาร จนชาวบ้านต้องใช้ชีวิตด้วยการพึ่งคนอื่นหมด นอกจากนี้ยังพบการติดเหล้าของคนในชุมชน ไม่ว่าจะจัดงานอะไรก็จะมีเหล้าอยู่ด้วย จนเกิดแนวคิดปลอดเหล้าในงานศพขึ้น ซึ่งก็ได้รับความร่วมมือกับชาวบ้านเป็นอย่างดี"

ผอ.รพ.สมเด็จพระยุพราชด่านซ้าย กล่าวอีกว่า การเรียนรู้และเข้าใจท้องถิ่น อย่างคนใน ทำให้การทำกิจกรรมสาธารณสุขร่วมกับชาวบ้านเป็นไปอย่างธรรมชาติ และมีความหลากหลาย ซึ่งการทำความเข้าใจคนในท้องถิ่นนั้น สามารถนำไปประยุกต์ปรับใช้กับการบริการได้ด้วย

นพ.ภักดี กล่าวถึงผู้สูงอายุในท้องถิ่นว่า เป็นบุคคลที่คอยให้ข้อมูล ให้ความรู้เกี่ยวกับประเพณี วัฒนธรรมของคนในชุมชนได้เป็นอย่างดี และเป็นแหล่งความรู้ในด้านการดูแลสุขภาพแบบกันเองของคนในท้องถิ่น

สำหรับการดำเนินงานสาธารณสุขที่ผ่านมา แพทย์ดีเด่นในชนบท ปี 53 กล่าวว่า ได้รับข้อมูล ความรู้และความคิดจากคนภายนอกท้องถิ่น ซึ่งมีลักษณะการมองจากมุมที่สูงและมองอย่างกว้างๆ จนไม่เห็นสิ่งที่เป็นรายละเอียด เพราะมองแต่ภาพรวม หยิบยกสิ่งที่เด่นๆ มาวิเคราะห์ตีความ ด้วยกรอบความรู้ และแนวคิดทฤษฎีที่มาจากภายนอกท้องถิ่น จนบางครั้งกลายเป็นอุปสรรคของการพัฒนา

“แต่เมื่อได้เข้าไปเรียนรู้และเข้าใจท้องถิ่นอย่างคนใน ทำให้หัวใจของเราเปิดกว้าง มีมุมมอง แนวคิด ที่จะสร้างระบบบริการสุขภาพชุมชนหรือดำเนินงานสาธารณสุขที่สอดคล้องต่อความต้องการและวิถีชีวิตท้องถิ่น ดังนั้นจึงอยากเห็นคนที่มีศักยภาพ ไม่ว่าจะด้านใด เข้าไปอยู่ในพื้นที่ที่ขาดโอกาส เพื่อเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกัน และใช้ศักยภาพของตนเพื่อผู้อื่นสักช่วงหนึ่งของชีวิต”