การเดินหน้าแก้ปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ของรัฐบาลนายอนุทิน ชาญวีรกูล เริ่มตั้งแต่ที่ประชุมสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) ได้เห็นชอบในการแต่งตั้ง พล.อ.สมศักดิ์ รุ่งสิตา อดีตเลขา สมช. ให้มาเป็น หัวหน้าคณะพูดคุยสันติสุขคนใหม่ เพื่อเดินหน้าโต๊ะเจรจาสันติภาพหลังจากที่ว่างมานานกว่า 1 ปี
วันที่ 10 ต.ค.68 นายฉัตรชัย บางชวด เลขาธิการ สมช.ได้เปิดเผยว่า ที่ประชุม สมช. มีแนวคิดที่จะจัดตั้ง “คณะผู้แทนพิเศษของรัฐบาล” ขึ้นมาเพื่อเป็นกลไกที่จะเชื่อมการทำงานระหว่างฝ่ายนโยบายกับฝ่ายปฏิบัติในพื้นที่ ให้มีความสอดคล้องกัน โดยขณะนี้ยังไม่มีการเคาะรายชื่อ แต่ก็อยู่ระหว่างการคัดเลือก
แนวคิดการตั้ง “คณะผู้แทนพิเศษรัฐบาล” กลับมาอีกครั้ง ทำให้เหมือนวนกลับมาจุดเดิม เพราะในอดีตเคยมีคณะผู้แทนพิเศษ หรือที่เรียกันติดปากว่า “คปต.ส่วนหน้า” มาแล้วหลายคณะ แต่ก็ไม่ได้เกิดความสำเร็จในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้แต่อย่างใด
@@ กำเนิดคณะผู้แทนพิเศษ
ผู้แทนพิเศษของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นนวัตกรรม “องค์กรดับไฟใต้” ที่ตั้งขึ้นในรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หลังเข้าควบคุมอำนาจการปกครองในนามของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ หรือ คสช.เมื่อปี 57 และตั้งรัฐบาลขึ้นมาบริหารประเทศ
โดยโครงการ “ผู้แทนพิเศษ” เกิดขึ้นโดยคำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 27/2559 เรื่องการปรับปรุงการบริหารเพื่อแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ลงวันที่ 14 ก.ย.59 เปิดช่องให้นายกรัฐมนตรีแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิและมีประสบการณ์ในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นผู้แทนพิเศษของรัฐบาลได้
ผู้แทนพิเศษรัฐบาล มีหน้าที่ประสานงานระหว่างคณะรัฐมนตรีและราชการส่วนกลางกับหน่วยงานในพื้นที่ ประสานงานกับรัฐมนตรีที่นายกรัฐมนตรีมอบหมายให้กำกับและติดตามการปฏิบัติราชการในเขตตรวจราชการจังหวัดชายแดนภาคใต้ และประสานงานกับ คปต. หรือคณะกรรมการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้, กอ.รมน. หรือกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร, ศอ.บต. หรือศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้, จังหวัด ส่วนราชการ และภาคส่วนต่างๆ ในการเชื่อมโยงงานให้เกิดการบูรณาการ และปรับปรุงประสิทธิภาพในการปฏิบัติและการพัฒนา ตลอดจนให้คำแนะนำแก่เจ้าหน้าที่ในพื้นที่ โดยไม่ขัดต่อกฎหมาย แต่ไม่มีอำนาจวินิจฉัยสั่งการ
โดยหน้าที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ ให้รายงานปัญหา อุปสรรค ตลอดจนเสนอแนวทางการป้องกันหรือแก้ปัญหาต่อนายกรัฐมนตรีเป็นระยะๆ
ผู้แทนพิเศษของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ชุดแรก ตั้งขึ้นโดยคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรี ที่ 229/2559 ลงวันที่ 6 ต.ค.59 มี พล.อ.อุดมเดช สีตบุตร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมในขณะนั้น เป็นหัวหน้า และมี พล.อ.สุรเชษฐ์ ชัยวงศ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการในขณะนั้น เป็นรองหัวหน้า
และมีผู้แทนพิเศษอีก 11 คน รวมเป็น 13 คน ประกอบด้วย
1.พล.อ.จำลอง คุณสงค์
2.พล.อ.ปราการ ชลยุทธ
3.พล.อ.มณี จันทร์ทิพย์
4.พล.อ.สกล ชื่นตระกูล
5.พล.อ.อักษรา เกิดผล
6.พล.อ.อุดมชัย ธรรมสาโรรัชต์
7.พล.อ.วิวรรธน์ ปฐมภาคย์
8.พล.ต.ท.ไพฑูรย์ ชูชัยยะ
9.นายพรชาต บุนนาค
10.นายจำนัล เหมือนดำ
11.นายภาณุ อุทัยรัตน์
ผู้แทนพิเศษทั้ง 11 คนส่วนใหญ่เป็นอดีตนายทหารระดับสูงของแม่ทัพภาคที่ 4 ทั้งแม่ทัพ รองแม่ทัพ, อดีตผู้บัญชาการศูนย์ปฏิบัติการตำรวจจังหวัดชายแดนภาคใต้ และอดีตเลขาธิการ ศอ.บต.
ต่อมาวันที่ 14 ธ.ค.60 มีการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบของผู้แทนพิเศษ โดยให้ พล.อ.อุดมเดช พ้นจากหัวหน้าผู้แทนพิเศษ และให้ พล.อ.สุรเชษฐ์ เป็นหัวหน้าผู้แทนพิเศษแทน และเติม พล.อ.ชัยชาญ ช้างมงคล เข้ามาเป็นรองหัวหน้าผู้แทนพิเศษ
โดยการปรับเปลี่ยนในครั้งนั้น มาจากการปรับคณะรัฐมนตรี ที่ให้ พล.อ.อุดมเดช พ้นจากตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม และตั้ง พล.อ.ชัยชาญ เข้าไปดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมแทน
ต่อมาช่วงปลายปี 61 มีการเปลี่ยนแปลงตัวบุคคลในคณะผู้แทนพิเศษอีก 1 ครั้ง คือมีการแต่งตั้ง นายฉัตรพงศ์ ฉัตราคม อดีตผู้อำนวยการสำนักข่าวกรองแห่งชาติ เข้าไปทำหน้าที่ผู้แทนพิเศษ แทน นายพรชาต บุนนาค ที่ป่วยและเสียชีวิต
@@ ผู้แทนพิเศษรัฐบาลชุดที่ 2
ในวันที่ 16 ก.ย.62 มีการแต่งตั้งผู้แทนพิเศษชุดใหม่ เพราะมีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาล หลังการเลือกตั้งเมื่อเดือน มี.ค.62 โดยผู้แทนพิเศษชุดนี้มีเพียง 7 คน มี พล.อ.ชัยชาญ เป็นหัวหน้า มี พล.อ.จำลอง คุณสงค์ อดีตรองแม่ทัพภาคที่ 4 เป็นรองหัวหน้า และมี พล.อ.ปราการ ชลยุทธ, พล.อ.วิวรรธน์ ปฐมภาคย์, พล.อ.มณี จันทร์ทิพย์, นายฉัตรพงศ์ ฉัตราคม และนายจำนัล เหมือนดำ เป็นผู้แทนพิเศษ
วันที่ 15 ม.ค.63 มีคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องเพิ่มเติมองค์ประกอบผู้แทนพิเศษ อีก 2 คน คือ พล.อ.วัลลภ รักเสนาะ และ พล.อ.สุทัศน์ กาญจนานนท์กุล
โดย พล.อ.วัลลภ เป็นอดีตเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ และได้รับแต่งตั้งเป็นหัวหน้าคณะพูดคุยเพื่อสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ ขณะที่ พล.อ.สุทัศน์ เป็นอดีตที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เข้ามาเป็นผู้แทนพิเศษด้านการพัฒนาการศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้
สำหรับคณะผู้แทนพิเศษชุดนี้ทำงานต่อเนื่องมาจนถึงสิ้นปีงบประมาณ 2564 และได้ยุติบทบาทลง เพื่อปรับโครงสร้างคณะผู้แทนพิเศษใหม่ ซึ่งในขณะนั้นมีข่าวหลายกระแสว่าอาจจะลดขนาดลง หรือจบภารกิจไปเลย
@@ คณะผู้แทนพิเศษของรัฐบาล ชุดที่ 3
วันที่ 29 ก.ย.64 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้ลงนามคำสั่งนายกรัฐมนตรีที่ 19/2564 เรื่องการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ หมวด 1 กำหนดให้นายกรัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี แต่งตั้งคณะกรรมการผู้แทนพิเศษของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (คผบ.จชต.) ได้
ประกอบด้วย ประธาน 1 คน และคณะกรรมการ 5 คน เว้นแต่จำเป็นอาจแต่งตั้งเพิ่มได้แต่ละด้าน ประกอบด้วย 1.ด้านความมั่นคง 2.ด้านการต่างประเทศ 3.ด้านการศึกษา 4.ด้านเศรษฐกิจ และ 5.ด้านสังคมพหุวัฒนธรรม มีวาระการดำรงตำแหน่ง 3 ปี เว้นแต่นายกรัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรีเห็นสมควรเป็นอย่างอื่น
ต่อมาวันที่ 12 พ.ย.64 นายกรัฐมนตรีได้เห็นชอบให้ พล.อ.ชัยชาญ ช้างมงคล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม เป็นประธานกรรมการผู้แทนพิเศษฯ โดยให้ทางสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) และสำนักเลขานุการคณะกรรมการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สล.คปต.) เร่งดำเนินการเสนอรายชื่อคณะกรรมการผู้แทนพิเศษของรัฐบาลฯ
จนวันที่ 28 ธ.ค.64 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบตามที่สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ(สมช.) เสนอแต่งตั้งคณะกรรมการผู้แทนพิเศษของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ รวม 6 คน ประกอบด้วย
1. พล.อ.ชัยชาญ ช้างมงคล ประธานกรรมการ
2. พล.อ.พรศักดิ์ พูลสวัสดิ์ กรรมการ (ด้านความมั่นคง)
3. นายปณิธาน วัฒนายากร กรรมการ (ด้านการต่างประเทศ)
4. นายการุณ สกุลประดิษฐ์ กรรมการ (ด้านการศึกษา)
5. นายเชื่อง ชาตอริยะกุล กรรมการ (ด้านเศรษฐกิจ)
6. นายดลเดช พัฒนรัฐ กรรมการ (ด้านสังคมพหุวัฒนธรรม)
ต่อมาวันที่ 24 ม.ค.65 ครม.มีมติเห็นชอบแต่งตั้ง นางสาวรัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นกรรมการผู้แทนพิเศษฯ เพิ่มขึ้นอีก 1 คน ทำให้คณะกรรมการผู้แทนพิเศษของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้มีทั้งหมด 7 คน
โดยให้รับผิดชอบด้านประสานการมีส่วนร่วม เพื่อจะมีส่วนช่วยสนับสนุนในการประสานความร่วมมือกับทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขับเคลื่อนบทบาทสตรีในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้
โดยคณะกรรมการผู้แทนพิเศษของรัฐบาลฯ สิ้นสุดการทำหน้าที่ หลังมีการเลือกตั้งและมีรัฐบาลใหม่ ซึ่งนำโดยพรรคเพื่อไทย ที่มีนายเศรษฐา ทวีสิน เป็นนายกรัฐมนตรี ต่อเนื่องมาจนถึงนางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ก็ไม่ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการผู้แทนพิเศษของรัฐบาลชุดใหม่ขึ้นมาแต่อย่างใด
ขณะที่ปัญหาไฟใต้ก็ยังคงร้อนระอุ...ไม่ต่างจากเดิม!
