กว่า 30 ปีที่ชาวบ้านจาก ต.ท่าพญา อ.ปากพนัง จ.นครศรีธรรมราช อพยพจากถิ่นฐานบ้านเกิดมาลงหลักปักฐานทั้งชีวิตและครอบครัว ณ โรงปูเปี้ยว อ.หนองจิก จ.ปัตตานี

เหตุการณ์สลายการชุมนุมที่หน้า สภ.ตากใบ จ.นราธิวาส และเคลื่อนย้ายผู้ชุมนุมที่ถูกจับกุมไปยังค่ายอิงคยุทธบริหาร อ.หนองจิก จ.ปัตตานี เมื่อ 9 ปีที่แล้วนั้น ไม่ได้เป็นโศกนาฏกรรมที่มีผู้เสียชีวิตถึง 85 รายแต่เพียงด้านเดียว เพราะผู้ที่ได้รับผลกระทบยังมีทั้งพิการ บาดเจ็บ และหลบหนีไปจากถิ่นที่อยู่ด้วยความหวาดกลัวอีกจำนวนไม่น้อย

โต๊ะข่าวภาคใต้ สถาบันอิศรา “วาเด็ง ปูเต๊ะ...พระสหายแห่งสายบุรี” คือพาดหัวหนังสือพิมพ์รายวันหลายฉบับที่สร้างกระแสฮือฮาให้กับคนทั้งประเทศเมื่อปลายปี 2548 จากการเปิดประเด็นของผู้สื่อข่าวศูนย์ข่าวอิศรา แต่น้อยคนนักที่จะทราบว่า เรื่องราวของ “วาเด็ง” หรือ “เป๊าะเด็ง” เป็นที่กล่าวขานกันใน อ.สายบุรี จ.ปัตตานี มาเนิ่นนานแล้ว

แม้หน่วยงานภาครัฐจะเดินหน้าแก้ปัญหาความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ด้วยการใช้ "งานพัฒนา" ควบคู่กับ "งานความมั่นคง" และมีงบประมาณจำนวนมหาศาลทุ่มเทลงสู่พื้นที่ก็ตาม

เหตุคนร้ายยิง มุกตาร์ อาลีมามะ วัย 31 ปี เสียชีวิตพร้อมลูกชาย ลุกมาน อภิบาลแบ วัยแค่ 6 ขวบ ในป่าบนภูเขา ท้องที่บ้านอูแบ ต.บาเจาะ อ.บันนังสตา จ.ยะลา ยังมีปริศนาที่น่าติดตามอีกหลายประเด็น