"...ครูโสภณ ซึ่งเป็นนักการเมืองที่เติบโตจากวิชาชีพครู มักเรียกตนเองว่า ครูบ้านนอก กล่าวด้วยน้ำเสียงจริงใจ พูดโดยไม่จำเป็นต้องใช้สื่อใด นอกจากตัวตนและหัวใจ คำพูดในที่ประชุมเรียบง่าย เข้าใจง่าย และตรงไปตรงมา สะท้อนถึงแนวคิดการทำงานที่ตั้งอยู่บนความจริงใจและความมุ่งมั่น..."
นายโสภณ ซารัมย์ รองนายกรัฐมนตรีผู้กำกับดูแลกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ในฐานะประธานกรรมการ สสส. ได้กล่าวในการประชุมมอบนโยบายการทำงาน ในวันที่ 20 ตุลาคม 2568 เน้นแนวทางการทำงานที่ “มาจากใจ” เพื่อสร้างแรงบันดาลใจแก่ทุกภาคส่วน โดยได้มอบแนวคิด เพื่อขับเคลื่อนภารกิจของ สสส. และภาคีเครือข่ายให้ก้าวต่อไปอย่างมีพลัง
ในโอกาสที่ได้รับฟัง และเห็นว่าเป็นแนวคิดที่เป็นประโยชน์ สามารถประมวลเป็นแนวคิดที่สำคัญ 5 ประการ สื่อสารต่อสังคมเพื่อการเรียนรู้และภาคส่วนที่เกี่ยวข้องสามารถนำไปใช้ขับเคลื่อนภารกิจสร้างเสริมสุขภาพ ดังนี้
1. ปรับวิธีคิด ทุกภาคส่วนต่อยอดปิรามิด เริ่มจากฐาน
ทุกภาคส่วนต้องปรับเปลี่ยนวิธีคิด ภาคราชการต้องเปลี่ยนวิธีคิด ไม่ควรอ้างระเบียบเป็นข้อจำกัดในการทำงาน หากระเบียบเป็นอุปสรรคต่อประโยชน์ของประชาชน ต้องปรับแก้ ไม่นำมาใช้อ้างเพื่อหยุดการพัฒนา
ภาคการเมืองควรมุ่งสร้าง “ฐานของปิรามิด” ให้มั่นคง เพื่อให้ยอดปิรามิดเติบโต แม้การเมืองจะเปลี่ยนแปลงไป แต่สิ่งที่ยั่งยืนคือการสร้างรากฐานที่ต่อยอดอนาคตได้
ส่วนภาคประชาชน ต้องไม่เป็นเพียงผู้รับประโยชน์ แต่ต้องเป็นทั้ง “แนวร่วม” และ “เจ้าภาพ” ในการพัฒนาสังคมร่วมกัน ทั้งสามภาคส่วนจึงต้องทำงานร่วมกัน ปรับเปลี่ยนวิธีคิด ในการนี้ น่าจะหมายถึง การสร้างฐานปิรามิดการสร้างเสริมสุขภาพให้เข้มแข็งสู่ยอดปิรามิดที่มีสังคมสุขภาวะเป็นเป้าหมาย
2. เน้นป้องกันก่อนรักษา และ ระบบสุขภาพปฐมภูมิที่เข้มแข็ง
สุขภาพเกิดจากทั้งร่างกายและพฤติกรรม ร่างกายควบคุมยากต้องเสื่อมไปตามธรรมชาติ แต่พฤติกรรมสามารถกำหนดได้ เช่น การกิน การออกกำลังกาย หรือการใช้รถใช้ถนนอย่างปลอดภัย การปรับพฤติกรรมให้เหมาะสมจึงมีบทบาทสำคัญ ปัจจุบัน มีเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ก้าวหน้าทันสมัย อาจทำให้ยืดอายุ หรือ “ซื้อความตายได้” แต่ต้องแลกด้วยต้นทุนสูง และ อาจจะทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำระหว่างเมืองกับชนบท เทคโนโลยีอาจซื้อความตายได้ แต่ก็อาจก่อให้เกิดเหลื่อมล้ำ ไม่สามารถกระจายทั่วถึง ดังนั้น สสส. ต้องเน้น “การป้องกันก่อนรักษา” และ ต้องสร้างระบบสุขภาพปฐมภูมิที่เข้มแข็ง เพื่อให้ครอบคลุมประชาชนทุกกลุ่มในสังคม
3. จัดลำดับความสำคัญมุ่งเป้า สร้างแรงบันดาลใจให้เกิดผล
ภารกิจของ สสส. ครอบคลุมหลากหลาย ทั้งเรื่องบุหรี่ เหล้า อุบัติเหตุ ความเหลื่อมล้ำ ทักษะสุขภาพบุคคล และ สุขภาวะชุมชน เป็นต้น ในการทำงาน สิ่งสำคัญคือ “การจัดลำดับความสำคัญ” หากทำทุกอย่างพร้อมกัน งบประมาณจะไม่พอและกำลังคนจะไม่ถึง อาจไม่เกิดผล การจัดลำดับจึงสำคัญมาก ที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ สิ่งที่ทำให้เกิดความสำเร็จไม่ใช่งบประมาณเท่านั้น แต่คือ “แรงบันดาลใจ” ที่ขับเคลื่อนให้ทุกคนร่วมมือกันอย่างมีเป้าหมายและได้ผลสำเร็จจริง
4. เด็กต้องการความรัก ไม่ใช่วัตถุหรือคำสอน
เด็กในสังคมปัจจุบันเผชิญปัญหาหลากหลาย ครอบครัวและสังคมต้องร่วมกันมอบ “ความรัก” มากกว่าการให้เพียงวัตถุหรือคำสอน เมื่อเด็กได้รับความรักและการดูแลอย่างจริงใจ เขาจะเติบโตอย่างมั่นคงและไม่หลงทางในชีวิต สิ่งที่เด็กขาดคือความรัก การโอบกอด สิ่งที่เด็กต้องการจึงไม่ใช่วัตถุ หรือ คำสอน จึงต้องให้สิ่งที่ขาด เด็กต้องการความรักจากครอบครัวและสังคม การโอบกอดในฐานะครูทำให้เด็กเกิดความรักความอบอุ่นและมั่นใจในการใช้ชีวิตในสังคม
5. ความรัก ทำให้ได้คนคืนมา
ครูโสภณได้เล่าประสบการณ์ในปี 2521 เมื่อครั้งยังเป็นครู ท่านเคยให้ยาฆ่าเหากับเด็ก พร้อมทั้งการให้ความรัก และสอนเด็กให้เข้าใจว่าการเดินทางที่ผิดเกิดจาก “การขาดความรัก” ตัวอย่าง การทำงานที่เทศบาลภูแล จังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งจัดตั้งโรงเรียนเพื่อฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดและส่งเสริมให้หญิงตั้งครรภ์ดูแลลูกด้วยความรัก พบว่า เด็กกว่า 1,600 คนกลับมามีชีวิตปกติ หนึ่งในนั้นต่อมาได้สมัครเป็นทหาร และใน 6 เดือน เขาได้ส่งเงินเดือนแรกกลับไปให้แม่ทันที เป็นภาพแห่งพลังของความรักที่แท้จริง พลังแห่งความรักที่ทำให้ได้คนที่อาจเดินทางผิดคืนกลับมา
ครูโสภณกล่าวทิ้งท้ายว่า
“หากการเมือง ราชการ และประชาชน เดินไปอย่างสมดุล จะเกิดประโยชน์ต่อประชาชนอย่างมหาศาล”
นโยบาย หรือ แนวคิด ที่มอบให้จึงไม่เพียงแต่เป็นแนวทางการทำงานของ สสส. เท่านั้น แต่ยังเป็นบทเรียนชีวิต ที่สอนให้เรารู้ว่า “ความรักและแรงบันดาลใจ” คือพลังสำคัญในการเปลี่ยนแปลงสังคมให้ดีขึ้นอย่างแท้จริง.
บทความโดย :
วิทยา กุลสมบูรณ์
ผู้ทรงคุณวุฒิ ด้านการสร้างเสริมสุขภาพ กรรมการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
บทความนี้เป็นความเห็นส่วนบุคคล ไม่ผูกพันธ์องค์กร สสส.
21 ตุลาคม 2568
Isranews Agency | สำนักข่าวอิศรา 