ในยุคที่กิจการร้านกาแฟ หรือ “คาเฟ่” สวยๆ ชิคๆ กำลังฮิตสุดๆ ในบ้านเรา เปิดกันเยอะแทบทุกมุมถนน โดยเฉพาะตามเมืองท่องเที่ยวต่างๆ
ปรากฏว่าในเรือนจำความมั่นคงสูงอย่าง “เรือนจำกลางบางขวาง” หรือที่ใครหลายคนเรียกกันติดปากว่า “คุกบางขวาง” นั้น ก็มีร้านกาแฟเท่ๆ กับเขาด้วยเหมือนก้น
ส่วนชื่อร้านจะชิคๆ โดนใจหรือไม่ ต้องตัดสินกันเอง...
เพราะร้านกาแฟและร้านอาหารร้านนี้ ชื่อว่า “Cook&coff @บางขวาง” แต่คำว่า “Cook” เป็นภาษาอังกฤษ ที่แปลว่าประกอบอาหาร เพียงแต่พ้องเสียงกับคำไทยว่า “คุก” ที่แปลว่าสถานที่จองจำเท่านั้น เล่นเอาคนฟังชื่อทีแรก ถึงขั้นสะดุ้งเฮือก เพราะสถานที่ตั้งก็อยู่ในเรือนจำเสียด้วย
“Cook&Coff” ซึ่งมีลูกค้าแน่นร้าน เพราะทำเลดี ตั้งอยู่ริมแมน้ำเจ้าพระยา ที่สำคัญมีอาหารขาย รสชาติอร่อย แถมกาแฟก็กลมกล่อมกำลังดี นั่งชิมนั่งดื่มกันได้ขิลด์ๆ เพลินๆ
ร้าน “Cook&Coff@บางขวาง” จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นสถานที่ฝึกอบรมวิชาชีพด้านอาหารและการบริการให้กับน้องๆ ผู้ต้องราชทัณฑ์ก่อนพ้นโทษ โดยเรือนจำจะคัดเลือกผู้ต้องขังที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนด เช่น เป็นผู้ต้องขังชั้นดีขึ้นไป เหลือกำหนดโทษไม่เกิน 3 ปี 6 เดือน ซึ่งบางคนอาจมีพื้นฐานด้านอาหารหรือบริการมาก่อน หรือเคยประกอบอาชีพขายอาหารตามสั่ง เปิดร้านขายข้าวแกง หรือร้านขายก๋วยเตี๋ยว รวมถึงบางคนอาจจะมีความต้องการฝึกวิชาชีพด้านนี้เพื่อไปประกอบอาชีพภายหลังพ้นโทษ ก็มีสิทธิ์ได้รับเลือกเข้ามาทำงานก่อนก้าวพ้นกำแพง
ผู้บัญชาการเรือนจำกลางขวาง เล่าให้ฟังว่า ประโยชน์ของการฝึกวิชาชีพที่ร้าน Cook&Coff นอกจากทักษะที่เพิ่มขึ้นจากการเรียนรู้ที่เจ้าหน้าที่ทุกส่วนงานนำมามอบให้แล้ว ยังได้รับความอนุเคราะห์จาก “เชฟจิตอาสา” อีกหลายๆ คน ที่มาช่วยอบรมและบอกเคล็ดลับ กระทั่งร้านสามารถขยายบริการต่อยอด จากอาหารเพียงไม่กี่อย่าง เป็นเมนูที่หลากหลาย
ที่สำคัญ ผู้ต้องราชทัณฑ์ที่ได้ไปฝึกงาน ยังได้รับเงินปันผลจากกำไรของการจำหน่าย ร้อยละ 50-70 เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในระหว่างต้องโทษ รวมทั้งเป็นเงินออมเพื่อเป็นทุนประกอบอาชีพภายหลังพ้นโทษ หรือส่งกลับไปยังครอบครัว เพื่อช่วยเป็นค่าใช้จ่ายให้กับทางบ้าน และคนที่อยู่ข้างหลังได้เช่นกัน
สำหรับเมนูซิกเนเจอร์ของร้าน ได้แก่ กล้วยแขกทอด แป้งบาง กล้วยนิ่มกำลังดี โดยกล้วยที่นำมาใช้ทอด ก็นำมาจากผลผลิตโครงการ โคก หนอง นา ของเรือนจำ, ทอดมันโบราณหน่อกะลา ซึ่งจัดว่าเป็นของดีเมืองนนทบุรี และได้รับรางวัลรสชาติที่หายไป ในกลุ่มของดี 76 จังหวัดด้วย
นอกจากนั้นยังมี “ข้าวหมกฮาลาล” สำหรับญาติผู้ต้องขังมุสลิม, ขนมจีนน้ำยาปู และเมนูแปลกอย่าง “ข้าวซูชิคลุกกะปิ” มีเครื่องดื่ม ชา กาแฟ เบเกอรี่ และผลิตภัณฑ์ฝีมือผู้ต้องขังไว้คอยบริการอย่างครบครัน
โดยเฉพาะ “หอมจันทร์” ซึ่งเป็นการผสมน้ำผึ้ง น้ำมะลิ และโซดา ออกมาเป็นเครื่องดื่มเย็นๆ อย่างลงตัว และ “เปรี้ยวแดน 5” ซึ่งเป็นน้ำพันซ์ กับ “ดาร์คแดน 10” เมนูกาแฟท็อปด้วยชอคโกแลต เนื่องจากแดน 10 เป็นแดนวินัย ผู้ต้องขังจึงสื่อถึงความขมแบบเข้มข้น
ร้าน Cook&Coff@บางขวาง เปิดรับลูกค้าทั้งที่มาเยี่ยมญาติ เยี่ยมผู้ต้องราชทัณฑ์ และประชาชนทั่วไป โดยเปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 07.30 - 17.00 น. สามารถมานั่งชมวิวรับลมริมแม่น้ำเจ้าพระยาได้อย่างสบายใจ
อีกด้านหนึ่ง เรือนจำกลางบางขวางยังมีกิจกรรมในแง่ของการเป็น “ผู้ให้” ชื่อโครงการ “สปิริตแห่งโอกาสและการส่งต่อ” จัดเป็นประจำทุกเดือน โดยทางร้าน Cook&Coff มอบให้เจ้าหน้าที่ และน้องๆ ผู้ต้องราชทัณฑ์ที่ผ่านการฝึกวิชาชีพมาจนเชี่ยวชาญแล้ว เปิดอบรมวิชาชีพอาหาร เครื่องดื่ม และขนมหวาน เช่น ขนมถ้วย กล้วยทอด ให้กับผู้ที่สนใจ ปรากฏว่ามีผู้เข้าร่วมไม่น้อยกว่าคอร์สละ 30 คน โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
“ขอเชิญชวนร่วมให้โอกาสแก่คนหลังกำแพง เพื่อมีคนดีในสังคมเพิ่มอีกหนึ่งคน” ผู้บัญชาการเรือนจำ ระบุ
เมื่ออิ่มท้องแล้วยังสามารถไปเยี่ยมชม “ร้านหับเผย” ภายในกรมราชทัณฑ์ ซึ่งอยู่ใกล้ๆ กับเรือนจำบางขวาง โดยร้านหับเผย เป็นสถานที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์ฝีมือผู้ต้องขังด้วย