ยกฟ้อง! อดีตนายกเทศฯวังวิเศษ-พวก คดีซื้อรถขยะ พบจำเลยรับเงินเอกชนแต่เอาผิดไม่ได้

เผยคำพิพากษาคดีกล่าวหา 'สมศักดิ์ มากนคร' อดีตนายกเทศมนตรีตำบลวังวิเศษ ตรัง-พวก ทุจริตจัดซื้อรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายเอื้อปย.ป.ป.ช.ฟ้องเอง ล่าสุด ศาลอาญาคดีทุจริตประพฤติมิชอบภาค 9 สั่งยกฟ้อง ชี้พฤติการณ์ไม่ได้มีการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะทำให้ผู้ขายเสียเปรียบ กรรมการบ.ร่วมประกวดราคา แม้เป็นเครือญาติอยู่บ้าง แต่บริหารจัดการไม่เกี่ยวข้อง พบเส้นทางการเอกชนเข้าบัญชีจำเลย แต่ไม่ได้ฟ้องมาเอาผิดไม่ได้

สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) รายงานว่า เมื่อเร็ว ๆ นี้ ศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบภาค 9 มีคำพิพากษายกฟ้อง นายสมศักดิ์ มากนคร เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีตำบลวังวิเศษ อำเภอวังวิเศษ จังหวัดตรัง กับพวก ในคดีกล่าวหาทุจริตจัดซื้อรถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย เอื้อประโยชน์เอกชนให้ได้รับงานที่สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เป็นโจทก์ฟ้องคดีเอง 

โดยศาลอาญาคดีทุจริตฯ พิเคราะห์พยานเอกสารหลักฐาน เห็นว่า พฤติการณ์นายสมศักดิ์ มากนคร จำเลยที่ 1 และ นายจิรายุสหรือจเร ไกรเทพ  เจ้าพนักงานสาธารณสุขชุมชน และรักษาราชการแทนผู้อำนวยการกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม จำเลยที่ 2  ที่รับผิดชอบการกำหนดทีโออาร์ ประกวดราคา ไม่ได้เป็นการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะจนเป็นเหตุให้ผู้ขายรายอื่นเสียเปรียบโดยไม่เป็นธรรม 

ส่วนกรรมการผู้มีอำนาจของบริษัทที่ร่วมประกวดราคา แม้จะมีความสัมพันธ์ทางเครือญาติอยู่บ้าง แต่การบริหารการจัดการต่าง ๆ ตลอดจน รายรับรายจ่ายของบริษัทก็แยกต่างหากจากกันโดยไม่มีความเกี่ยวข้องกัน

ขณะที่จากการตรวจสอบเส้นทางการเงินแม้ข้อเท็จจริงจะรับฟังได้ว่า นายจิรายุสหรือจเร ไกรเทพ จำเลยที่ 2 รับเงินจากเอกชนที่เป็นผู้ที่เสนอราคาต่ำสุด แต่ ป.ป.ช.ไม่ได้ฟ้องเอกผิดสำหรับการกระทำดังกล่าวจึงไม่อาจลงโทษในข้อหาที่โจทก์มิได้ฟ้องได้  

สำนักข่าวอิศรา รายงานว่า คดีนี้ มีจำเลย 10 ราย ได้แก่ นายสมศักดิ์ มากนคร จำเลยที่ 1 , นายจิรายุสหรือจเร ไกรเทพ จำเลยที่  2 , นางสาวทองโปรย นาคศรีพรหม จำเลยที่ 3 นายไกรศร จงวัฒนะคงคา จำเลยที่ 4 , นายชัยวัฒน์ ชัยสวัสดิถานนท์ จำเลยที่ 5 , นางสาวสุรีย์รัตน์ ชัยสวัสดิถานนท์ จำเลยที่  6 , นางสาวสรชา ถิ่นสันติสุข จำเลยที่ 7 , บริษัทอีคอน เอ็นจิเนียร์ พลัส จำกัด หรือบริษัทแกรนด์ทรัค แอนด์แมชซีนเนอรี่ จำกัด จำเลยที่ 8 , บริษัทฤทธิกร วิศวกรรม จำกัด จำเลยที่ 9 , บริษัทเอส.พี.พี.ออโต้โมบิล จำกัด จำเลยที่ 10 

@ วินิจฉัยข้อกล่าวหา ราคาที่สูงเกินจริง - ช่วยเหลือเอกชน

โดยคดีมีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยว่า จำเลยที่ 1 และที่ 2 ร่วมกันทุจริตทำการออกแบบ กำหนดราคา กำหนดเงื่อนไขหรือกำหนด ผลประโยชน์ตอบแทน โดยทำการกำหนดรายละเอียดคุณลักษณะและราคาของรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายตามฟ้อง สำหรับใช้เป็นมาตรฐานในการเสนอราคาที่สูงเกินความเป็นจริง โดยมุ่งหมายมิให้ มีการแข่งขันในการเสนอราคาซื้อรถดังกล่าวอย่างเป็นธรรม หรือเพื่อช่วยเหลือให้ผู้เสนอราคารายใด ได้มีสิทธิทำสัญญากับเทศบาลตำบลวังวิเศษโดยไม่เป็นธรรม หรือกีดกันผู้เสนอราคารายใดมิให้มีโอกาส เข้าแข่งขัน ในการเสนอราคาอย่างเป็นธรรมอันเป็นการกระทำผิดตามฟ้องหรือไม่

พนักงานไต่สวนระดับกลาง สำนักงาน ป.ป.ช. ภาค 9 เป็นพยานเบิกความว่า จำเลยที่ 1 ได้สั่งการให้จำเลยที่ 2 จัดทำบันทึกเสนอจำเลยที่ 1 เพื่อขออนุมัติจ่ายเงินขาดสะสมเพื่อให้มีการจัดซื้อรถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย ต่อมาวันที่ 27 ตุลาคม 2556 จำเลยที่ 2 จัดทำบันทึกกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม ขออนุมัติให้จัดซื้อรถบรรทุกขยะมูลฝอยแบบอัดท้าย หกล้อ และนำเสนอโครงการบรรจุเข้าแผนพัฒนาเทศบาล 3 ปี พ.ศ. 2557 ถึง พ.ศ. 2559

จากนั้น จำเลยที่ 1 ได้ลงนามคำสั่งเทศบาล ตำบลวังวิเศษ ที่ 004/2557 ลงวันที่ 6 มกราคม 2557 มอบหมายให้จำเลยที่ 2 มีหน้าที่ทำการสืบหาคุณลักษณะและราคารถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย ซึ่งตามคำสั่งดังกล่าวกำหนดให้จำเลยที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่ให้เป็นไปตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ถึงฉบับที่ 9 พ.ศ. 2553 โดยเคร่งครัด

เห็นว่า จำเลยที่ 2 ซึ่งได้รับแต่งตั้งให้มีหน้าที่ทำการสืบหาคุณลักษณะของรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายและราคา อีกทั้งมีหน้าที่ต้องปฏิบัติตามระเบียบและหนังสือสั่งการและหนังสือเวียนของทางราชการโดยถูกต้องและครบถ้วน

การที่โจทก์ฟ้องโดยกล่าวหาจำเลยที่ 2 โดยอ้างว่าจำเลยที่ 2 ไม่ทำการสืบหาคุณลักษณะของรถบรรทุกแบบอัดท้ายและราคา เช่น มีหนังสือสอบถามไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถินหรือทำการสืบค้น ราคาและคุณลักษณะจากผู้จำหน่ายรายอื่นอย่างกว้างขวาง ทั้งนี้ เพื่อให้ทราบราคาที่แท้จริงและเพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณของรัฐและรักษาประโยชน์ของทางราชการ และยังกล่าวหาจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นผู้มีอำนาจในการอนุมัติ คุณลักษณะและราคามีหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติตามอำนาจหน้าที่ให้เป็นไปตามระเบียบและหนังสือสั่งการและหนังสือเวียนดังกล่าวด้วยเช่นกัน แต่จำเลยทั้งสองหาได้ดำเนินการแต่อย่างใดไม่

เมื่อพิจารณาในการดำเนินการสืบค้นคุณลักษณะและราคาของจำเลยที่ 2 เห็นได้ว่าจำเลยที่ 2 ได้สอบถามเบื้องต้นจากบริษัทผู้ขายรถทั้ง 3 แห่ง คือ บริษัทจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 ซึ่งขณะนั้นยังอยู่ในช่วงสืบค้นคุณลักษณะและราคา การเสนอราคารถยนต์บรรทุกขยะแบบอัดท้ายของจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 มายังเทศบาลตำบลวังวิเศษจึงมิใช่เรื่องที่ผิดปกติแต่อย่างใด จึงเป็นเหตุผลที่ว่าเพราะเหตุใด จำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 จึงมีการยื่นหนังสือเสนอราคารถบรรทุกขยะมูลฝอยแบบอัดท้ายขนาดความจุไม่น้อยกว่า 12 ลูกบาศก์เมตร มายังเทศบาลตำบลวังวิเศษ

@ เสนอราคาเปิดเผยเป็นลายลักษณ์อักษรมิได้ปกปิด

นอกจากนี้ ข้อเท็จจริงยังปรากฏว่าจำเลยที่ 2 ได้สืบหาคุณลักษณะและราคาจากเว็บไซต์ต่าง ๆ ด้วย แม้ว่าจำเลยที่ 2 จะมิได้มีหนังสือสอบถามไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นก็ตาม การกระทำดังกล่าวของจำเลยที่ 2 ถือได้ว่าได้ทำการสืบหาคุณลักษณะและราคาอย่างกว้างขวางแล้ว  หลังจากนั้นจำเลยที่ 2 ได้ทำรายงานการสืบหารายละเอียดคุณลักษณะและราคารถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย ลงวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2557  เสนอไปยังจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นนายกเทศมนตรีตำบลวังวิเศษในขณะนั้น ซึ่งเห็นได้ว่า การเสนอราคาดังกล่าวของจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 เป็นการกระทำโดยเปิดเผยเป็นลายลักษณ์อักษรมิได้มีการปกปิดเพื่อเสนอไปยังจำเลยที่ 2 ซึ่งเป็นผู้ได้รับมอบหมายให้ทำการสืบหารายละเอียดคุณลักษณะและราคารถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย อันเป็นการผิดวิสัยของผู้ที่ประสงค์จะให้จำเลยที่ 1 และที่ 2 ได้กระทำไปด้วยเจตนามุ่งหมายมิให้มีการแข่งขันในการเสนอราคาอย่างเป็นธรรม เพื่อช่วยเหลือให้จำเลยที่ 8 ได้สิทธิเข้าทำสัญญากับเทศบาลตำบลวังวิเศษ

นอกจากนั้น ในการสืบหาคุณลักษณะและราคาของรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายดังกล่าว การที่จำเลยที่ 2 ได้สืบค้นคุณลักษณะและราคารถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายจากเว็บไซต์ต่าง ๆ ก่อนที่จะเสนอไปยังจำเลยที่ 1 เพื่อทำเรื่องขอเสนอญัตติเพื่อให้สภาเทศบาลพิจารณาให้ความเห็นชอบในการจ่ายเงินสะสมของเทศบาลตำบลวังวิเศษ ประจำปี พ.ศ. 2557 เพื่อจัดซื้อครุภัณฑ์ยานพาหนะและขนส่ง ประเภทรถบรรทุกขยะ ขนาดความจุไม่น้อยกว่า 12 ลูกบาศก์เมตร จำนวน 1 คัน โดยกำหนดงบประมาณ 3,000,000 บาท

@ เหตุผลที่กำหนดราคาสูง

กรณีดังกล่าวจะถือว่ามีการกำหนดรายละเอียดคุณลักษณะและราคาสูงเกินความเป็นจริงหรือไม่ เห็นว่า กรณีนี้จำต้องแยกพิจารณาความผิดตามฟ้องกับพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 เมื่อพิจารณาตามคำฟ้องเห็นว่าการกำหนดมาตรฐานในการเสนอราคารถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายขนาดความจุไม่น้อยกว่า 12 ลูกบาศก์เมตร ในราคา 3,000,000 บาท

นอกจากจำเลยที่ 2 จะพิจารณาจากการสืบค้นราคาจากการเสนอราคาของจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 แล้ว จำเลยที่ 2 ยังสืบราคาจากเว็บไซต์ต่าง ๆ ซึ่งพบว่ารถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายซึ่งมีคุณลักษณะใกล้เคียงกับรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายของเทศบาลตำบลวังวิเศษมีราคาไม่น้อยกว่า 3,000,000 บาท

เมื่อพิจารณาประกอบกับการกำหนดมาตรฐาน มอก.9001 และ มอก.14001 ที่สูงขึ้น แม้การกำหนดมาตรฐาน มอก.14001 ซึ่งเป็นมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมของโรงงานที่ผลิตจะไม่จำเป็นที่จะต้องนำมากำหนดในคุณลักษณะของรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายก็ตาม แต่เมื่อจำเลยที่ 2 นำมากำหนดเพิ่มเติมในคุณลักษณะของรถยนต์บรรทุกขยะที่เทศบาลตำบลวังวิเศษจะจัดซื้อย่อมทำให้คุณภาพและราคาต้องสูงขึ้นตามไปด้วย

ดังนั้น การกำหนดคุณลักษณะและราคาของรถยนต์บรรทุกขยะ ดังกล่าว จำเลยที่ 2 กำหนดราคา 3,000,000 บาท มิได้มีเจตนาที่จะกำหนดให้สูงกว่าราคาเป็นจริงโดยมีเจตนาทำให้เกิดความเสียหายแก่หน่วยงานราชการ

ส่วนที่ทางไต่สวนพบว่ามีการเรียกค่าเสียหายให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องแต่ละคนให้รับผิดตามส่วน ซึ่งรวมถึงจำเลยที่ 1 และที่ 2 ด้วยนั้น ต้องแยกพิจารณาเป็นอีกส่วนต่างหากตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539

นอกจากนี้ โจทก์ฟ้องกล่าวหาว่าจำเลยที่ 1 และที่ 2 กำหนดคุณลักษณะมาตรฐาน มอก.9001 และ มอก.14001 ตามที่ใบเสนอราคาของจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 อันเป็นการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะและราคาเป็นการไม่ชอบด้วย ข้อ 5 ของระเบียบกระทรวงมหาดไทย เนื่องจากโรงงานตามความหมาย ข้อ 5 มิได้หมายความรวมไปถึง มอก.14001 ด้วยแต่อย่างใด ซึ่งบริษัทที่เข้าเงื่อนไขกำหนดคุณลักษณะดังกล่าวมีเพียงบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด เพียงบริษัทเดียวเท่านั้น

การที่จำเลยที่ 2 กำหนดคุณลักษณะของรถเก็บขยะว่าจะต้องรับรองระบบมาตรฐาน มอก.9001 และ มอก.14001 แม้ทางไต่สวนจะรับฟังได้ว่ามีเพียงบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด เท่านั้น ที่เป็นผู้ผลิตและได้รับอนุมัติจดทะเบียนผลิตภัณฑ์จากสำนักงานมาตรฐานอุตสาหกรรม โดยไม่มีผู้ประกอบการรายใดที่ทำผลิตภัณฑ์ดังกล่าวและได้รับรองระบบบริหารงานคุณภาพมาตรฐาน มอก.9001 และ มอก.14001 เห็นว่า ลำพังการกำหนดมาตรฐานอุตสาหกรรมดังกล่าวแล้วฟังได้ว่ามีเพียงบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด เท่านั้นที่เป็นผู้ผลิตและได้รับอนุมัติจดทะเบียนผลิตภัณฑ์จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม จะถือว่าเป็นการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะจนเป็นเหตุให้ผู้ขายรายอื่นเสียเปรียบโดยไม่เป็นธรรม หรือทำให้ทางราชการต้องซื้อสิ่งของในราคาที่สูงกว่าปกติ อันถือได้ว่าเป็นการผิดระเบียบ ว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2535 หาได้ไม่ ซึ่งข้อเท็จจริงในคดีนี้ ฟังได้ว่า บริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด เป็นโรงงานที่ได้มาตรฐานและผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมรถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย โดยบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด มิได้เข้ามาร่วมประมูลด้วย

นอกจากบริษัทจำเลยที่ 8 ที่ 9 และ ที่ 10 แล้วยังมีบริษัทอื่น ๆ อีกหลายบริษัทที่เป็นตัวแทนจำหน่ายสินค้าและผลิตภัณฑ์ของบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด ด้วยเช่นกัน ซึ่งบริษัทอื่น ๆ ซึ่งเป็นตัวแทนของบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด ก็สามารถเข้ามาร่วมประมูลได้เช่นเดียวกับจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 เพราะเงื่อนไขตามประกาศประกวดราคาซื้อรถยนต์บรรทุกขยะแบบอัดท้ายของเทศบาลตำบลวังวิเศษ มีเงื่อนไขของการประกวดราคากำหนดว่า “ผู้เสนอราคาต้องมีการเป็นตัวแทน ผู้แทนจำหน่าย ผู้ประกอบหรือผู้ผลิตรถยนต์มาแสดง" เท่านั้น

@ ไม่ได้กำหนดคุณลักษณะเฉพาะจนเป็นเหตุให้ผู้ขายรายอื่นเสียเปรียบ

เมื่อเทศบาลตำบลวังวิเศษมีเงื่อนไขกำหนดให้ผู้เสนอราคา แม้จะมิใช่ผู้ประกอบและผลิตรถบรรทุกขยะ แต่หากมีหนังสือแต่งตั้งจากผู้ประกอบและผลิตรถยนต์บรรทุกขยะมาแสดง ก็สามารถเข้าร่วมประมูลได้เช่นกัน

ทั้งข้อเท็จจริงในคดียังปรากฏว่าหนังสือแต่งตั้งตัวแทนของบริษัท ชัยมนัส บอดี้ จำกัด จะออกให้เป็นปีต่อปี เพื่อให้บริษัทตัวแทนเข้าร่วมประมูลสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่เป็นผลิตภัณฑ์ของทางบริษัท

นอกจากนี้แม้ข้อเท็จจริงจะปรากฏว่ากรรมการผู้มีอำนาจของบริษัทจำเลยที่ 8 ที่ 9 และที่ 10 จะมีความสัมพันธ์ทางเครือญาติอยู่บ้าง แต่การบริหารการจัดการต่าง ๆ ตลอดจน รายรับรายจ่ายของบริษัทก็แยกต่างหากจากกันโดยไม่มีความเกี่ยวข้องกัน

ดังนั้น พฤติการณ์ของจำเลย ที่ 1 และที่ 2 จึงหาได้เป็นการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะจนเป็นเหตุให้ผู้ขายรายอื่นเสียเปรียบโดยไม่เป็นธรรมไม่

นอกจากนี้ข้อเท็จจริงที่ได้จากทางไต่สวนไม่ปรากฏว่าจำเลยที่ 2 ทราบถึงการกำหนดคุณลักษณะของรถยนต์บรรทุกขยะแบบอัดท้ายที่ต้องมีมาตรฐาน มอก.9001 และ มอก.14001 ขณะนั้น มีเพียงบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด เพียงบริษัทเดียว ที่มีคุณลักษณะดังกล่าว ซึ่งการกำหนดคุณลักษณะที่ไม่ชอบตามระเบียบดังกล่าวผู้ที่กำหนดคุณลักษณะต้องมีเจตนาพิเศษ กล่าวคือ จำเลยที่ 2 ต้องทราบอยู่แล้วว่าโรงงานที่มีมาตรฐาน มอก.9001 และ มอก.14001 มีเพียงบริษัทชัยมนัส บอดี้ จำกัด เพียงบริษัทเดียวเท่านั้น

ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยต่อไปมีว่า การกำหนดคุณลักษณะดังกล่าวของจำเลยที่ 1 และที่ 2 เป็นเหตุให้ทางราชการ ต้องซื้อสิ่งของในราคาที่สูงกว่าปกติ อันถือได้ว่าเป็นการผิดระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2535 หรือไม่

เห็นว่า การที่จำเลยที่ 2 สืบค้นราคาจากทางเว็บไซต์ต่าง ๆ สำหรับการจัดซื้อรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายของเทศบาลตำบลวังวิเศษ เป็นการจัดซื้อครุภัณฑ์ซึ่งมิได้มีราคามาตรฐานที่สำนักงบประมาณกำหนด ทั้งภายในระยะเวลา 2 ปี เทศบาลตำบลวังวิเศษก็มิได้มีการซื้อรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายดังกล่าว จึงจำต้องสืบราคาจากท้องตลาดรวมเว็บไซต์ต่าง ๆ เป็นราคาอ้างอิง

แม้จำเลยที่ 2 จะไม่ได้มีหนังสือสอบถามไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นก็ตาม แต่ก็ปรากฏข้อเท็จจริงว่ามีหน่วยงานราชการ บางแห่งซื้อรถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายที่มีคุณลักษณะที่ใกล้เคียงกับเทศบาลตำบลวังวิเศษจัดซื้อในราคาใกล้เคียงกันหรือสูงกว่า นอกจากนี้จำเลยที่ 2 ได้ตรวจสอบราคาตามเว็บไซต์ต่าง ๆ แล้ว ปรากฏว่ารถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายตามราคาที่ปรากฏในเว็บไซต์ต่าง ๆ มีราคาไม่น้อยกว่า 3,000,000 บาท เจ้าหน้าที่พัสดุจึงเสนอราคากลางที่ 3,000,000 บาท ซึ่งการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะรถบรรทุกขยะแบบอัดท้าย มีความมุ่งหมายให้มีการแข่งขันในการเสนอราคาอย่างเป็นธรรม เพื่อป้องกันไม่ให้รัฐต้องซื้อพัสดุในราคาที่สูงเกินควร เมื่อผลการประกวดราคาบริษัทจำเลยที่ 8 เสนอราคาต่ำสุดที่ 2,991,000 บาท ซึ่งต่ำกว่าราคากลาง ต่อมาจำเลยที่ 8 จึงได้เข้าทำสัญญาซื้อขายทั่วไปเลขที่ 4/2557 ลงวันที่ 9 กรกฎาคม 2557

แต่หากพิจารณารถยนต์บรรทุกขยะแบบอัดท้ายปกติแล้วจะประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนของตัวรถและส่วนของตัวถังพร้อมชุดอุปกรณ์การบีบอัดขยะ โดยทั่วไปชนิดรถขนาดของเครื่องยนต์ สมรรถนะ อุปกรณ์อำนวยความสะดวกสบาย ระบบความปลอดภัย รวมถึงส่วนควบหรือเครื่องอุปกรณ์ที่ติดตั้งเพิ่มเติมสำหรับเพิ่มสมรรถนะหรือประสิทธิภาพการทำงานของรถจะมีผลโดยตรงกับราคารถ ทำให้ราคาแตกต่างกันไป เมื่อพิจารณารถบรรทุกขยะแบบอัดท้ายของเทศบาลตำบลวังวิเศษ ไม่ใช่รูปแบบมาตรฐานครุภัณฑ์สำนักงบประมาณแต่อย่างใด โดยมีความแตกต่างกันที่ความจุของตู้ ซึ่งมาตรฐานครุภัณฑ์กำหนดไม่น้อยกว่า 10 ลูกบาศก์เมตร และมีการกำหนดอุปกรณ์เสริมเพิ่มเติมนอกเหนือมาตรฐานครุภัณฑ์ตามคุณลักษณะที่แนบถือว่าเป็นการเพิ่มเติมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บขยะและเพื่อความปลอดภัยของพนักงานเก็บขยะและให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติการขนส่งทางบก พ.ศ. 2522 ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่จะต้องมีราคาสูงขึ้นกว่าราคามาตรฐานทั่วไป

เมื่อเปรียบเทียบกับการจัดซื้อของหน่วยงานต่าง ๆ ของรัฐ ในหลายหน่วยงานการจัดซื้อในช่วงระยะเวลาและคุณสมบัติของรถบรรทุกขยะที่มีความสามารถระดับเดียวกัน กลับปรากฏว่าในหลายหน่วยงานมีการจัดซื้อจัดจ้างในราคาที่สูงกว่าที่เทศบาลตำบลวังวิเศษจัดซื้อในคดีนี้

แม้ภายหลังต่อมาเทศบาลตำบลวังวิเศษจะมีการแจ้งให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องซึ่งรวมถึงจำเลยที่ 1 และที่ 2 รับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 ก็ตาม แต่มิได้หมายความว่าเจ้าหน้าที่ที่ต้องรับผิดตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 จะต้องมีความผิดทางอาญาด้วยหาได้ไม่

@ พบเส้นทางเงินเอกชน เข้าบัญชีจำเลย แต่ ป.ป.ช.ไม่ได้ฟ้องเอาผิดไม่ได้ 

นอกจากนี้แม้ข้อเท็จจริงจะรับฟังได้ตามที่โจทก์นำสืบว่า จากการตรวจสอบเส้นทางการเงินของจำเลยที่ 2 และนางสินีย์หรือสิณีวณัญหรือบัวลักษณ์ คงพลหรือหนูสง เจ้าหน้าที่พัสดุของเทศบาลตำบลวังวิเศษพบว่า มีเงินเข้าบัญชีของจำเลยที่ 2 และนางสินีย์หรือสิณีวณัญหรือบัวลักษณ์ เห็นได้ว่าเป็นที่รู้กันอย่างกว้างขวางว่าเมื่อมีการจัดซื้อจัดจ้างในองค์การบริหารราชการส่วนตำบล ผู้ที่ประมูลได้มักจะมีค่าตอบแทนให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องเสมอ

ดังนั้น แม้ข้อเท็จจริงจะรับฟังได้ว่าจำเลยที่ 2 รับเงินจากจำเลยที่ 8 ซึ่งเป็นผู้ที่เสนอราคาต่ำสุดก็ตาม เมื่อโจทก์มิได้ฟ้องจำเลยที่ 2 สำหรับการกระทำดังกล่าวของจำเลยที่ 2 จึงไม่อาจลงโทษจำเลยที่ 2 ในข้อหาที่โจทก์มิได้ฟ้องได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 วรรคหนึ่ง

ดังนั้น เมื่อพิจารณาพยานหลักฐานดังได้วินิจฉัยดังกล่าวข้างต้น พฤติการณ์ของจำเลยที่ 1 และที่ 2 จึงยังถือไม่ได้ว่ากระทำผิดตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2535 อันเป็นความผิดตามฟ้อง

มีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยประการสุดท้ายว่า จำเลยที่ 3 ถึงที่ 10 กระทำความผิดตามฟ้องโจทก์หรือไม่ เห็นว่า โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ 3 ถึงที่ 10 ร่วมกันแบ่งหน้าที่กันทำอันเป็นการสนับสนุนการกระทำความผิดของจำเลยที่ 1 และที่ 2 

เมื่อข้อเท็จจริงตามที่พิจารณาฟังได้ว่าจำเลยที่ 1 และที่ 2 มิได้กระทำความผิดตามฟ้อง ดังนั้น การกระทำของจำเลยที่ 3 ถึงที่ 10 จึงไม่เป็นการกระทำความผิดตามฟ้องด้วยเช่นกัน

พิพากษายกฟ้อง

ขณะที่แหล่งข่าวจาก สำนักงาน ป.ป.ช. ให้ข้อมูลสำนักข่าวอิศรา ว่า ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลว่า ทาง ป.ป.ช. จะมีการยื่นอุทธรณ์สู้คดีต่อหรือไม่