เหตุการณ์ลอบวางระเบิดที่อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี เมื่อเช้าตรู่วันเสาร์ที่ 25 กรกฎาคม 2558 จนทำให้พระสงฆ์มรภาพ 1 รูป และบาดเจ็บอีก 1 รูปนั้น มีอะไรที่ทำได้มากกว่าการออกแถลงการณ์ประณาม การระบายความโกรธแค้นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ และการที่ฝ่ายความมั่นคงห้ามพระออกบิณฑบาตเป็นการชั่วคราว
ผู้อำนวยการสำนักสันติวิธีฯ สถาบันพระปกเกล้า ชี้การปล่อยตัวอดีตแกนนำพูโล เป็นการส่งสัญญาณที่ดีต่อกระบวนการพูดคุยเพื่อสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้
"ขอขอบคุณ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ที่ได้ดำเนินการปล่อยตัวผมก่อนกำหนด ถือว่าเป็นการให้ของขวัญที่มีค่าที่สุดกับครอบครัว และประชาชนบางกลุ่มที่รอคอยการออกมาเพื่อร่วมพัฒนาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้"
หลายฝ่ายกังวลว่า สถานการณ์ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ป่วนหนักในช่วงนี้ จะส่งผลต่อการเดินหน้ากระบวนการพูดคุยกับกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐ เพื่อสร้างสันติสุขในพื้นที่หรือไม่
มีข่าวฮือฮาแทรกสถานการณ์ป่วนใต้รายวัน เมื่ออดีตแม่ทัพภาคที่ 2 ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งผู้บังคับหน่วยเฉพาะกิจปัตตานี ออกมาระบุว่ามี 2 พรรคการเมืองลงขันกันสร้างสถานการณ์ความรุนแรงในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ช่วงนี้
ดร.ศราวุฒิ อารีย์ รองผู้อำนวยการศูนย์มุสลิมศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้สัมภาษณ์ "ทีมข่าวอิศรา" ถึงปัญหาที่รัฐบาลไทยตัดสินใจส่งชายมุสลิมอุยกูร์หลบหนีเข้าเมืองราว 90 คนไปยังประเทศจีน จนเกิดกระแสความไม่พอใจในประเทศตุรกี กระทั่งมีกลุ่มบุคคลบุกเข้าไปทำลายข้าวของในสถานกงสุลไทย ณ นครอิสตันบูล
เป็นที่ชัดเจนแล้วว่าการพูดคุยสันติสุขดับไฟใต้ในระดับชาติที่มีตัวแทนรัฐบาลไทย กับตัวแทนกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐ เปิดวงถกกัน โดยมีมาเลเซียเป็นผู้อำนวยความสะดวกนั้น เบื้องต้นไม่มี "บีอาร์เอ็น โคออร์ดิเนต" เข้าร่วมด้วย
จากเหตุการณ์จับกุม 5 นักศึกษาไทยในปากีสถาน ในข้อหาพยายามนำอาวุธปืนขึ้นเครื่องบินที่สนามบินลาฮอร์ เมืองเอกของจังหวัดปัญจาบนั้น ทำให้หลายฝ่ายหันมาสนใจเกี่ยวกับชีวิตความเป็นอยู่ของนักเรียนนักศึกษาไทยในต่างแดน โดยเฉพาะประเทศที่มีปัญหาการเมือง ความมั่นคง และก่อการร้ายอย่างปากีสถาน
"ถ้าเป็นไปได้อยากคุยกับลูกชาย บอกให้เขาพูดตรงๆ ของที่รับมาจะเอาไปให้ใคร รับจากใคร มั่นใจว่าลูกชายถูกใส่ร้าย อยากขอความเป็นธรรมให้เขาด้วย เขาไม่ผิด ช่วยเขาด้วย อย่าให้เขากลายเป็นแพะรับบาป"
อดีตรองผู้อำนวยการสำนักข่าวกรองแห่งชาติ มองว่าการตั้งองค์กร “มารา ปาตานี” (MARA Patani) ของกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐ 6 กลุ่มเพื่อเจรจาดับไฟใต้กับรัฐบาลไทยนั้น ยังไม่ใช่ความก้าวหน้าของกระบวนการพูดคุยสันติสุขอย่างแท้จริง