‘คต.’รับลูก‘รมว.พาณิชย์’เจรจา‘จีน’ขายข้าว‘จีทูจี’2.8 แสนตัน-7 เดือนปริมาณส่งออกร่วง 25%

rice 26 08 25 pic

‘คต.’ รับลูก ‘รมว.พาณิชย์’ เจรจา ‘จีน’ ขายข้าว ‘รัฐต่อรัฐ’ ตามโควตาล็อตสุดท้าย 2.8 แสนตัน หลัง 7 เดือนแรกปีนี้ ปริมาณส่งออกข้าวไทยร่วง 25% เหตุ ‘ผลผลิต’ ทั้งโลกเพิ่มขึ้น ‘อินเดีย’กลับมาส่งออก ‘อินโดนีเซีย’ ไม่นำเข้า

..........................................

เมื่อวันที่ 26 ส.ค. นางอารดา เฟื่องทอง อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า ในช่วง 7 เดือนแรกของปีนี้ (ม.ค.-ก.ค.2568) ไทยส่งออกข้าวได้ 4.3 ล้านตัน ลดลง 25.09% จากช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีปริมาณส่งออกอยู่ที่ 5.74 ล้านตัน และมีมูลค่า 86,412.72 ล้านบาท (ประมาณ 2,592 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ) ลดลง 35.35% จากปีก่อนที่มีมูลค่า 133,663 ล้านบาท (ประมาณ 3,739 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ)

“การส่งออกที่ลดลง มีสาเหตุจากผลผลิตข้าวโลกที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอินเดียที่กลับมาส่งออกตามปกติและคาดว่ามีผลผลิตกว่า 150 ล้านตัน รวมถึงการลดลงของความต้องการนำเข้าข้าวจากประเทศผู้นำเข้าสำคัญอย่างอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ ประกอบกับค่าเงินบาทที่ผันผวนและแข็งค่าขึ้นยังเป็นอีกปัจจัยที่กดดันการส่งออก ทั้งนี้ แม้ว่าภาพรวมการส่งออกลดลง

แต่ไทยยังสามารถขยายตลาดไปยังตลาดจีน สหรัฐฯ และแอฟริกาใต้ รวมทั้งภูมิภาคตะวันออกกลางและยุโรปได้เพิ่มขึ้น โดยข้าวหอมมะลิไทย ข้าวนึ่ง ข้าวเหนียว และข้าวกล้อง เป็นชนิดข้าวที่มีปริมาณการส่งออกเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ในขณะที่ข้าวที่มีปริมาณส่งออกลดลง คือ ข้าวขาว และข้าวหอมไทย ที่มีการแข่งขันสูงทางด้านราคากับผู้ส่งออกสำคัญอย่างเวียดนาม อินเดีย และปากีสถาน” นางอารดา กล่าว

นางอารดา กล่าวถึงกรณีสหรัฐฯจัดเก็บภาษีศุลกากรตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) อัตรา 19% ตั้งแต่ 1 ส.ค. 2568 ว่า ข้าวไทย โดยเฉพาะข้าวหอมมะลิไทยยังคงมีราคาแข่งขันได้กับข้าวหอมเวียดนามซึ่งถูกเก็บภาษีในอัตรา 20% และจากตัวเลขส่งออกข้าวไทยไปยังสหรัฐฯ ในช่วง 7 เดือนแรกของปีนี้ เพิ่มขึ้น 4.26% จึงคาดว่าการส่งออกข้าวไปสหรัฐฯ จะยังคงมีปริมาณใกล้เคียงกับปีก่อนที่ประมาณ 8 แสนตัน โดยส่วนใหญ่เป็นข้าวหอมมะลิไทยประมาณ 6 แสนตัน

ขณะที่การระงับการนำเข้าข้าวเป็นการชั่วคราวของฟิลิปปินส์ 60 วัน เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่กดดันตลาดการค้าข้าว โดยในปีนี้ไทยส่งออกข้าวไปฟิลิปปินส์แล้ว 1.6 แสนตัน หรือคิดเป็น 3.72% ของปริมาณการส่งออกข้าวไทยทั้งหมด

rice 26 08 25 4

นางอารดา กล่าวว่า ในปีนี้ตลาดการค้าข้าวโลกเผชิญกับภาวะการแข่งขันที่สูงมาก ซึ่งกรมการค้าต่างประเทศ (คต.) ได้เจรจาขยายตลาดและกระชับความสัมพันธ์ทางการค้ากับคู่ค้าสำคัญมาอย่างต่อเนื่อง และในช่วง 5 เดือนสุดท้ายของปี 2568 กรมฯ จะเดินหน้าจัดกิจกรรมส่งเสริมตลาดและเร่งดำเนินการตามข้อสั่งการของ นายจตุพร บุรุษพัฒน์ รมว.พาณิชย์ ในการผลักดันการส่งออกข้าวไทยให้เป็นไปตามที่ได้ประเมินไว้ที่ 7.5 ล้านตัน

นอกจากนี้ กรมฯจะมีการเร่งการเจรจาตกลงซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (G to G) กับรัฐบาลจีนที่ยังเหลือตามสัญญาอีก 280,000 ตัน และขยายตลาดข้าวขาวและข้าวนึ่งไปยังตลาดที่มีความต้องการและมีศักยภาพ เช่น ซาอุดีอาระเบีย และอิรัก ตลอดจนการเจรจาขยายตลาดกับญี่ปุ่น รวมถึงการรับรองคณะผู้นำเข้าข้าวฮ่องกงเดินทางเยือนไทย ซึ่งเป็นตลาดข้าวหอมมะลิไทย

ขณะเดียวกัน กรมฯ มีแนวทางที่จะประชาสัมพันธ์ข้าวไทย ในงานแสดงสินค้านานาชาติให้ครอบคลุมตลาดที่มีศักยภาพ ได้แก่ ออสเตรเลีย จีน เยอรมนี และซาอุดีอาระเบีย และเชื่อมโยงการผลิตและการตลาดผ่านการจัดงาน TRC สัญจร เพื่อถ่ายทอดข้อมูลแนวโน้มตลาดแก่เกษตรกร ช่วยยกระดับการผลิตให้ตรงตามความต้องการของตลาดต่อไป

ด้าน นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) โฆษกกระทรวงพาณิชย์ กล่าวในการแถลงภาวะค้าระหว่างประเทศของไทยในเดือน ก.ค.2568 เมื่อวันที่ 25 ส.ค.ที่ผ่านมา ว่า การส่งออกข้าวในเดือน ก.ค.2568 มีปริมาณ 567,758.4 ตัน ลดลง 6.1% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ซึ่งเป็นการติดลบน้อยลงเมื่อเทียบกับเดือน มิ.ย.2568 ที่ปริมาณส่งออกข้าวไทยหดตัว 30% อย่างไรก็ดี ปี 2568 ถือเป็นปีที่ยากลำบากสำหรับข้าวไทย

“ปีนี้เท่าที่เราดู ข้าว น่าจะเป็นปีที่ลำบากมาก และจริงๆแล้วมันมีสัญญาณมาตั้งแต่เดือน พ.ย. 2567 และ ธ.ค.2567 แล้ว ซึ่งการส่งออกข้าวติดลบมา 2 เดือนแล้ว พอมาปี 2568 อีก 7 เดือน คือ เดือน ม.ค.-ก.ค.2568 ก็หดตัวอีก ทำให้การส่งออกข้าวเราหดตัวมา 9 เดือนติดต่อกัน เฉพาะ 7 เดือนของปี 2568 เราหดตัวในแง่มูลค่ากว่า 30% โดยปัจจัยที่ทำให้หดตัวที่เห็นชัดๆ คือ อุปทานหรือปริมาณผลผลิตข้าวในโลกล้นตลาด ทั้งประเทศคู่ค้าเองก็ลดการนำเข้า

ผลผลิตมากขึ้นทุกประเทศ ทั้งประเทศผู้ผลิต และประเทศที่เป็นทั้งผู้ผลิตและผู้ซื้อ อย่างอินโดนีเซีย ในปี 2568 แทบไม่ได้นำเข้าเลย จากปี 2567 ที่นำเข้าข้าวจากเราถึง 1 ล้านตัน อันนี้เป็นเรื่องของผลผลิต และอินเดียเอง ซึ่งเป็นผู้ส่งออกอันดับหนึ่ง ปีที่แล้วระงับการส่งออกข้าว และตั้งแต่ปลายปีที่แล้วถึงปีนี้ก็กลับมาส่งออกข้าว จึงมีผลค่อนข้างเยอะ และเนื่องจากข้าวเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ที่น่าจะแข่งขันด้านราคาเป็นส่วนใหญ่ ประเทศผู้ผลิตไหนราคาถูก คนก็จะไปซื้อที่ประเทศนั้น ขณะที่เราเอง ผลผลิตต่อไร่เราค่อนข้างต่ำ ต้นทุนเพาะปลูกต่อไร่ค่อนข้างสูง

ฉะนั้น ราคาเขาก็จะแข่งลำบาก ประกอบกับช่วงนี้ค่าเงินบาทก็ค่อนข้างแข็ง จึงขายค่อนข้างยากสำหรับข้าวไทย และส่งผลกระทบไปที่เกษตรกรชาวนา ท่าน รมว.พาณิชย์ ไม่นิ่งนอนใจ ได้สั่งการให้กรมการค้าต่างประเทศ ติดต่อกับประเทศจีนที่เรายังมีสัญญา (จีทูจี) ตามโควตาเหลืออยู่ 2.8 แสนตัน ซึ่งกรมการค้าต่างประเทศ ก็รับไปดำเนินการ ขณะที่กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ก็มีโครงการบุกตลาดใหม่ที่มีศักยภาพ ทั้งทวีปแอฟริกา เอเชียใต้ ละตินอเมริกา และตะวันออกกลาง ซึ่งต้องช่วยกัน และผ่านความยากลำบากไปให้ได้” นายพูนพงษ์ กล่าว

rice 26 08 25 p