‘ภูมิธรรม’ เรียกประชุม ‘ครม.นัดพิเศษ’ 30 ส.ค. ตั้ง ‘รรท.นายกฯ’-วางแนวปฏิบัติ ‘รบ.รักษาการ’

ภูมิธรรม เวชยชัย เรียกประชุมคณะรัฐมนตรีนัดพิเศษ ตั้งรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี – วางแนวปฏิบัติ ‘รัฐบาลรักษาการ’ เปิดแนวการปฏิบัติยุคเศรษฐา นโยบายใหม่มีผลผูกพันครม.ชุดใหม่ ไม่ควรพิจารณา-บริหารราชการแผ่นดินให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศเท่าที่จำเป็น กรณีมีสถานการณ์คุกคามความมั่นคงของชาติ มีอำนาจประกาศภาวะฉุกเฉิน-กฎอัยการศึกได้

สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) รายงานว่า วันที่ 29 สิงหาคม 2568 ภายหลังศาลรัฐธรรมนูญอ่านคำวินิจฉัยและลงมติด้วยเสียงข้างมาก 6 ต่อ 3 ให้น.ส.แพทองธาร ชินวัตร สิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรคหนึ่ง (4) ประกอบมาตรา 160 (5) มีพฤติกรรมอันเป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานจริยธรรมอย่างร้ายแรง กรณีคลิปเสียงสนทนากับสมเด็จ ฮุน เซน ประธานวุฒิสถาแห่งกัมพูชาและอดีตนายกรัฐมนตรี ส่งผลให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) พ้นทั้งคณะ ซึ่งรัฐธรรมนูญ มาตรา 168 กำหนดให้ครม.ที่พ้นจากตำแหน่ง ให้อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่าครม.ที่ตั้งขึ้นใหม่จะเข้ารับหน้าที่ ยกเว้นน.ส.แพทองธารจะอยู่ปฏิบัตินหน้าที่ไม่ได้ เนื่องจากพ้นจากตำแหน่งเพราะขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 160 (4) หรือ (5)

รายงานข่าวระบุว่า ในวันพรุ่งนี้ (30 ส.ค.68) เวลา 10.00 น. นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย จะเป็นประธานการประชุม ครม.นัดพิเศษ ที่ทำเนียบรัฐบาล เพื่อขอมติครม.แต่งตั้งรักษาราชการแทน (รรท.) นายกรัฐมนตรี รวมถึงขอมติเห็นชอบการปฏิบัติหน้าที่ของครม.ภายกรณีศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้ความเป็นรัฐมนตรีของน.ส.แพทองธาร สิ้นสุดลงและครม.พ้นทั้งคณะ

ทั้งนี้ ครม.เคยมีมติเมื่อวันที่ 15 ส.ค.67 เห็นชอบแนวทางการปฏิบัติหน้าที่ของครม.กรณีศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้ความเป็นรัฐมนตรีของนายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามรัฐธรรมนูญมาตรา 170 (4) กรณีแต่งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีไว้แล้ว ดังนี้

1. สถานะของคณะรัฐมนตรีและรัฐมนตรี

• คณะรัฐมนตรีสิ้นสุดลง แต่ต้องอยู่ในตำแหน่งเพื่อปฏิบัติหน้าที่ต่อไป (ไม่เรียกว่า รักษาการ และได้รับเงินเดือนแต่ยังไม่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน)

• คณะรัฐมนตรียังคงมีหน้าที่บริหารราชการแผ่นดินให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศ เท่าที่จำเป็น ทุกประการ กรณีมีสถานการณ์คุกคามความมั่นคงของชาติ ย่อมมีอำนาจหน้าที่ที่จะประกาศมาตรการเพื่อรักษาความมั่นคงของชาติได้ เช่น ประกาศภาวะฉุกเฉินหรือประกาศกฎอัยการศึก เป็นต้น

• การลงชื่อตำแหน่งของรัฐมนตรี ยังคงลงชื่อในตำแหน่งเดิม มิใช่เป็นการรักษาการหรือรักษาการในตำแหน่ง

2. หลักการเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของคณะรัฐมนตรี

• เรื่องที่เป็นนโยบายใหม่ซึ่งมีผลผูกพันคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ ไม่ควรพิจารณา

• เรื่องที่จำเป็น เร่งด่วน หรือ เรื่องที่ต้องให้พิจารณาดำเนินการเป็นเรื่อง ๆ ไป

ทั้งนี้ ข้าราชการการเมืองที่นายกรัฐมนตรีแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการการเมือง พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติมกรรมการผู้ช่วยรัฐมนตรี ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยคณะกรรมการผู้ช่วยรัฐมนตรี พ.ศ. 2546 และที่แก้ไขเพิ่มเติมผู้แทนการค้าไทย ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยผู้แทนการค้าไทย พ.ศ. 2552 และที่แก้ไขเพิ่มเติม และคณะกรรมการที่นายกรัฐมนตรีแต่งตั้ง ตามมาตรา 11 (6) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ต้องพ้นจากตำแหน่งไปด้วย ซึ่งหากจะให้ปฏิบัติหน้าที่ต่อไป ให้ดำเนินการแต่งตั้งตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัดด้วย