ปรางค์ทิพย์ ดาวเรือง:เบื้องลึก 'ปานามา-แพนโดรา' เปเปอร์ส ย้อนรอย'คนดัง' ซุกทรัพย์สิน

เวลาผ่านไปเกือบ 44 ปี ถึงปี 2559 โลกนี้เปลี่ยนไปแล้ว ไม่เหมือนกับโลกในยุคของมาร์ค เฟลท์อีกต่อไปแล้ว เราอยู่ในโลกของดิจิทัล มีบิ๊กดาต้าอยู่ทุกหนทุกแห่ง บิ๊กดาต้าเหล่านี้คือข้อมูลข่าวสารที่นักข่าวจะต้องจัดการ ปีนั้น (2559) เกิดอะไรขึ้น? ที่จริงแล้วในปี 2559 ข่าวปานามาเปเปอร์สถูกส่งออกไป แต่ว่าเหตุเกิดก่อนหน้านี้ 1 ปี คือในปี 2558 ก่อนที่จะรายงานข่าวในปี 2559 นักข่าวอายุน้อยของเยอรมนีจำนวน 2 คน ซึ่งเป็นสมาชิก ICIJ ได้รับอีเมลจากชายนิรนามคนหนึ่งที่เรียกตัวเองว่าจอห์นโด จอห์นโดคนนี้เขียนมาสั้นๆว่าผมชื่อจอห์นโด คุณสนใจในข้อมูลไหม ผมแชร์ได้นะ ไม่มีอะไรมากกว่านั้นเลย

หมายเหตุ:เมื่อวันที่ 13 ก.พ.  สถาบันอิศรา มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย ได้จัดงานสำนักข่าวอิศรา Investigative news of THAILAND เนื่องในโอกาสที่สำนักข่าวอิศราครบรอบ 12 ปี 

โดยในงานดังกล่าว นางสาวปรางค์ทิพย์ ดาวเรือง สมาชิกเครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ - ไอซีไอเจ (International Consortium of Investigative Journalists: ICIJ) ประเทศไทย ได้กล่าวถึงความท้าทายการทำข่าวสืบสวนในระดับโลกและความร่วมมือกับสำนักข่าวอิศราเพื่อเปิดโปงบริษัทนอกอาณาเขตมีรายละเอียดดังนี้

ในโลกนี้นั้นมีการทำข่าวสืบสวนอยู่มากมาย แต่ว่าในการทำข่าวสืบสวนนั้นคงจะไม่มีการทำข่าวสืบสวนในครั้งไหนที่จะมีความโดดเด่นจะสามารถจะกลายเป็นภาพยนตร์ฮอลลีวูด ที่มีดาราชั้นนำมาแสดงได้ โดยภาพยนตร์เรื่องที่ว่านี้ก็คือภาพยนตร์เรื่อง The Laundromat ที่สร้างขึ้นเมื่อ 2-3 ปีที่ผ่านมา ซึ่งถ้าหากแปลตามตัวแล้วคำว่า Laundromat แปลว่าร้านรับจ้างซักผ้าแบบหยอดเหรียญ แต่กรณีนี้สิ่งที่ซัก ฟอก ซุกซ่อน กลับไม่ใช่เสื้อผ้า แต่เป็นเงิน เหมือนอย่างที่ตัวอย่างภาพยนตร์เรื่องนี้บอกว่าทุกอย่างเป็นเรื่องของเงิน ภาพยนตร์เรื่องนี้สร้างจากเรื่องจริง  มาจากข่าวสืบสวนสอบสวนระดับโลกที่เรารู้จักกันในชื่อปานามา เปเปอร์ส

ดิฉันเองในฐานะของสมาชิก ICIJ ได้ร่วมมือกับสำนักข่าวอิศราในการทำข่าวขุดคุ้ยข้อมูลจากฐานข้อมูลขนาดใหญ่ของกลไกการทำธุรกรรมทางการเงินระหว่างประเทศ ที่มีอยู่มาเป็นระยะเวลา 100 กว่าปีแล้วแต่เพิ่งจะมีการตีแผ่เมื่อไม่กี่ปีมานี้ กลไกที่ว่านี้คือออฟชอร์คอมปี ออฟชอร์เอ็นติตี้ หรือที่เรียกกันว่าบริษัทนอกอาณาเขต ปานามเปเปอร์สมาจากฐานข้อมูลที่ใหญ่มาก มาจากฐานข้อมูลที่ใหญ่มากของสำนักกฎหมายที่รับจดทะเบียนบริษัทนอกอาณาเขตที่มีสาขาอยู่ในหลายประเทศทั่วโลกรวมถึงที่ประเทศไทยด้วย

ดิฉันได้รับการติดต่อจากบรรณาธิการของ ICIJ ที่อยู่กรุงวอชิงตันดีซี พูดเอาไว้ว่าคุณสนใจจะทำข่าวนี้ร่วมกันไหม เรามีข่าวมาจากฐานข้อมูลที่ใหญ่มาก คำถามแรกของดิฉันก็คือว่าใหญ่ขนาดไหน คำตอบก็คือเราก็ยังไม่รู้เหมือนกัน เราขอทำความเข้าใจก่อน

ดิฉันติดต่อไปยังคุณประสงค์ เลิศรัตนวิสุทธิ์ ผู้อำนวยการสถาบันข่าวอิศรา ที่เรารู้จักกันดี ดิฉันในฐานะสมาชิก ICIJ ที่มีผู้สื่อข่าวเป็นสมาชิกอยู่ทั่วโลก พวกเราจะต้องเลือกแพลตฟอร์มว่าเราจะทำงานร่วมกับสำนักข่าวไหน สำนักข่าวอิศราเป็นสำนักข่าวที่มีปรัชญา ของตัวเอง เป็นสำนักข่าวที่ไม่แสวงหาผลกำไร มีเป้าหมายที่จะรื้อ ค้น ขุด นำเอาสิ่งที่เป็นประโยชน์สาธารณะที่สุดคือข้อมูลที่ถูกต้องให้กับประชาชน ดิฉันมั่นใจในสำนักข่าวอิศราและเชื่อในความกล้าหาญเราจับมือกันก่อนหน้านี้มาหลายปีแล้ว และครั้งนี้ก็เช่นเดียวกัน

ภาพยนตร์เรื่อง The Laundromat 

ดิฉันบอกคุณประสงค์ว่ามีฐานข้อมูลที่ใหญ่มากสนใจหรือไม่ แน่นอนว่าคุณประสงค์สนใจ ก่อนอื่นใดเลยไม่นานหลังจากนั้น ดิฉันพบว่าตัวเองกำลังพิจารณาเอกสารจำนวนมาก ที่ในประเทศไทยมีอยู่ประมาณหมื่นกว่าชิ้น มีตัวเลขยุบยับ มีข้อมูลที่ดิฉันไม่รู้จักเลย มีเรื่องของภาษี มีเรื่องของอีเมลตอบโต้ระหว่างสำนักกฎหมายต่างๆ เช่นเดียวกับนักข่าวเกือบ 400 คนทั่วโลก พวกเรางงกันมาก เราทำงานอย่างเงียบๆเกือบปีภายใต้โปรเจ็คที่เราเรียกกันรู้กันเองว่าโปรเจคโพรเมธีอุส

โพรเมธีอุสเป็นชื่อของจากเทวนิยายกรีกเป็นชื่อของเทพไททันองค์หนึ่งที่อาจหาญเหาะขึ้นไปสู่สรวงสวรรค์เพื่อไปเอาไฟมาเป็นของขวัญให้กับมวลมนุษย์

ด้วยความเป็นนักข่าวตัวเล็กๆ 400 กว่าคนทั่วโลก เราจึงตกลงกันที่จะทำหน้าที่โพรเมธีอุส ในปี พ.ศ. 2515 มาร์ค เฟลท์ รองผู้อำนวยการเอฟบีไอที่สอบสวนในกรณีของอดีตประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสัน แล้วก็ถูกบล็อกการทำงานทำงานที่เกี่ยวกับประธานาธิบดี การพยายามชี้ความผิดประธานาธิบดี แล้วก็ไปเจอตอ

มาร์ค เฟลท์ทำอะไรไม่ได้ ก็เลยหันไปหานักข่าวอายุ 20 กว่าปี 2 คน จากวอชิงตันโพสต์ มาร์ค เฟลท์ คือดีพโทรต เป็นผู้ส่งข้อมูลเกี่ยวกับคดีวอร์เตอร์เกตให้กับนักข่าวจนกระทั่งบุคคลที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกอย่างประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาต้องตกจากตำแหน่ง

เวลาผ่านไปเกือบ 44 ปี ถึงปี 2559 โลกนี้เปลี่ยนไปแล้ว ไม่เหมือนกับโลกในยุคของมาร์ค เฟลท์อีกต่อไปแล้ว เราอยู่ในโลกของดิจิทัล มีบิ๊กดาต้าอยู่ทุกหนทุกแห่ง บิ๊กดาต้าเหล่านี้คือข้อมูลข่าวสารที่นักข่าวจะต้องจัดการ ปีนั้น (2559) เกิดอะไรขึ้น? ที่จริงแล้วในปี 2559 ข่าวปานามาเปเปอร์สถูกส่งออกไป แต่ว่าเหตุเกิดก่อนหน้านี้ 1 ปี คือในปี 2558 ก่อนที่จะรายงานข่าวในปี 2559 นักข่าวอายุน้อยของเยอรมนีจำนวน 2 คน ซึ่งเป็นสมาชิก ICIJ ได้รับอีเมลจากชายนิรนามคนหนึ่งที่เรียกตัวเองว่าจอห์นโด จอห์นโดคนนี้เขียนมาสั้นๆว่าผมชื่อจอห์นโด คุณสนใจในข้อมูลไหม ผมแชร์ได้นะ ไม่มีอะไรมากกว่านั้นเลย

แน่นอนที่สุดว่าสำหรับคนที่เป็นนักข่าว เมื่อมีคนถามว่ามีใครสนใจ ข้อมูลไหม เราต้องเอาอยู่แล้ว สิ่งที่จอห์นโดให้มา เป็นสิ่งที่ลงเอยด้วยการรายงานข่าวที่สะเทือนประวัติศาสตร์ของสื่อมวลชนโลกจากกรณีวอเตอร์เกต เปลี่ยนภูมิทัศน์ของการรายงานข่าวสื่อมวลชนโลกแทบทั้งหมด เป็นวิธีการรายงานข่าวของสื่อมวลชนที่แทบไม่เคยมีมาก่อน

สิ่งที่จอห์น โดให้ คืออะไร? แอนโทนิโอ แบนเดอรัส และแกรี่ โอลด์แมน นั้นเป็นดาราฮอลลีวูด เขาสองคนนั้นแสดงเป็นบุคคลที่มีตัวตนอยู่จริงสองคน คือรามอน ฟอนเซกา และเจอร์เกน มอสแซ็ค สองคนนี้เป็นทนายความเป็นเจ้าของสำนักกฎหมายอยู่ที่สาธารณรัฐปานามา

สำนักกฎหมายตรงนี้ทำหน้าที่เป็นร้านซักผ้าแบบหยอดเหรียญ แต่สิ่งที่พวกเขาได้ซักฟอกก็คือเงิน สำนักกฎหมายมอสแซ็ค ฟอนเซกา รับจ้างจดทะเบียนบริษัทนอกอาณาเขต บริษัทนอกอาณาเขตืออะไร? บริษัทนอกอาณาเขตนั้นเป็นบริษัทที่อยู่ในพื้นที่พิเศษที่เอื้อให้กับการทำธุรกรรมทางการเงินสองอย่างที่ไม่เหมือนกับที่อื่น ก็คือหนึ่งการเก็บภาษีที่ต่ำ สองก็คือปกปิดข้อมูลได้อย่างสูงสุด

ถ้าคุณมีบริษัทนอกอาณาเขตคุณก็สามารถปกปิดได้ว่าคุณเป็นเจ้าของ เพราะมันเป็นเรื่องยากที่จะไปข้อข้อมูลจากพื้นที่เหล่านั้น เรื่องที่สำคัญอีกประการหนึ่งก็คือสิ่งที่จอห์นโดให้กับนักข่าว 2 คนนั้นก็คือฐานข้อมูลมหาศาลของสำนักกฎหมายมอสแซ็ค ฟอนเซกา ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์ของการทำข่าวของโลก โดยขนาดข้อมูลอยู่ที่ 2.6 เทอราไบต์ เป็นก้อนข้อมูลมหาศาลที่มาครั้งเดียว ในนั้นมีไฟล์ที่มาในรูปแบบต่างๆมากกว่า 11.5 ล้านไฟล์ ครอบคลุมหลายประเทศทั่วโลก ข้อมูลนี้ครอบคลุมระยะเวลาถึง 40 ปี ของฐานข้อมูลของลูกค้าของมอสแซ็ค ฟอนเซกา ที่ถือว่าเป็นหนึ่งในสี่ของสำนักกฎหมายที่รับจดทะเบียนบริษัทนอกอาณาเขตที่ใหญ่ที่สุดในโลก หรือที่เรียกว่าเดอะบิ๊กโฟร์ ครอบคลุมบริษัทนอกอาณาเขตราวๆ 2 แสนกว่าบริษัท นี่คือสิ่งที่นักข่าว 2 คนจากหนังสือพิมพ์เยอรมนีได้มา  เป็นข้อมูลที่หล่นทับ ไม่ใช่เรื่องเดียวเหมือนกรณีนิกสัน เป็นข้อมูลที่มาเป็นร้อยๆพันๆเรื่อง คำถามคือผู้สื่อข่าวจะทำอย่างไร?

นี่คือประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของการทำข่าวสืบสวนของโลก นักข่าวสองคนนี้ได้มีการแชร์ข้อมูล ซึ่งที่เป็นสิ่งที่นักข่าวสืบสวนไม่ชอบจะทำกันในสมัยก่อน แต่ว่าครั้งนี้มันไม่ไหว นักข่าว 2 คนนี้จึงได้ติดต่อไปยัง ICIJ ที่นักข่าว 2 คนนี้ได้เป็นสมาชิก เมื่อ ICIJ ได้เห็นข้อมูลก็ตกใจพอๆกัน ICIJ จึงได้ติดต่อกับผู้สื่อข่าวสื่อข่าวที่เป็นสมาชิกทั่วโลกรวมถึงตัวดิฉันว่าสนใจข้อมูลนะ ดิฉันจึงโทรไปหาคุณประสงค์บอกว่ามันใหญ่นะ

เมื่อมีการตกลงกันเรียบเแล้ว ICIJ ก็เลยไปใช้เทคโนโลยีบางประการไปจัดการข้อมูล นับไปนับมาไฟล์ของประเทศไทยมีอยู่หมื่นกว่าไฟล์ หน้าที่ของดิฉันก็คือนั่งอ่าน หาความเกี่ยวข้องของบุคคลแล้วส่งต่อข้อมูลให้คุณประสงค์ และนักข่าวของอิศราที่หาความเชือมโยงสิ่งต่างๆ แล้วเราพบใครบ้าอยู่ในปานามาเปเปอร์ส

ผู้สื่อข่าวทั่วโลกนั้นพบว่ามีบุคคลที่มีชื่อเสียง อาทิ แจ็คกี้ ชาน ดาราชื่อดัง,ลีโอเนล เมสซี่ นักฟุตบอลระดับโลก,กษัตริย์จอร์แดน ,กษัตริย์ซาอุดิอาระเบีย ผู้นำหลายประเทศทั้งในเอเชียและในตะวันตกอยู่ในเอกสาร

บุคคลมีชื่อเสียงในปานามา เปเปอร์ส

ส่วนสำนักข่าวอิศราเจออะไร? เราเจอตระกูลของผู้ร่ำรวยในประเทศแทบทุกตระกูล ระดับท็อปเท็น บางคนมีบริษัทนอกอาณาเขตมาเป็นระยะเวลากว่า 10 ปีแล้ว อิศรามีส่วนร่วมในการที่จะพยายามหาคำตอบ  เราเชื่อว่าการทำข่าวที่ยุติธรรมนั้นเราจะต้องให้โอกาสแหล่งข่าวในการชี้แจง เราจัดการเรื่องนี้อย่างระมัดระวัง พยายามหาคำตอบจากทุกท่าน แต่ว่าน่าเสียดายที่เราไม่เคยได้รับคำตอบตรงๆเลย

คือต้องยอมรับก่อนว่าการก่อตั้งบริษัทนอกอาณาเขตนั้นไม่ใช่เรื่องที่ผิดกฎหมาย แต่ว่าจะผิดอย่างอื่นหรือไม่ แล้วแต่กรณี บริษัทนอกอาณาเขตคืออะไรเราได้อธิบายไปแล้ว ว่าการที่จะมีบริษัทนอกอาณาเขตนั้นเป็นเรื่องที่ง่ายมาก ด้วยการหาพื้นที่สักแห่ง เช่นเกาะเคย์แมน สวิสเซอร์แลนด์ สิงคโปร์ เกาะลาบวนของมาเลเซีย สักที่ แล้วก็หานายหน้าสักคน ที่รู้ช่องทางบริษัทรับจดทะเบียน บริษัทนอกอาณาเขตเช่นมอสแซ็ค ฟอนเซกา นายหน้าพวกนี้ก็จะจัดการให้ อย่างเช่นที่เกาะเคย์แมนที่เป็นแหล่งยอดนิยมของคนไทยเป็นต้น

ขั้นตอนการก่อตั้งบริษัทนอกอาณาเขต

ทางมอสแซ็ค ฟอนเซกาหรือหนึ่งในบริษัทที่รับจดทะเบียนก็จะดำเนินการ ด้วยการไปจัดตั้งบริษัท รับหานอมินีเพื่อปกปิดตัวตนที่แท้จริง ส่วนตัวของลูกค้าก็จะไปแอบอยู่ในตำแหน่งของผู้เป็นเจ้าของหรือผู้รับผลประโยชน์ที่จะถูกซุกไว้ลึกมาก บางทีก็ไม่ใช่ตัวลูกค้าเองแต่ว่าเป็นบริษัทนอกอาณาเขตอีกแห่งหนึ่ง ที่เป็นผู้รับผลประโยชน์ ต่อกันเป็นชั้นๆ ซึ่งบางบริษัทในไทยนั้นพบว่ามีชั้นที่ว่านี้ซ้อนกันถึง 6 ชั้น หาให้ตายก็เจอเจ้าของไม่ได้

เมื่อบริษัทรับจดทะเบียนอย่างมอสแซ็ค ฟอนเซกาได้หานอมินีที่มีบุคคลทั่วไปทั่วโลกได้รับจ้างเป็นนอมินีอยู่ทั่วไป ได้บริษัทเรียบร้อยแล้ว ก็จะมีการเปิดบัญชีธนาคารเพื่อดำเนินธุรกรรมต่อไปทั้งที่ถูกกฎหมายและไม่ค่อยจะถูกกฎหมาย ซึ่งต้องไม่ลืมว่ากระบวนการนี้ทั้งหมดเป็นกระบวนการที่ถูกกฎหมาย แต่วิธีใช้ก็แล้วแต่กรณี

สิ่งที่เราพบในปานามาเปเปอรส์ก็คือลูกค้าหนึ่งรายไม่ได้มีบริษัทเดียว แต่มีบริษัทเชื่อมโยงเป็นเว็บเหือนกับใยแมงมุม เชื่อมโยงไปอีกบริษัท

เอกสารที่อยู่ในฐานข้อมูลปานามา เปเปอร์สมีอะไรบ้าง เราพบเห็นว่ามีหนังสือเดินทางของกษัตริย์จอร์แดน ที่พระองค์ทรงใช้บริษัทนอกอาณาเขตไปซื้ออพาร์ตเม้นหรู ในประเทศอังกฤษ มีเอกสารการตอบโต้กันระหว่างบริษัทแห่งหนึ่งที่ใหญ่มากในสหรัฐอเมริกา และมีแม้กระทั่งลายเซ็น ลีโอเนล เมสซี่ ที่ีมีบริษัทนอกอาณาเขตและก็ถูกสอบสวนด้วยในกรณีนี้

ในประเทศไทยเราก็พบสิ่งที่คล้ายๆกันคือลายเซ็น หนังสือเดินทาง การตอบโต้ กับนักกฎหมายหรือสำนักบัญชี หรือแม้แต่คำนินทาลูกค้าและคำนินทาประเทศไทย ซึ่งประเทศไทยถือว่ามีชื่อเสียงในเรื่องเหล่านี้ ในเรื่องของความง่ายของการทำธุรกรรมทางการเงิน

ปานามา เปเปอร์ส ส่งผลอะไรบ้าง แน่นอนว่านายกรัฐมนตรีไอซ์แลนด์ต้องลาออก เพราะว่าเขาและภรรยาไปมีบริษัทนอกอาณาเขต นักการเมืองที่สเปนกับมองโกเลียต้องลาออก อดีตประธานาธิบดีนาวีส ชาราฟที่เพิ่งจะเสียชีวิตไป ก็พบว่าเขาต้องหนีคดีเนื่องจากมีบริษัทนอกอาณาเขตที่เขาใช้ในการซื้ออสังหาริมทรัพย์หรูในประเทศอังกฤษ ส่งผลให้ศาลฎีกาตัดสินจำคุก 10 ปี และปรับเงิน 10 ล้านบาท

3 ปีหลังจากมีการเผยแพร่ปานามาเปเปอร์ส ประเทศในตะวันตก รวมไปถึงเม็กซิโก โคลอมเบีย ประเทศที่มีความเคร่งครัดในเรื่องภาษี สามารถที่จะติดตามทวงคืนภาษีที่หลุดไปจากกลไกบริษัทนอกอาณาเขตได้ 1 พันล้านบาท ซึ่งเหตุผลที่ต้องทวงคืนภาษีเพราะว่ามันหมายถึงสวัสดิการ ผลประโยชน์ของประชาชน บางประเทศถือว่าเคร่งครัดในเรื่องนี้มากเพราะมองว่าภาษีที่หลุดรอดไปนั้นคือความสะดวกของประชาชน

แต่มันก็ไม่ได้หยุดแค่ปานามาเปเปอร์สอย่างเดียว เพราะปานามา เปเปอร์สถือว่าเป็นหมุดหมายสำคัญของการเปลี่ยนแปลงการทำข่าวสืบสวน  40 ปีก่อนการทำข่าวสืบสวนนั้นเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง เราไม่รู้เลยว่า 40 ปีหลังจากนี้รูปแบบการทำข่าวสืบสวนจะเปลี่ยนแปลงไปอีกเป็นลักษณะไหนบ้าง

ในปี 2564 มีสิ่งที่เรียกว่าแพนโดรา เปเปอร์ส ที่สำนักข่าวอิศราและฉันก็ร่วมมือกันทำสิ่งนี้ แพนโดรา เปเปอร์สนั้นใหญ่กว่าปานามา เปเปอร์ส มีไฟล์เกือบ 12 ล้านไฟล์ มีนักข่าวเกือบ 600 คนร่วมกันทำข่าวนี้ทั่วโลก  มีหนังสือพิมพ์และองค์กรสื่อร่วมกันร้อยกว่าองค์กร ทั้งหมดนี้ทำด้วยวิธีเดียวกัน

สำหรับชื่อของแพนโดรา เปเปอร์ส นี้มาจากเทวนิยายกรีกพูดถึงนางแพนโดราที่คงมีความอยากรู้อยากเห็นไม่ต่างจากผู้สื่อข่าวได้เปิดกล่องปริศนาที่ทวยเทพได้นำมาให้กับมนุษย์ ซึ่งเทพได้กำชับไว้ก่อนน้านี้แล้วว่าอย่าเปิด ปรากฎว่าเมื่อเปิดออกความชั่วร้ายทั้งปวงก็หลั่งไหลออกมาในโลก ทั้งความเกลียดชัง ความชั่ว และก็ความทุจริต ออกมาว่อนอยู่ในโลกไปหมด จึงกลายมาเป็นชื่อของแพนโดรา เปเปอร์ส  เพราะเรารู้ว่าถ้าเปิดหีบนี้ออกมา แล้วเราจะเจออะไร เราเจอชื่อคนที่เป็นตัวการนำเอาอดีตนายกรัฐมนตรีนาจิบ ราซัค ของมาเลเซียต้องโทษจำคุกจากคดี 1MDB คนๆนี้ก็ไปตั้งบริษัทนอกอาณาเขตยุบยับไปหมด ขณะนี้เจ้าตัวก็กำลังหลบหนี รองนายกรัฐมนตรี และสมาชิกคณะรัฐมนตรีชุดปัจจุบันของมาเลเซียก็พบว่ามีบริษัทนอกอาณาเขตเหมือนกัน

บุคคลที่มีชื่อเสียงที่ปรากฎในปานามาเปเปอร์ส

ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูตินของรัสเซีย และประธานาธิบดีโวโลโดเมียร์ เซเลนสกีของยูเครน ที่เป็นคู่กัดกัน ณ เวลานี้จนทำให้เราต้องเผชิญกับวิกฤติข้าวของแพง เครือข่ายของทั้ง 2 คนนี้ก็พบว่ามีบริษัทนอกอาณาเขตเช่นกัน เช่นเดียวกับนักการเมืองผู้ใกล้ชิดกับผู้ใกล้ชิดมหาธีร์ โมฮัมหมัด อดีตนายกรัฐมนตรีมาเลเซียหรือแม้แต่ดาราอินเดีย นักร้องชื่อดังอย่างเอลตัน จอห์น เราก็พบว่ามีบริษัทนอกอาณาเขตเหมือนกัน เช่นเดียวกับบริษัทยักษ์ใหญ่จำนวน 6 แห่งของประเทศไทยซึ่งเป็นบริษัทเจ้าเดิมๆ เราก็พบเหมือนกันว่าเขามีบริษัทนอกอาณาเขต

สำหรับนางแพนโดรา เมื่อนางเปิดกล่องออกไปแล้ว นางก็ตกใจ ทำอะไรไม่ถูก เธอมองลงไปในหีบ ยังมีสิ่งหนึ่งที่ยังไม่บินออกไปไหนก็คือความหวัง ถ้านางแพนโดราเป็นนักข่าว เธอก็มีสิ่งเดียวที่มีอยู่ในนี้คือความหวัง ข่าวสืบสวนสอบสวนเดินทางมาทุกวันนี้ท่ามกลางโลกที่เต็มไปด้วยโซเชียลมีเดีย มีความวุ่นวาย ท่วมท้นของข้อมูลข่าวสารที่เรารู้ว่าจริงหรือไม่จริง  ท่ามกลางแพลตฟอร์มใหม่ๆเกิดขึ้นอยู่เสมอ

อีกสิบกว่าปีเราไม่รู้ว่าจะมีอะไรเกิดขึ้นอีกบ้าง ปัญญาประดิษฐ์ (เอไอ)อาจจะเขียนข่าวแทนพวกเรา  อาจจะมีแพลตฟอร์มใหม่ๆที่เราไม่รู้จัก แต่ไม่ว่าอะไรจะเปลี่ยนไปมากแค่ไหน แต่ดิฉันเชื่อว่าข่าวสืบสวนจะยังไม่ไปไหน แต่จะยังอยู่ต่อไปตราบใดี่เราทำตัวเป็นสถาบันที่คนสามารถเชื่อถือได้ เพราะประชาชนต้องความไว้เนื้อเชื่อใจกับแหล่งข้อมูลข่าวสารที่สามารถทำความเข้าใจกับโลกนี้เพื่อที่ว่าพวกเขาจะได้รู้สิทธิของตัวเองเพื่อที่ว่าจะตัดสินใจที่มันถูกต้องได้และสามารถแสวงหาความยุติธรรม ให้กับตัวเองได้ และที่สำคัญเวลาพวกเขาไปหย่อนบัตรเลือกตั้งพวกเขาจะได้สามารถตัดสินใจได้ว่าพวกเขาต้องการอะไรจากระบบที่มีอยู่ ถ้าไม่มีข้อมูลที่ส่งผลทำให้ประชาชนสามารถตัดสินใจได้ด้วยตัวเอง ความเป็นประชาธิปไตยก็อาจจะยังกระพร่องกระแพร่งก็เป็นได้

ดังนั้นดิฉันคิดว่าของขวัญที่ดีที่สุดที่เราสามารถมอบให้กับโลกได้ก็คือการสร้างข้อมูล และข่าวสารที่ถูกต้อง