กัณหา แสงรายา โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา ตั้งแต่ยุคโบราณมาแล้ว เชื่อกันว่า ‘ตัวตน’ ของคนทุกคนมีส่วนประกอบสำคัญอยู่ 2 ส่วน คือส่วนที่เป็นตัวตนได้แก่ ‘ร่างกาย’ กับส่วนที่ไม่เป็นตัวตนคือ ‘ขวัญ’ และยังเชื่อกันอีกว่า ‘ขวัญ’ มีอยู่ในคน สัตว์ สิ่งของ และธรรมชาติ โดยนัยนี้ ‘ขวัญ’ (ภาษาไท) จึงมีความหมายเท่ากับ ‘จิต’ หรือ ‘วิญญาณ’ (ภาษาบาลึสันสกฤต)

กัณหา แสงรายา โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา จากการตั้งข้อสังเกตของนักมานุษยวิทยาส่วนใหญ่ อาทิ อี.ไซเดนฟาเดน, ดับบลิว แอล.โทมัส, เอฟ.เอ็ม.เลอบาร์, บี.เอ็ม โบรแมน และ บี.เจ.เทอร์วีล ซึ่งทำการศึกษาเรื่องชนชาติไทอย่างเป็นเรื่องเป็นราวต่างลงความเห็นว่า ลักษณะใหญ่ๆ ซึ่งเป็นลักษณะร่วมของชนชาติไทมีดังนี้

กัณหา แสงรายา โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา ย้อนอดึตศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาษาไทยกับภาษามลายูในยุคกว่าสองพันปีก่อน เชื่อกันว่าทั้งสองภาษานี้เคยมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดถึงขนาดถูกระบุว่าเป็นภาษาที่ร่วมพ่อแม่เดียวกัน พอล เค.เบเนดิกต์ (Paul K. Benedict) นายแพทย์ชาวอเมริกัน คือผู้ศึกษาแนวคิดนี้อย่างเอาจริงเอาจังเป็นคนแรก

สารคดีชุด "ภาษาอาเซียน" ตอนที่ 3 กัณหา แสงรายา ยังคงเจาะลึกถึงรากเหง้าและวิวัฒนาการของ "ภาษาไทย" หนึ่งในภาษาอาเซียนที่ประเทศเพื่อนบ้านของเราให้ความสนใจกันไม่น้อย อีกทั้งไม่ใช่เป็นภาษาที่พูดและใช้กันเฉพาะ "คนไทย" ในประเทศไทยอย่างที่เข้าใจกันเท่านั้น ข้อมูลเชิงประวัติศาสตร์อันน่าตื่นตาตื่นใจนี้หลายคนที่เป็น "เจ้าของภาษา" เอง ก็อาจจะยังไม่เคยทราบ

"ประชาคมอาเซียน" อาจเป็นความหวังใหม่เพียงหนึ่งเดียวของนักเรียนหนุ่มสาวในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ทุกวันนี้ เป็นความหวังอันเนื่องมาจากพวกเขาเริ่มเกิดความรู้สึกเบื่อหน่ายและอยากหนีให้พ้นสภาพปัจจุบันที่เกิดเหตุร้ายขึ้นไม่เว้นแต่ละวัน ทั้งไม่มีทีท่าว่าจะสิ้นสุด ทั้งๆ ที่เหตุประทุรอบใหม่นี้เกิดขึ้นมานานแล้ว คือตั้งแต่ พ.ศ.2547 หรือเมื่อ 8 ปีที่แล้ว